อุปกรณ์และวิธีการเล่นอุปกรณ์-ตะโพนก

อุปกรณ์และวิธีการเล่น
อุปกรณ์
-ตะโพน
การแต่งกาย ชาย-หญิง นุ่งโจงกระเบน
เพลงเก็บดอกไม้ ใช้ร้องระหว่างหนุ่มสาว
" เก็บดอกไม้ร่วมต้น เป็นแต่คนละกิ่ง น้องกลัวจะตัดแต่ยอดของน้องเอาไปทิ้ง จะทำให้น้องประข่งเสียแล้ว เอย "
เมื่อเก็บดอกไม้เรียบร้อยแล้วก็จะพากันเข้าไปในโบสถ์ เพื่อมาไหว้พระ อธิษฐานโดยแยกชาย-หญิง โดยให้ทุกคนเป็นลูกคู่ เช่น
"(ชาย) อธิษฐานเอย มือหนึ่งถือพาน ถือพานด้วยดอกแก้ว เกิดมาชาติใดแล้ว ได้ขอให้มีใจผ่องแผ้ว เอย(ลูกคู่) อธิษฐานวานไหว้ ขอให้ได้เหมือนใจเราคิดอธิษฐานเอย ดอกรอบ ดอกผอย ขอให้พบพานเอย" แล้วฝ่ายหญิงก็จะร้องแก้ฝ่ายชายในทำนองเดียวกัน พอเล่นเพลงอธิษฐานครบทุกคนแล้ว ก็จะพากันออกมาจากลานวัด แล้วร่วมเล่น การละเล่นพื้นบ้าน โดยมีหมู่บ้าน แต่ละหมู่บ้านมาร่วมเล่นกัน เช่น เล่นมอญซ่อนผ้า ลูกช่วงลูกชัย ชักเย่อ แม่สี เสือกินลูกเจี๊ยบ และผีพุ่งใต้เป็นต้น
การละเล่นมีเพลง เช่น เพลงเสือกินลูกเจี๊ยบหรือเจี๊ยบ ๆ จ้อย ๆ
"เจี๊ยบ ๆ จ้อย ๆ หมาน้อยกินรำ เดือนมืดเดือนค่ำ อีกามาเห็น อีกามาร้อย ตัดไม้ สองปล้อง มาดีดนมสาว มะเขือขาว ๆ อีหลั่นกันเต อีเรกันหอย... "
เพลงแม่สี
"เชิญเอ๋ยเชิญลง ขอเชิญพระองค์ที่เขาขี้ฝอย ขี่พระยางาน้อย มาลงเอาแม่ตาดำ วันนี้ยังค่ำ มาเต้นมารำเอาแม่นา ค่ำลงวันนี้ขอเชิญแม่ผีมาเอย ผีอะไรเคยเล่น เคยเต้น เคยรำ วันนี้ วันยังค่ำ ขอเชิญมารำกันแม่นา ค่ำลงวันนี้ขอเชิญแม่สีมาเอย"
เพลงรำวงโบราณ
๑.โอ้พระเวสสันดรองค์พระโพธิญาณ ยกสองกุมารให้พรานชีไพร โอ้มัทรี สายใจ(ชะเออเอย)สลบลง ตาย ตายแน่หายาใดแก้คู่รักฉัน หากหายาไม่ทันคู่รักฉัน เห็นจะตายแน่
๒.โมรา โมรา โมรา แรกเริ่มเดิมมาอยู่ในฝาผอบ ตัวฉันชื่อจันทโครพ เปิดฝาผอบพบนางโมรา พาน้องไปเที่ยวกลางไพร น้องเดินไม่ไหวพี่ก็อุ้มนาง มาส่ง พระขรรค์ไปให้โจรไพร จะฆ่าพี่ชายเชียวหรือแม่โมรา
๓.วันทองเธอมาเป็นสองใจ เชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทอง ขุนแผนไปทัพกลับมา มีรักใหม่ เชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทอง ตัดใบตองเอามารองเลือด หวังจะเชือดดูเลือดแม่ วันทอง
๔.ลมพัดกระเซ็นไปทางทะเลภาคใต้ จะเหลียวแลไปหัวอกฉันให้ร้าวราน ลมพัดกระเซ็นพัดอยู่ไม่เว้นวัน เปรียบเหมือนดวงจันทร์โอ้ตัวฉันนี้เฝ้าคอย ช่วยโปรด เมตตามารับรักพี่ไว้สักหน่อย รักเขาจะค่อย ๆ อยู่ข้างหน้า
๕.ตะวันรอน ๆ พวกโจรสัญจรไปเจอพระจันทร์ ชื่อไรจะไปทางไหน กันฉันชื่อ พระจันทร์พร้อมด้วยนาง
โมรา มาดแม้น ไม่ส่งนางมา พี่จ๋าคอยระวังภัยเธอไม่เป็นไร บอกกับนางโมรา
๖.ยามเมื่อฉันสิ้นบุญ ใครจะหนุนฉันเล่า มีกรรมเสียแล้วจ๋า (ๆ) หมดวาสนา น้ำตาไหลพราว ยามพี่มีเวรน้องจะช่วยค้ำ ยามพี่มีกรรมน้องจะช่วยอุดหนุน ยามพี่สิ้นบุญ สองมีอประคองจริง ๆ หรือน้องจ๊ะ รับรองจะต้องแน่นอน ๆ
๗.ยามจันทร์ฉาย แสงกระจายสว่างนภา เมฆน้อยลงมา สว่างจ้าดุจแสงกลางวัน ตัวพี่กระต่ายต่ำต้อย โอ้แม่สาวน้อย เปรียบเหมือนดวงจันทร์ เราซิมารักกัน รักกันให้มั่น ได้ไหมจ๊ะเธอ
๘.เจ้าพวงมาลัยเอย ลอยไปก็ลอยวน ลอยมาทางนี้ ลอยมาให้พี่สักคน เอ๋ยเจ้า พวงมาลัย หัวใจพี่จะขาดแล้วเอย
๙.ทิงโนงโหน่งโนง นกกิ้งโครงมาจับหลังคา จับแมวแจวเรือ มาจับเอาเสือไถนา

ผลลัพธ์ (ไทย) 1:

อุปกรณ์และวิธีการเล่นอุปกรณ์-ตะโพนนุ่งโจงกระเบนการแต่งกายชาย-หญิงเพลงเก็บดอกไม้ใช้ร้องระหว่างหนุ่มสาว"เก็บดอกไม้ร่วมต้นเป็นแต่คนละกิ่งน้องกลัวจะตัดแต่ยอดของน้องเอาไปทิ้งจะทำให้น้องประข่งเสียแล้วเอย"เช่นโดยให้ทุกคนเป็นลูกคู่เมื่อเก็บดอกไม้เรียบร้อยแล้วก็จะพากันเข้าไปในโบสถ์เพื่อมาไหว้พระอธิษฐานโดยแยกชายหญิง"(ชาย) อธิษฐานเอยมือหนึ่งถือพานถือพานด้วยดอกแก้วเกิดมาชาติใดแล้วได้ขอให้มีใจผ่องแผ้วเอย(ลูกคู่)อธิษฐานวานไหว้ขอให้ได้เหมือนใจเราคิดอธิษฐานเอยดอกรอบดอกผอยขอให้พบพานเอย" แล้วฝ่ายหญิงก็จะร้องแก้ฝ่ายชายในทำนองเดียวกันพอเล่นเพลงอธิษฐานครบทุกคนแล้วก็จะพากันออกมาจากลานวัดแล้วร่วมเล่นการละเล่นพื้นบ้านโดยมีหมู่บ้านแต่ละหมู่บ้านมาร่วมเล่นกันเช่นเล่นมอญซ่อนผ้าลูกช่วงลูกชัยชักเย่อแม่สีเสือกินลูกเจี๊ยบและผีพุ่งใต้เป็นต้นการละเล่นมีเพลงเช่นเพลงเสือกินลูกเจี๊ยบหรือเจี๊ยบๆ จ้อยๆ"เจี๊ยบๆ จ้อยๆ หมาน้อยกินรำเดือนมืดเดือนค่ำอีกามาเห็นอีกามาร้อยตัดไม้สองปล้องมาดีดนมสาวมะเขือขาวๆ อีหลั่นกันเตอีเรกันหอย... "เพลงแม่สี"เชิญเอ๋ยเชิญลงขอเชิญพระองค์ที่เขาขี้ฝอยขี่พระยางาน้อยมาลงเอาแม่ตาดำวันนี้ยังค่ำมาเต้นมารำเอาแม่นาค่ำลงวันนี้ขอเชิญแม่ผีมาเอยผีอะไรเคยเล่นเคยเต้นเคยรำวันนี้วันยังค่ำขอเชิญมารำกันแม่นาค่ำลงวันนี้ขอเชิญแม่สีมาเอย"เพลงรำวงโบราณ๑.โอ้พระเวสสันดรองค์พระโพธิญาณยกสองกุมารให้พรานชีไพรโอ้มัทรีสายใจ (ชะเออเอย) สลบลงตายตายแน่หายาใดแก้คู่รักฉันหากหายาไม่ทันคู่รักฉันเห็นจะตายแน่๒.โมราโมราโมราแรกเริ่มเดิมมาอยู่ในฝาผอบตัวฉันชื่อจันทโครพเปิดฝาผอบพบนางโมราพาน้องไปเที่ยวกลางไพรน้องเดินไม่ไหวพี่ก็อุ้มนางมาส่งพระขรรค์ไปให้โจรไพรจะฆ่าพี่ชายเชียวหรือแม่โมรา๓.วันทองเธอมาเป็นสองใจเชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทองขุนแผนไปทัพกลับมามีรักใหม่เชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทองตัดใบตองเอามารองเลือดหวังจะเชือดดูเลือดแม่วันทอง๔.ลมพัดกระเซ็นไปทางทะเลภาคใต้จะเหลียวแลไปหัวอกฉันให้ร้าวรานลมพัดกระเซ็นพัดอยู่ไม่เว้นวันเปรียบเหมือนดวงจันทร์โอ้ตัวฉันนี้เฝ้าคอยช่วยโปรดเมตตามารับรักพี่ไว้สักหน่อยรักเขาจะค่อยๆ อยู่ข้างหน้า๕.ตะวันรอนๆ พวกโจรสัญจรไปเจอพระจันทร์ชื่อไรจะไปทางไหนกันฉันชื่อพระจันทร์พร้อมด้วยนาง โมรามาดแม้นไม่ส่งนางมาพี่จ๋าคอยระวังภัยเธอไม่เป็นไรบอกกับนางโมรา๖.ยามเมื่อฉันสิ้นบุญใครจะหนุนฉันเล่ามีกรรมเสียแล้วจ๋า (ๆ) หมดวาสนาน้ำตาไหลพราวยามพี่มีเวรน้องจะช่วยค้ำยามพี่มีกรรมน้องจะช่วยอุดหนุนยามพี่สิ้นบุญสองมีอประคองจริงๆ หรือน้องจ๊ะรับรองจะต้องแน่นอนๆ๗.ยามจันทร์ฉายแสงกระจายสว่างนภาเมฆน้อยลงมาสว่างจ้าดุจแสงกลางวันตัวพี่กระต่ายต่ำต้อยโอ้แม่สาวน้อยเปรียบเหมือนดวงจันทร์เราซิมารักกันรักกันให้มั่นได้ไหมจ๊ะเธอ๘.เจ้าพวงมาลัยเอยลอยไปก็ลอยวนลอยมาทางนี้ลอยมาให้พี่สักคนเอ๋ยเจ้าพวงมาลัยหัวใจพี่จะขาดแล้วเอย๙.ทิงโนงโหน่งโนงนกกิ้งโครงมาจับหลังคาจับแมวแจวเรือมาจับเอาเสือไถนา

ผลลัพธ์ (ไทย) 2:

ชาย - หญิงนุ่งโจงกระเบนเพลงเก็บดอกไม้ใช้ร้องระหว่างหนุ่มสาว"เก็บดอกไม้ร่วมต้นเป็น แต่คนละกิ่ง จะทำให้น้องประข่งเสียแล้วเอย เพื่อมาไหว้พระอธิษฐานโดยแยกชาย - หญิงโดยให้ทุกคนเป็นลูกคู่เช่น"(ชาย) อธิษฐานเอยมือหนึ่งถือพานถือพานด้วยดอกแก้วเกิดมาชาติใดแล้วได้ขอให้มีใจผ่องแผ้วเอย (ลูกคู่) อธิษฐานวานไหว้ขอ ให้ได้เหมือนใจเราคิดอธิษฐานเอยดอกรอบดอกผอยขอให้พบพานเอย " พอเล่นเพลงอธิษฐานครบทุกคนแล้วก็จะพากันออกมาจากลานวัดแล้วร่วมเล่นการละเล่นพื้นบ้านโดยมีหมู่บ้านแต่ละหมู่บ้านมาร่วมเล่นกันเช่นเล่นมอญซ่อนผ้าลูกช่วงลูกชัยชักเย่อแม่สีเสือกินลูกเจี๊ยบ เช่นเพลงเสือกินลูกเจี๊ยบหรือเจี๊ยบ ๆ จ้อย ๆ"เจี๊ยบ ๆ จ้อย ๆ หมาน้อยกินรำเดือนมืดเดือนค่ำอีกามาเห็นอีกามาร้อยตัดไม้สองปล้องมาดีดนมสาวมะเขือขาว ๆ อีหลั่นกันเตอีเรกันหอย ... " เพลงแม่สี"เชิญเอ๋ยเชิญลงขอเชิญพระองค์ที่เขาขี้ฝอยขี่พระยางาน้อยมาลงเอาแม่ตาดำวันนี้ยังค่ำมาเต้นมารำเอาแม่นาค่ำลงวันนี้ขอเชิญแม่ผีมาเอยผีอะไรเคย เล่นเคยเต้นเคยรำวันนี้วันยังค่ำขอเชิญมารำกันแม่นา ยกสองกุมารให้พรานชีไพรโอ้มัทรีสายใจ (ชะเออเอย) สลบลงตายตายแน่หายาใดแก้คู่รักฉันหากหายาไม่ทันคู่รักฉันเห็นจะตายแน่2. โมราโมราโมราแรกเริ่มเดิมมาอยู่ใน ฝาผอบตัวฉันชื่อจันทโครพเปิดฝาผอบพบนางโมราพาน้องไปเที่ยวกลางไพรน้องเดินไม่ไหวพี่ก็อุ้มนางมาส่งพระขรรค์ไปให้โจรไพร เชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทองขุนแผนไปทัพกลับมามีรักใหม่เชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทองตัดใบตองเอามารองเลือดหวังจะเชือดดูเลือดแม่ จะเหลียวแลไปหัวอกฉันให้ร้าวรานลมพัดกระเซ็นพัดอยู่ไม่เว้นวัน ช่วยโปรดเมตตามารับรักพี่ไว้สักหน่อยรักเขาจะค่อย ๆ อยู่ข้างหน้า5. ตะวันรอน ๆ พวกโจรสัญจรไปเจอพระจันทร์ชื่อไรจะไปทางไหนกันฉันชื่อพระจันทร์พร้อมด้วยนางโมรามาดแม้นไม่ส่งนางมา พี่จ๋าคอยระวังภัยเธอไม่เป็นไรบอกกับนางโมรา6. ยามเมื่อฉันสิ้นบุญใครจะหนุนฉันเล่ามีกรรมเสียแล้วจ๋า (ๆ ) หมดวาสนาน้ำตาไหลพราวยามพี่มีเวรน้องจะช่วยค้ำยามพี่มีกรรมน้องจะ ช่วยอุดหนุนยามพี่สิ้นบุญสองมีอประคองจริง ๆ หรือน้องจ๊ะรับรองจะต้องแน่นอน ๆ7. ยามจันทร์ฉายแสงกระจายสว่างนภาเมฆน้อยลงมาสว่างจ้าดุจแสงกลางวันตัวพี่กระต่ายต่ำต้อยโอ้แม่สาวน้อยเปรียบเหมือนดวงจันทร์เรา ซิมารักกันรักกันให้มั่นได้ไหมจ๊ะเธอ8. เจ้าพวงมาลัยเอยลอยไปก็ลอยวนลอยมาทางนี้ลอยมาให้พี่สักคนเอ๋ยเจ้าพวงมาลัย นกกิ้งโครงมาจับหลังคาจับแมวแจวเรือมาจับเอาเสือไถนา

ผลลัพธ์ (ไทย) 3:

อุปกรณ์และวิธีการเล่น
อุปกรณ์
-
การแต่งกายตะโพนชาย - หญิงนุ่งโจงกระเบนใช้ร้องระหว่างหนุ่มสาว

เพลงเก็บดอกไม้" เก็บดอกไม้ร่วมต้นเป็นแต่คนละกิ่งน้องกลัวจะตัดแต่ยอดของน้องเอาไปทิ้งจะทำให้น้องประข่งเสียแล้วเอย "
เมื่อเก็บดอกไม้เรียบร้อยแล้วก็จะพากันเข้าไปในโบสถ์เพื่อมาไหว้พระอธิษฐานโดยแยกชาย - หญิงโดยให้ทุกคนเป็นลูกคู่เช่น
" ( ชาย ) อธิษฐานเอยมือหนึ่งถือพานถือพานด้วยดอกแก้วเกิดมาชาติใดแล้วได้ขอให้มีใจผ่องแผ้วเอย ( ลูกคู่ ) อธิษฐานวานไหว้ขอให้ได้เหมือนใจเราคิดอธิษฐานเอยดอกรอบดอกผอยขอให้พบพานเอย "พอเล่นเพลงอธิษฐานครบทุกคนแล้วก็จะพากันออกมาจากลานวัดแล้วร่วมเล่นการละเล่นพื้นบ้านโดยมีหมู่บ้านแต่ละหมู่บ้านมาร่วมเล่นกันเช่นเล่นมอญซ่อนผ้าลูกช่วงลูกชัยชักเย่อแม่สีเสือกินลูกเจี๊ยบการละเล่นมีเพลงเช่นเพลงเสือกินลูกเจี๊ยบหรือเจี๊ยบจะไม่มีจ้อย
" เจี๊ยบจะไม่มีจ้อยหมาน้อยกินรำเดือนมืดเดือนค่ำอีกามาเห็นอีกามาร้อยตัดไม้สองปล้องมาดีดนมสาวมะเขือขาวอีหลั่นกันเตอีเรกันหอยจะ . . . . . . . "

เพลงแม่สี" เชิญเอ๋ยเชิญลงขอเชิญพระองค์ที่เขาขี้ฝอยขี่พระยางาน้อยมาลงเอาแม่ตาดำวันนี้ยังค่ำมาเต้นมารำเอาแม่นาค่ำลงวันนี้ขอเชิญแม่ผีมาเอยผีอะไรเคยเล่นเคยเต้นเคยรำวันนี้วันยังค่ำขอเชิญมารำกันแม่นาเพลงรำวงโบราณ
๑ . โอ้พระเวสสันดรองค์พระโพธิญาณยกสองกุมารให้พรานชีไพรโอ้มัทรีสายใจ ( ชะเออเอย ) สลบลงตายตายแน่หายาใดแก้คู่รักฉันหากหายาไม่ทันคู่รักฉันเห็นจะตายแน่
๒ .โมราโมราโมราแรกเริ่มเดิมมาอยู่ในฝาผอบตัวฉันชื่อจันทโครพเปิดฝาผอบพบนางโมราพาน้องไปเที่ยวกลางไพรน้องเดินไม่ไหวพี่ก็อุ้มนางมาส่งพระขรรค์ไปให้โจรไพรจะฆ่าพี่ชายเชียวหรือแม่โมรา
ล่ะ .วันทองเธอมาเป็นสองใจเชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทองขุนแผนไปทัพกลับมามีรักใหม่เชื่อไม่ได้น้ำใจแม่วันทองตัดใบตองเอามารองเลือดหวังจะเชือดดูเลือดแม่วันทอง
โตเกียวลมพัดกระเซ็นไปทางทะเลภาคใต้จะเหลียวแลไปหัวอกฉันให้ร้าวรานลมพัดกระเซ็นพัดอยู่ไม่เว้นวันเปรียบเหมือนดวงจันทร์โอ้ตัวฉันนี้เฝ้าคอยช่วยโปรดเมตตามารับรักพี่ไว้สักหน่อยรักเขาจะค่อยจะอยู่ข้างหน้า
๕ .ตะวันรอนจะพวกโจรสัญจรไปเจอพระจันทร์ชื่อไรจะไปทางไหนกันฉันชื่อพระจันทร์พร้อมด้วยนาง
โมรามาดแม้นไม่ส่งนางมาพี่จ๋าคอยระวังภัยเธอไม่เป็นไรบอกกับนางโมรา
จาก .ยามเมื่อฉันสิ้นบุญใครจะหนุนฉันเล่ามีกรรมเสียแล้วจ๋า ( ไม่มี ) หมดวาสนาน้ำตาไหลพราวยามพี่มีเวรน้องจะช่วยค้ำยามพี่มีกรรมน้องจะช่วยอุดหนุนยามพี่สิ้นบุญสองมีอประคองจริงจะหรือน้องจ๊ะรับรองจะต้องแน่นอนไม่มี
๗ .ยามจันทร์ฉายแสงกระจายสว่างนภาเมฆน้อยลงมาสว่างจ้าดุจแสงกลางวันตัวพี่กระต่ายต่ำต้อยโอ้แม่สาวน้อยเปรียบเหมือนดวงจันทร์เราซิมารักกันรักกันให้มั่นได้ไหมจ๊ะเธอ
แยก .เจ้าพวงมาลัยเอยลอยไปก็ลอยวนลอยมาทางนี้ลอยมาให้พี่สักคนเอ๋ยเจ้าพวงมาลัยหัวใจพี่จะขาดแล้วเอย

นกกิ้งโครงมาจับหลังคาจับแมวแจวเรือมาจับเอาเสือไถนาทิงโนงโหน่งโนงซ้งโคย .