จังหวัดเลย จังหวัดชายแดนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ริมฝั่งแม่น้ำโขง ในอดีตนั้นเป็นเพียงชุมชนเล็กๆของอาณาจักรที่มีความรุ่งเรืองควบคู่กับกรุงศรีอยุธยาของไทย และเป็นเมืองท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่โอบล้อมด้วยภูเขาสลับซับซ้อนท่ามกลางสายหมอกปกคลุมเหนือยอดภู อุดมไปด้วยพืชพรรณป่าไม้นานาชนิด ภูมิประเทศที่งดงาม และมีประเพณี วัฒนธรรมอันแตกต่างไปจากถิ่นอื่น
ปัจจุบันภาครัฐและภาคประชาชนในท้องถิ่นได้เล็งเห็นถึงความสำคัญ จากการที่ตัวเมืองเป็นแหล่งท่องเที่ยวและจำนวนนักท่องเที่ยวที่เพิ่มจำนวนขึ้น จึงได้ก่อให้เกิดโครงการ หอวัฒนธรรมนิทัศน์ จังหวัดเลยเป็นแหล่งศึกษาและเก็บรวบรวมมรดกทางวัฒนธรรม และนำเสนอเรื่องราวที่เกี่ยวกับวิถีการดำเนินชีวิตของชุมชน ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน และเพื่อเป็นสถานที่ท่องเที่ยวแห่งใหม่ของท้องถิ่นและเป็นจุดศูนย์กลาง (LAND MARK) ของจังหวัด เพื่อเป็นศูนย์ให้บริการและกระจายนักท่องเที่ยวให้อำเภอและตำบลอื่นๆในจังหวัด