ตำนานเจ้าแม่สองนาง (ภาคกลาง)
ตำนานเจ้าแม่สองนางเป็นเรื่องเล่าเกี่ยวกับพระธิดาหรือลูกหลานของเจ้าเมืองหรือนักรบในสมัยโบราณที่อพยพพาผู้คนจากเวียงจันทน์มาตั้งรกรากทางภาคอีสานของไทย ชาวบ้านอีสานในหลายจังหวัดเชื่อว่าเจ้าแม่สองนางเป็นบรรพบุรุษของตน มีความศักดิ์สิทธิ์สามารถปกป้องคุ้มครองให้ตนและชุมชนรอดพ้นจากภัยอันตรายทั้งปวงได้
ตำนานเรื่องนี้แพร่หลายในชุมชนชายฝั่งลุ่มน้ำโขง ในชุมชนที่มีความเชื่อในตำนานเจ้าแม่สองนางจะมีศาลหรือหอเจ้าแม่สองนางตั้งอยู่ในชุมชนเพื่อเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ คู่บ้านคู่เมืองให้ชาวบ้านได้บวงสรวงและบูชากราบไหว้อยู่ทุกชุมชน เช่น หอสองนางที่วัดสองนาง จังหวัดเลย ศาลเจ้าแม่สองนาง อำเภอบึงกาฬ และหอเจ้าแม่สองนาง จังหวัดมุกดาหาร เป็นต้น