เอนโดพลาสมิกเรติคูลัม (Endoplasmic reticulum) เป็นท่อแบนใหญ่ บางบริเวณโป่งออกเป็นถุง เรียงขนานกันเป็นชั้น ๆ ภายในมีของเหลวบรรจุอยู่มีท่อเชื่อมถึงกันเป็นร่างแหอยู่ล้อมรอบนิวเคลียส และเชื่อมกับเยื่อหุ้มนิวเคลียสที่ผิวนอกของ เอนโดพลาสมิคเรติคูลัมเอนโดพลาสมิคเรติคูลัม มี 2 ชนิด
เอนโดพลาสมิกเรติคูลัมชนิดผิวขรุขระ (rough endoplasmic reticulum : RER)
เพราะมีไรโบโซมมาเกาะติดอยู่ทำให้มองดูคล้ายผิวขรุขระ
เอนโดพลาสมิกเรติคูลัมชนิดผิวเรียบ (smooth endoplasmic reticulum : SER)
เพราะไม่มีไรโบโซมมาเกาะผิวจึงดูเรียบ
ER ทั้งสองชนิดมีท่อเชื่อมถึงกัน
RER เป็นบริเวณที่ไรโบโซมสังเคราะห์โปรตีน ซึ่งบรรจุในเวสิเคิล และลำเลียง
ออกนอกเซลล์ หรือส่งต่อไปยังกอลจิคอมเพล็กซ์ หรือเป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์
SER ทำหน้าที่สังเคราะห์สารสเตรอยด์ เช่น ฮอร์โมนเพศ ไตรกลีเซอไรด์
และสารประกอบคอเลสเทอรอล รวมทั้งยังกำจัดสารพิษและควบคุมการผ่านเข้าออกของ
แคลเซียมไอออนในเซลล์กล้ามเนื้อยึดกระดูกและกล้ามเนื้อหัวใจ SER มีมากในเซลล์สมอง ต่อมหมวกไต อัณฑะและรังไข่