ระบบอุปถัมภ์ คือ ระบบ "เพื่อนพ้องญาติพี่น้องพรรคพวก"
คนที่จะได้เข้าทำงาน ไม่ว่าจะงานราชการหรืองานอะไร ก็ต้องเป็น "เพื่อนพ้องญาติพี่น้องพรรคพวก" ของผู้มีอำนาจ จึงจะได้งาน
ใครที่ตั้งใจใฝ่พัฒนาศึกษาเรียนรู้จนเก่งหรือดีแค่ไหน ถ้าไม่ใช่ "เพื่อนพ้องญาติพี่น้องพรรคพวก" ของผู้มีอำนาจ ก็หมดสิทธิที่จะได้งาน หมดสิทธิที่จะได้รับความยุติธรรม หมดสิทธิที่จะเท่าเทียมผู้อื่น
แล้วต่อไปใครจะ ตั้งใจใฝ่พัฒนาศึกษาเรียนรู้
คุณภาพของคนในสังคมไทยก็ลดลงเรื่อย ๆ เพราะหมดกำลังใจที่จะตั้งใจใฝ่พัฒนาศึกษาเรียนรู้
เมื่อคุณภาพของคนในสังคมลดลง ทุกองค์กรมีแต่คนคุณภาพต่ำ สังคมและประเทศชาติจะเป็นอย่างไร
ผมว่าระบบอุปถัมภ์แบบไทยไทย คือปัญหาใหญ่ของชาติ