ประวัติพระธาตุขามแก่นวัดเจติยภูมิ บ

ประวัติพระธาตุขามแก่น
วัดเจติยภูมิ บ้านขาม ต.บ้านขาม อ.น้ำพอง จ.ขอนแก่น

พระธาตุขามแก่นเป็นเจดีย์ที่สำคัญและเก่าแก่ที่สุดในประวัติศาสตร์เมืองขอนแก่น องค์พระธาตุขามแก่น ประดิษฐานอยู่ที่วัดเจติยภูมิ บ้านขาม ต.บ้านขาม อ.น้ำพอง จ.ขอนแก่น ห่างจากตัวจังหวัดขอนแก่นไปตามถนนขอนแก่น – ยางตลาด เลี้ยวซ้ายบ้านพรหมนิมิตร อ.เมืองขอนแก่นประมาณ 15 กม. เป็นเจดีย์ที่รู้จักกันดีในภาคอีสาน ไม่ปรากฏอายุการสร้างที่แน่นอน

พระธาตุขามแก่นมีประวัติความเป็นมาเป็นเรื่องเล่าสืบขานกันมาช้านาน ว่ามีกษัตริย์แห่งโมริยวงศ์ได้ทรงทราบข่าวการสร้างเจดีย์ที่เมืองนครพนม ซึ่งพระอรหันต์ พระเถระ และชาวเมืองนครพนม พร้อมด้วยพระอรหันต์ 9 องค์ ในระหว่างเดินทางได้พากันค้างคืน ณ สถานที่แห่งหนึ่งซึ่งมีตอมะขามใหญ่ตายซากตอหนึ่งผุเหลือแต่แก่น และได้อันเชิญพระอังคารธาตุวางไว้ที่บนตามะขามผุนั้น เมื่อรุ่งเช้าจึงออกเดินทางต่อไปยังเมืองนครพนม ครั้นเมื่อถึงเมืองนครพนมกลับปรากฏว่าพระธาตุได้เสร็จสมบูรณ์และได้บรรลุพระบรมสารีริกธาตุไว้ในองค์พระธาตุเรียบร้อย จะนำสิ่งใดบรรจุภายในมิได้อีกแล้ว ดังนั้นโมริกษัตริย์และคณะจึงได้ออกเดินทางกลับตามเส้นทางเดิมด้วยความผิดหวัง เมื่อเดินผ่านตอมะขามใหญ่ซึ่งเคยพักค้างแรมต่างก็ประหลาดใจเมื่อปรากฏว่าตอมะขามผุนั้นได้เจริญงอกงามตอเขียวขจี โมริกษัตริย์เห็นเป็นอัศจรรย์ในบุญญาธิการแห่งพระอังคารธาตุประดิษฐานไว้ในองค์พระธาตุนั้น และได้บรรจุพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าไว้ 9 บท ไว้ในเจดีย์องค์เล็กทางด้านทิศตะวันตกของพระธาตุ เรียกว่า "พระเจ้าเก้าองค์”

ต่อมาบริเวณนั้นได้มีชาวบ้านมาอยู่อาศัยมากขึ้นกลายเป็นหมู่บ้านมีชื่อว่า "บ้านขาม” ตามชื่อตอมะขามอันเป็นที่ประดิษฐานพระอังคารธาตุ ต่อมาได้ย้ายเมืองต่อ ๆ มาหลายแห่ง จนลุมาพ.ศ.2340 ในรัชสมัยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 เพี้ยเมืองแพน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงได้โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งเจ้าเมืองแพน ยกบ้านบึงบอนเป็น "เมืองขอนแก่น” จึงนับเอา ปี พ .ศ. 2340 เป็นปีแห่งการตั้งเมืองขอนก่น

การบูรณองค์พระธาตุขามแก่น จังหวัดได้จัดทำยอดฉัตรทองคำประดิษฐ์ฐานบนองค์พระธาตุขามแก่นและอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ทรงประทานเพื่อบรรจุที่ยอดองค์พระธาตุขามแก่นจำลอง ยอดฉัตรทองคำที่จัดสร้างขึ้นพร้อมยอดฉัตรเดิม และยอดฉัตรพระธาตุอรหันต์

การบูรณะปฏิสังขรณ์พระธาตุขามแก่น มีการเรียบเรียงในคราสมโภชการตั้งฉัตร พ.ศ.๒๔๙๙ ว่า

ครั้งแรก ระหว่าง พ.ศ. ๒๔๕๙ – ๒๔๖๘ ในสมัยพระครูแพง พุทธสโร เจ้าอาวาสวัดเจติยภูมิ

ครั้งที่ ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๘ – ๒๔๙๙ พระสารธรรมมุณี เจ้าคณะจังหวัดขอนแก่น ได้มีดำริจัดทำฉัตรพระธาตุขึ้น และได้มีการซ่อมแซมบูรณะยอดพระธาตุ องค์พระธาตุใหม่ด้วยโครงเหล็ก และปูนซีเมนต์ พร้อมทั้งจัดงานตั้งฉัตรพระธาตุขามแก่นในวันอาทิตย์ที่ ๑๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๙

ครั้งที่ ๓ ปี พ.ศ. ๒๕๓๑ และ ปี พ.ศ. ๒๕๓๔ – ๒๕๓๕ ได้บูรณะพระวิหารอีกครั้ง โดยงบประมาณจากกรมศิลปากร มูลนิธิพระธาตุขามแก่น และศรัทธาของพุทธศาสนิกชน มีการเสริมความมั่นคงแข็งแรง ความสวยงาม รวมถึงการเทพื้นคอนกรีตเสริมเหล็กและอาคาร สถานที่โดยรอบ

ครั้งที่ ๔ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๔ – ๒๕๔๖ เป็นการบูรณะปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ สมัยนายเสริมศักดิ์ พงษ์พานิช เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่นในขณะนั้น ด้วยวัสดุหมักตามกรรมวิธีโบราณ งานลงรักปิดทอง งานซ่อมแซมฉัตร ๕ ชั้น องค์พระธาตุอรหันต์ แนวกำแพง งานปรับปรุงภูมิทัศน์ ก่อสร้างศาลารายทั้ง ๔ ทิศใหม่ และได้เปลี่ยนยอดฉัตรองค์พระธาตุขามแก่นจากโลหะที่ลงรักปิดทองมาเป็นยอดฉัตรทองคำ ( น้ำหนักทอง ๓,๕๔๔.๑๐ กรัม มูลค่า ๑,๕๓๖,๗๓๑ บาท ) นอกจากนี้ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาปรินายก ทรงประทานพระบรมสารีริกธาตุ ๙ องค์ ให้มาบรรจุไว้ที่องค์พระธาตุขามแก่นด้วย

ต่อมา เมื่อวันศุกร์ที่ ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และทรงยกยอดฉัตรทองคำองค์พระธาตุขามแก่น ซึ่งตรงกับสมัยนายเสริมศักดิ์ พงษ์พานิช เป็นปลัดกระทรวงมหาดไทย และนายเจตน์ ธนวัฒน์ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น

พระธาตุขามแก่น นับเป็นปูชนียสถานที่สำคัญคู่เมืองขอนแก่น เป็นจุดยึดเหนี่ยวทางจิตใจ และมีความศักดิ์สิทธิ์คู่กับอีสานอีกแห่งหนึ่ง โดยทุกวันเพ็ญเดือน ๖ จะมีงานฉลองพระธาตุขามแก่นเป็นประจำทุกปี

ผลลัพธ์ (ไทย) 1:

ประวัติพระธาตุขามแก่นวัดเจติยภูมิบ้านขามต.บ้านขามอ.น้ำพองจ.ขอนแก่น พระธาตุขามแก่นเป็นเจดีย์ที่สำคัญและเก่าแก่ที่สุดในประวัติศาสตร์เมืองขอนแก่นองค์พระธาตุขามแก่นประดิษฐานอยู่ที่วัดเจติยภูมิบ้านขามต.บ้านขามอ.น้ำพองจ.ขอนแก่นห่างจากตัวจังหวัดขอนแก่นไปตามถนนขอนแก่น-ยางตลาดเลี้ยวซ้ายบ้านพรหมนิมิตรอ.เมืองขอนแก่นประมาณ 15 กม เป็นเจดีย์ที่รู้จักกันดีในภาคอีสานไม่ปรากฏอายุการสร้างที่แน่นอน พระธาตุขามแก่นมีประวัติความเป็นมาเป็นเรื่องเล่าสืบขานกันมาช้านานว่ามีกษัตริย์แห่งโมริยวงศ์ได้ทรงทราบข่าวการสร้างเจดีย์ที่เมืองนครพนมซึ่งพระอรหันต์พระเถระและชาวเมืองนครพนมพร้อมด้วยพระอรหันต์ 9 องค์ในระหว่างเดินทางได้พากันค้างคืนณสถานที่แห่งหนึ่งซึ่งมีตอมะขามใหญ่ตายซากตอหนึ่งผุเหลือแต่แก่นและได้อันเชิญพระอังคารธาตุวางไว้ที่บนตามะขามผุนั้นเมื่อรุ่งเช้าจึงออกเดินทางต่อไปยังเมืองนครพนมครั้นเมื่อถึงเมืองนครพนมกลับปรากฏว่าพระธาตุได้เสร็จสมบูรณ์และได้บรรลุพระบรมสารีริกธาตุไว้ในองค์พระธาตุเรียบร้อยจะนำสิ่งใดบรรจุภายในมิได้อีกแล้วดังนั้นโมริกษัตริย์และคณะจึงได้ออกเดินทางกลับตามเส้นทางเดิมด้วยความผิดหวังเมื่อเดินผ่านตอมะขามใหญ่ซึ่งเคยพักค้างแรมต่างก็ประหลาดใจเมื่อปรากฏว่าตอมะขามผุนั้นได้เจริญงอกงามตอเขียวขจีโมริกษัตริย์เห็นเป็นอัศจรรย์ในบุญญาธิการแห่งพระอังคารธาตุประดิษฐานไว้ในองค์พระธาตุนั้นและได้บรรจุพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าไว้ 9 บทไว้ในเจดีย์องค์เล็กทางด้านทิศตะวันตกของพระธาตุเรียกว่า "พระเจ้าเก้าองค์" ต่อมาบริเวณนั้นได้มีชาวบ้านมาอยู่อาศัยมากขึ้นกลายเป็นหมู่บ้านมีชื่อว่า "บ้านขาม" ตามชื่อตอมะขามอันเป็นที่ประดิษฐานพระอังคารธาตุต่อมาได้ย้ายเมืองต่อๆ มาหลายแห่ง จนลุมาพ.ศ.2340 ในรัชสมัยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชรัชกาลที่ 1 เพี้ยเมืองแพนพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงได้โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งเจ้าเมืองแพนยกบ้านบึงบอนเป็น "เมืองขอนแก่น" จึงนับเอาปีพ.ศ. 2340 เป็นปีแห่งการตั้งเมืองขอนก่น การบูรณองค์พระธาตุขามแก่นจังหวัดได้จัดทำยอดฉัตรทองคำประดิษฐ์ฐานบนองค์พระธาตุขามแก่นและอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายกทรงประทานเพื่อบรรจุที่ยอดองค์พระธาตุขามแก่นจำลองยอดฉัตรทองคำที่จัดสร้างขึ้นพร้อมยอดฉัตรเดิมและยอดฉัตรพระธาตุอรหันต์ การบูรณะปฏิสังขรณ์พระธาตุขามแก่นมีการเรียบเรียงในคราสมโภชการตั้งฉัตรพ.ศ.๒๔๙๙ว่า ครั้งแรกระหว่างพ.ศ. ๒๔๕๙ – ๒๔๖๘ ในสมัยพระครูแพงพุทธสโรเจ้าอาวาสวัดเจติยภูมิ เมื่อ ๒ ครั้งที่พ.ศ. ๒๔๙๘ - ๒๔๙๙ พระสารธรรมมุณีเจ้าคณะจังหวัดขอนแก่นได้มีดำริจัดทำฉัตรพระธาตุขึ้นและได้มีการซ่อมแซมบูรณะยอดพระธาตุองค์พระธาตุใหม่ด้วยโครงเหล็กและปูนซีเมนต์พร้อมทั้งจัดงานตั้งฉัตรพระธาตุขามแก่นในวันอาทิตย์ที่ ๑๑ มีนาคมพ.ศ. ๒๔๙๙ ครั้งที่ ๓ ปีพ.ศ. ๒๕๓๑ และปีพ.ศ. ๒๕๓๔ – ๒๕๓๕ ได้บูรณะพระวิหารอีกครั้งโดยงบประมาณจากกรมศิลปากรมูลนิธิพระธาตุขามแก่นและศรัทธาของพุทธศาสนิกชนมีการเสริมความมั่นคงแข็งแรงความสวยงามรวมถึงการเทพื้นคอนกรีตเสริมเหล็กและอาคารสถานที่โดยรอบ เมื่อ ๔ ครั้งที่พ.ศ. ๒๕๔๔ – ๒๕๔๖ เป็นการบูรณะปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่สมัยนายเสริมศักดิ์พงษ์พานิชเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่นในขณะนั้นด้วยวัสดุหมักตามกรรมวิธีโบราณงานลงรักปิดทองงานซ่อมแซมฉัตร ๕ ชั้นองค์พระธาตุอรหันต์แนวกำแพงงานปรับปรุงภูมิทัศน์ก่อสร้างศาลารายทั้ง ๔ ทิศใหม่และได้เปลี่ยนยอดฉัตรองค์พระธาตุขามแก่นจากโลหะที่ลงรักปิดทองมาเป็นยอดฉัตรทองคำ (น้ำหนักทอง๓,๕๔๔.๑๐กรัมมูลค่า ๑ ๕๓๖ ๗๓๑ บาท) นอกจากนี้สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาปรินายกทรงประทานพระบรมสารีริกธาตุ ๙ องค์ให้มาบรรจุไว้ที่องค์พระธาตุขามแก่นด้วย ต่อมาเมื่อวันศุกร์ที่ ๑๒ ธันวาคมพ.ศ. ๒๕๔๖ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารีเสด็จพระราชดำเนินทรงบรรจุพระบรมสารีริกธาตุและทรงยกยอดฉัตรทองคำองค์พระธาตุขามแก่นซึ่งตรงกับสมัยนายเสริมศักดิ์พงษ์พานิชเป็นปลัดกระทรวงมหาดไทยและนายเจตน์ธนวัฒน์เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น พระธาตุขามแก่นนับเป็นปูชนียสถานที่สำคัญคู่เมืองขอนแก่นเป็นจุดยึดเหนี่ยวทางจิตใจและมีความศักดิ์สิทธิ์คู่กับอีสานอีกแห่งหนึ่งโดยทุกวันเพ็ญเดือน ๖ จะมีงานฉลองพระธาตุขามแก่นเป็นประจำทุกปี

ผลลัพธ์ (ไทย) 3:

ประวัติพระธาตุขามแก่น
วัดเจติยภูมิบ้านขามต . บ้านขาม Admiral น้ำพองขอนแก่น

. . . .พระธาตุขามแก่นเป็นเจดีย์ที่สำคัญและเก่าแก่ที่สุดในประวัติศาสตร์เมืองขอนแก่นองค์พระธาตุขามแก่นประดิษฐานอยู่ที่วัดเจติยภูมิบ้านขามต . บ้านขาม Admiral น้ำพอง . . . .ขอนแก่นห่างจากตัวจังหวัดขอนแก่นไปตามถนนขอนแก่น–ยางตลาดเลี้ยวซ้ายบ้านพรหมนิมิตร Admiral เมืองขอนแก่นประมาณ 15 กม . เป็นเจดีย์ที่รู้จักกันดีในภาคอีสานไม่ปรากฏอายุการสร้างที่แน่นอน

พระธาตุขามแก่นมีประวัติความเป็นมาเป็นเรื่องเล่าสืบขานกันมาช้านานว่ามีกษัตริย์แห่งโมริยวงศ์ได้ทรงทราบข่าวการสร้างเจดีย์ที่เมืองนครพนมซึ่งพระอรหันต์พระเถระและชาวเมืองนครพนมพร้อมด้วยพระอรหันต์ 9 องค์ณสถานที่แห่งหนึ่งซึ่งมีตอมะขามใหญ่ตายซากตอหนึ่งผุเหลือแต่แก่นและได้อันเชิญพระอังคารธาตุวางไว้ที่บนตามะขามผุนั้นเมื่อรุ่งเช้าจึงออกเดินทางต่อไปยังเมืองนครพนมจะนำสิ่งใดบรรจุภายในมิได้อีกแล้วดังนั้นโมริกษัตริย์และคณะจึงได้ออกเดินทางกลับตามเส้นทางเดิมด้วยความผิดหวังโมริกษัตริย์เห็นเป็นอัศจรรย์ในบุญญาธิการแห่งพระอังคารธาตุประดิษฐานไว้ในองค์พระธาตุนั้นและได้บรรจุพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าไว้ 9 บทไว้ในเจดีย์องค์เล็กทางด้านทิศตะวันตกของพระธาตุเรียกว่า
ต่อมาบริเวณนั้นได้มีชาวบ้านมาอยู่อาศัยมากขึ้นกลายเป็นหมู่บ้านมีชื่อว่า " บ้านขาม " ตามชื่อตอมะขามอันเป็นที่ประดิษฐานพระอังคารธาตุต่อมาได้ย้ายเมืองต่อจะมาหลายแห่งจนลุมาพ . ศ .2340 ในรัชสมัยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชรัชกาลที่ 1 เพี้ยเมืองแพนพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงได้โปรดเกล้าฯให้ตั้งเจ้าเมืองแพนยกบ้านบึงบอนเป็น " เมืองขอนแก่น " จึงนับเอา . พ . ศ .2340 เป็นปีแห่งการตั้งเมืองขอนก่น

การบูรณองค์พระธาตุขามแก่นจังหวัดได้จัดทำยอดฉัตรทองคำประดิษฐ์ฐานบนองค์พระธาตุขามแก่นและอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายกทรงประทานเพื่อบรรจุที่ยอดองค์พระธาตุขามแก่นจำลองและยอดฉัตรพระธาตุอรหันต์

การบูรณะปฏิสังขรณ์พระธาตุขามแก่นมีการเรียบเรียงในคราสมโภชการตั้งฉัตรพ . ศ . ๒๔๙๙ว่า

ครั้งแรกระหว่างพ . ศ . ๒๔๕๙–๒๔๖๘ในสมัยพระครูแพงพุทธสโรเจ้าอาวาสวัดเจติยภูมิ

ครั้งที่๒เมื่อพ . ศ .๒๔๙๘–๒๔๙๙พระสารธรรมมุณีเจ้าคณะจังหวัดขอนแก่นได้มีดำริจัดทำฉัตรพระธาตุขึ้นและได้มีการซ่อมแซมบูรณะยอดพระธาตุองค์พระธาตุใหม่ด้วยโครงเหล็กและปูนซีเมนต์๑๑มีนาคมพ .ศ . ๒๔๙๙ล่ะ

ครั้งที่ . พ . ศ . ๒๕๓๑และ . พ . ศ .๒๕๓๔–๒๕๓๕ได้บูรณะพระวิหารอีกครั้งโดยงบประมาณจากกรมศิลปากรมูลนิธิพระธาตุขามแก่นและศรัทธาของพุทธศาสนิกชนมีการเสริมความมั่นคงแข็งแรงความสวยงามรวมถึงการเทพื้นคอนกรีตเสริมเหล็กและอาคารสถานที่โดยรอบ

ครั้งที่โตเกียวเมื่อพ . ศ .๒๕๔๔–๒๕๔๖เป็นการบูรณะปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่สมัยนายเสริมศักดิ์พงษ์พานิชเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่นในขณะนั้นด้วยวัสดุหมักตามกรรมวิธีโบราณงานลงรักปิดทองงานซ่อมแซมฉัตร๕ชั้นองค์พระธาตุอรหันต์งานปรับปรุงภูมิทัศน์ก่อสร้างศาลารายทั้งโตเกียวทิศใหม่และได้เปลี่ยนยอดฉัตรองค์พระธาตุขามแก่นจากโลหะที่ลงรักปิดทองมาเป็นยอดฉัตรทองคำล่ะ ( น้ำหนักทอง ,๕๔๔ . ๑๐กรัมมูลค่า๕๓๖บ , , ๗๓๑บาท ) นอกจากนี้สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาปรินายกทรงประทานพระบรมสารีริกธาตุซ้งโคยองค์ให้มาบรรจุไว้ที่องค์พระธาตุขามแก่นด้วย

ต่อมาเมื่อวันศุกร์ที่๑๒ธันวาคมพ . ศ .๒๕๔๖สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารีเสด็จพระราชดำเนินทรงบรรจุพระบรมสารีริกธาตุและทรงยกยอดฉัตรทองคำองค์พระธาตุขามแก่นซึ่งตรงกับสมัยนายเสริมศักดิ์พงษ์พานิชเป็นปลัดกระทรวงมหาดไทยและนายเจตน์เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น

พระธาตุขามแก่นนับเป็นปูชนียสถานที่สำคัญคู่เมืองขอนแก่นเป็นจุดยึดเหนี่ยวทางจิตใจและมีความศักดิ์สิทธิ์คู่กับอีสานอีกแห่งหนึ่งโดยทุกวันเพ็ญเดือนจากจะมีงานฉลองพระธาตุขามแก่นเป็นประจำทุกปี