การกระทำโดยอ้อม เป็นการจัดการให้ภาวะรอบด้านเป็นปัจจัยผลักหรือปัจจัยดึงดูดให้ประชากรมีพฤติกรรมเปลี่ยนไปจากที่เคยเป็นอยู่ไปสู่ทิศทางที่ได้เป้าหมายไว้ เช่น การพัฒนาความเป็นเมือง การให้การศึกษา แนวทางการพัฒนาประเทศทางด้านเศรษฐกิจ นโยบายทางการเมือง การเปิดประเทศ เป็นต้น สิ่งเหล่านี้จะแรงกดดันให้ประชากรในสังคมนั้น ๆ ต้องเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของตนไปจากเดิม อาจจูงใจให้มีบุตรเพิ่มขึ้น หรือ ลดลงได้แล้วแต่สถานการณ์