วืธีทดลอง TOPครูแนะนำเกี่ยวกับการทด

วืธีทดลอง TOP

ครูแนะนำเกี่ยวกับการทดลองดังนี้
1. การทดลองนี้ต้องใช้สารที่มีมวลเท่ากันและน้ำต้องมีปริมาตรเท่ากันทุกครั้ง เพื่อเปรียบเทียบการละลายของสารในน้ำ
2. ควรเขียนตัวเลขหรือตัวอักษรกำกับไว้ที่หลอดทดลองทุกหลอดเพื่อให้ทราบว่าเป็นสารใด

วิธีทดลอง
1.ใส่สารต่อไปนี้คือ LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 Na2SO4 ชนิดละ 0.5 g ลงในหลอดทดลองขนาดกลางชนิดละหนึ่งหลอด แล้วเติมน้ำกลั่นลงไปหลอดละ 10 cm3 เขย่า สังเกตการณ์ละลาย เก็บสารละลายไว้เพื่อทำการทดลองต่อไป
2.ใส่ MgCl2 CaCl2 SrCl2 และ BaCl2 อย่างละ 0.5 g ลงในหลอดทดลองขนาดใหญ่ 4 หลอด หลอดละชนิด แล้วเติมน้ำกลั่นลงไปหลอดละ 10 cm3 เขย่า สังเกตการณ์ละลาย เก็บสารละลายไว้เพื่อทำการทดลองต่อไป
3.รินสารละลาย MgCl2 จากข้อ 2 ใส่หลอดทดลองขนาดเล็ก 5 หลอด หลอดละ 2 cm3 แล้วเติมสารละลาย LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 และ Na2SO4 จากข้อ 1 ชนิดละ 2 cm3 ลงในแต่ละหลอดตามลำดับ
4.ทำการทดลองเช่นเดียวกับข้อ 3 แต่ใช้สารละลาย CaCl2 SrCl2 และ BaCl2 แทนสารละลาย MgCl2

ผลการทดลอง TOP


1. LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 Na2SO4 MgCl2 CaCl2 SrCl2 และ BaCl2 ละลายน้ำได้หมด
2. เมื่อนำสารละลายสองชนิดผสมกันจะได้ผลดังนี้
สารละลาย LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 Na2SO4
MgCl2





CaCl2





SrCl2





BaCl2







อภิปรายหลังการทดลอง TOP

จากผลการทดลอง สรุปได้ดังนี้
1. สารประกอบคลอไรด์ คาร์บอเนต ไฮโดรเจนฟอสเฟต ไนเตรต และซัลเฟตของลิเทียม โซเดียม โพแทสเซียม ละลายในน้ำได้ดี
2. สารประกอบคลอไรด์และไนเตรตของธาตุหมู่ IIA ละลายในน้ำได้ดี เมื่อนำสารละลายของสารประกอบของธาตุหมู่ IA ผสมกับสารละลายของสารประกอบของธาตุหมู่ IIA พบว่าบางหลอดเกิดตะกอน จึงควรเป็นตะกอนของสารประกอบของธาตุหมู่ IIA เพราะสารประกอบของธาตุหมู่ IA ทุกชนิดละลายน้ำได้ เขียนสมการแสดงการเกิดตะกอนของธาตุหมู่ IIA ได้ดังนี้
ปฎิกิริยาระหว่างสารประกอบคาร์บอเนต (CO32-) กับธาตุหมู่ IIA
MgCl2(aq) + Na2CO3(aq) ® MgCO3(g) + 2NaCl(aq)
Mg2+(aq) + CO32-(aq) ® MgCO3(g)

CaCl2(aq) + Na2CO3(aq) ® CaCO3(s) + 2NaCl(aq)
Ca2+(aq) + CO32-(aq) ® CaCO3(s)

SrCl2(aq) + Na2CO3(aq) ® SrCO3(s) + 2NaCl(aq)
Sr2+(aq) + CO32-(aq) ® SrCO3(s)

BaCl2(aq) + Na2CO3(aq) ® BaCO3(s) + 2NaCl(aq)
Ba2+(aq) + CO32-(aq) ® BaCO3(s)
ย้อนกลับ

ปฎิกิริยาระหว่างสารประกอบไฮโดรเจนฟอสเฟต (HPO42-) กับธาตุหมู่ IIA
MgCl2(aq) + Na2HPO4(aq) ® Mg3HPO4(s) + 2NaCl(aq)
Mg2+(aq) + HPO42-(aq) ® Mg3HPO4(s)

CaCl2(aq) + Na2HPO4(aq) ® Ca3HPO4(s) + 2NaCl(aq)
Ca2+(aq) + HPO42-(aq) ® CaHPO4(s)

SrCl2(aq) + Na2HPO4(aq) ® SrHPO4(s) + 2NaCl(aq)
Sr2+(aq) + HPO42-(aq) ® SrCO3(s)

BaCl2(aq) + Na2HPO4(aq) ® BaHPO4(s) + 2NaCl(aq)
Ba2+(aq) + HPO42-(aq) ® BaHPO4(s)
ย้อนกลับ


ปฎิกิริยาระหว่างสารประกอบซัลเฟต (SO42-) กับธาตุหมู่ IIA
CaCl2(aq) + Na2SO4(aq) ® CaSO4(s) + 2NaCl(aq)
Ca2+(aq) + SO42-(aq) ® CaSO4(s)

SrCl2(aq) + Na2SO4(aq) ® SrSO4(s) + 2NaCl(aq)
Sr2+(aq) + SO42-(aq) ® SrSO4(s)

BaCl2(aq) + Na2SO43(aq) ® BaCO3(g) + 2NaCl(aq)
Ba2+(aq) + SO42-(aq) ® BaCO3(g)
ย้อนกลับ


3. เมื่อผสมสารละลายสองชนิดเข้าด้วยกันแล้วไม่มีตะกอนเกิดขึ้น แสดงว่าสารใหม่ที่เกิดขึ้นจะอยู่เป็นไอออนในสารละลาย เนื่องจากสารเหล่านี้ละลายน้ำได้
ข้อแนะนำเพิ่มเติม
ตารางแสดงสภาพละลายได้ในน้ำ (Solubility) ของธาตุหมู่ IA ประกอบการสรุปเกี่ยวกับสภาพละลายได้ในน้ำของธาตุหมู่ IA ทั้งหมดที่นำมาทดลองและไม่ได้ทำการทดลอง ดังนี้
ตารางแสดงสภาพละลายได้ในน้ำของสารประกอบบางชนิดของธาตุหมู่ IA
ธาตุ ปริมาณของเกลือที่ละลายได้ในน้ำ (g / 100 g)
Cl- CO32- NO3- SO42- HPO42-
Li 86.2 (1) 1.54 34.8 (3) 34.9 (1) –
Na 35.7 21.52 (10) 92.1 11.0 (10) 4.15 (12)
K 23.8 112.0 13.3 12.0 167.0
Rb 77.0 450.0 44.3 42.4 -
Cs 162.2 260.5 9.2 167.0 -


สรุปผลการทดลอง
เมื่อเปรียบเทียบการละลายในน้ำของสารประกอบของธาตุหมู่ IA และหมู่ IIA พบว่าสารประกอบของธาตุหมู่ IA ละลายน้ำได้ สำหรับสารประกอบของธาตุหมู่ IIA นั้น สารประกอบที่ละลายน้ำได้ดีคือ สารประกอบไนเตรตและสารประกอบคลอไรด์ ส่วนสารประกอบคาร์บอเนต ไฮโดรเจนฟอสเฟตและซัลเฟตไม่ละลายน้ำ ยกเว้น แมกนีเซียมซัลเฟต

ผลลัพธ์ (ชิเชวา) 1:

วื ธี ทดลอง TOP ครู แนะนำ เกี่ยว กับ การ ทดลอง ดังนี้1. LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 Na2SO4 ชนิด ละ 0,5 g แล้ว เติม น้ำ กลั่น ลง ไป หลอด ละ 10 cm3 เขย่า สังเกตการณ์ ละลาย MgCl2 CaCl2 SrCl2 และ BaCl2 อย่าง ละ 0,5 g ลง ใน หลอด ทดลอง ขนาด ใหญ่ 4 หลอด หลอด ละ ชนิด แล้ว เติม น้ำ กลั่น ลง ไป หลอด ละ 10 cm3 เขย่า สังเกตการณ์ ละลาย MgCl2 จาก ข้อ 2 ใส่ หลอด ทดลอง ขนาด เล็ก 5 หลอด หลอด ละ 2 cm3 แล้ว เติม สารละลาย LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 และ Na2SO4 จาก ข้อ 1 ชนิด ละ 2 cm3 3 แต่ ใช้ สารละลาย CaCl2 SrCl2 และ BaCl2 แทน สารละลาย MgCl2 ผล การ ทดลอง TOP 1. LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 Na2SO4 MgCl2 CaCl2 SrCl2 และ BaCl2 ละลาย น้ำ ได้ หมด2. LiCl Na2CO3 Na2HPO4 KNO3 Na2SO4 MgCl2 CaCl2 SrCl2 BaCl2 อภิปราย หลัง การ ทดลอง TOP จาก ผล การ ทดลอง สรุป ได้ ดังนี้1. สารประกอบ คลอ ไร ด์ คาร์บอเนต ไฮโดรเจน ฟอสเฟต ไน เต ร ต และ ซัลเฟต ของ ลิเทียม โซเดียม โพแทสเซียม ละลาย ใน น้ำ ได้ ดี2. IIA ละลาย ใน น้ำ ได้ ดี IA IIA พบ ว่า บาง หลอด เกิด ตะกอน IIA เพราะ สารประกอบ ของ ธาตุ หมู่ IA ทุก ชนิด ละลาย น้ำ ได้ IIA (CO32-) กับ ธาตุ หมู่ IIA MgCl2 (aq) + Na2CO3 (aq) ® MgCO3 (g) + 2NaCl (aq) Mg2 + (aq) + CO32- (aq) ® MgCO3 (g) CaCl2 (aq) + Na2CO3 (aq ) ® CaCO3 (s) + 2NaCl (aq) Ca2 + (aq) + CO32- (aq) ® CaCO3 (s) SrCl2 (aq) + Na2CO3 (aq) ® SrCO3 (s) + 2NaCl (aq) Sr2 + (aq) + CO32- (aq) ® SrCO3 (s) BaCl2 (aq) + Na2CO3 (aq) ® BaCO3 (s) + 2NaCl (aq) Ba2 + (aq) + CO32- (aq) ® (HPO42-) กับ ธาตุ หมู่ IIA MgCl2 (aq) + Na2HPO4 (aq) ® Mg3HPO4 (s) + 2NaCl (aq) Mg2 + (aq) + HPO42- (aq) ® Mg3HPO4 (s) CaCl2 (aq) + Na2HPO4 (aq ) ® Ca3HPO4 (s) + 2NaCl (aq) Ca2 + (aq) + HPO42- (aq) ® CaHPO4 (s) SrCl2 (aq) + Na2HPO4 (aq) ® SrHPO4 (s) + 2NaCl (aq) Sr2 + (aq) + HPO42- (aq) ® SrCO3 (s) BaCl2 (aq) + Na2HPO4 (aq) ® BaHPO4 (s) + 2NaCl (aq) Ba2 + (aq) + HPO42- (aq) ® (SO42-) กับ ธาตุ หมู่ IIA CaCl2 (aq) + Na2SO4 (aq) ® CaSO4 (s) + 2NaCl (aq) Ca2 + (aq) + SO42- (aq) ® CaSO4 (s) SrCl2 (aq) + Na2SO4 (aq ) ® SrSO4 (s) + 2NaCl (aq) Sr2 + (aq) + SO42- (aq) ® SrSO4 (s) BaCl2 (aq) + Na2SO43 (aq) ® BaCO3 (g) + 2NaCl (aq) Ba2 + (aq) + SO42- (aq) ® BaCO3 (g) ย้อน กลับ3. (Solubility) ของ ธาตุ หมู่ IA IA IA ธาตุ ปริมาณ ของ เกลือ ที่ ละลาย ได้ ใน น้ำ (g / 100 g) Cl- CO32- NO3- SO42- HPO42- Li 86,2 (1) 1,54 34,8 (3) 34,9 (1) - Na 35,7 21,52 (10) 92,1 11,0 ( 10) 4,15 (12) K 23,8 112,0 13,3 12,0 167,0 RB 77,0 450,0 44,3 42,4 - CS 162,2 260,5 9,2 167,0 IA และ หมู่ IIA พบ ว่า สารประกอบ ของ ธาตุ หมู่ IA ละลาย น้ำ ได้ สำหรับ สารประกอบ ของ ธาตุ หมู่ IIA นั้น สารประกอบ ที่ ละลาย น้ำ ได้ ดี คือ ส่วน สารประกอบ คาร์บอเนต ยกเว้น แมกนีเซียม ซัลเฟต