locality-specific knowledge and practices of
medicine, as well as healing, hunting, fishing,
gathering, agriculture, combat, education and
environmental conservation developed by indigenous
people over the years.
[1] adds that indigenous knowledge has many
forms. It includes potentially patentable knowledge
about traditional medicines, foods, farm practices,
architecture and construction, handicrafts, artwork
and folk music. It includes knowledge about people
places, plants, animals, and historical events
associated with a particular community. It includes
cultural heritage in the form of traditional stories,
songs, dances and ceremonies that reflect beliefs
related spirituality, family, land and social justice.
Most IK is held in the minds and practices of
people, and is commonly held by communities rather
than individuals [5]. Some IK, however, is kept a
secret and is only shared amongst specific individuals
in a community [6]. IK isn’t necessarily old. For
example, recently established knowledge that is
based on existing knowledge can also be indigenous
[7].
A significant portion of indigenous knowledge is
passed down orally from generation to generation,
and is in danger of being lost unless it is formally
documented and preserved. According to [8], the
future problem solving by thousands of indigenous
people across the globe is uncertain. The rapid
change in the way of life of local communities has
largely accounted for the loss of IK. Younger
generations underestimate the utility of indigenous
knowledge systems (IKSs) because of the influence
of modern technology and education [9].
IK is unique to a given culture [10], and
represents peoples’ lifestyle [7]. To preserve IK such
that the culture is passed down to future generations,
it is important to capture the knowledge so that it can
be easily disseminated to others. It is evident that if
IK is not recorded and preserved, it will be lost and
remain inaccessible to other indigenous systems as
well as to development workers [5].
2.2 Culture and cultural change
Culture is the shared knowledge and schemes
created by a set of people for perceiving, interpreting,
expressing, and responding to the social realities
around them [11]. According to [3], culture includes
language, art, music, humor, technology, beliefs, and
all that is characteristic of human social life. Culture
is learned through experience, participation and
observation within the community [12].
Cultures are constantly changing. They change
by inventions, cultural transmission, diffusion, and
acculturation [3].
Inventions consist of new ways of doing things by
a society.
Cultural transmission is the process of transferring
knowledge from one generation to the next.
Diffusion is the process by which customs and
discoveries are borrowed from other cultures.
This takes place when there is contact between
cultures.
Acculturation is the process of cultural change
whereby one culture takes over elements from
another culture it has frequent contact with.
The continual change that most cultures
experience can, over time, lead to the loss of some
cultural traits. However, the worldview that is shared
by the members of the culture remains relatively
unchanged. This worldview is founded in the values
of the culture, or those things that the members see as
desirable or important. These fundamental values
serve to define the culture, and according to
Cunningham [3] they are the key to its maintenance
and perseverance.
Cultural continuity lies in the preservation and
transmission of indigenous knowledge [13]. Cultural
transmission embodies the passing on of culturally
relevant knowledge, skills and values from one
person to another person or from one culture to
another culture [14]. The transmission of indigenous
culture to the younger generation is of considerable
interest and importance as it relates to whether or not
the culture will survive pressure for assimilation into
mainstream society [14]. There are many channels
by which cultural knowledge and values can be
transmitted and increasingly, ICTs are playing this
role [14].
ความรู้เฉพาะของท้องถิ่นและแนวทางปฏิบัติ
ยา ตลอดจนรักษา ล่า สัตว์ ประมง,
รวบรวม เกษตร ต่อสู้ ศึกษา และ
อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมพัฒนา โดยชน
คนผ่านปี
[1] เพิ่มว่า พื้นความรู้มีหลาย
ฟอร์ม รวมความรู้อาจ patentable
เกี่ยวกับยาแบบดั้งเดิม อาหาร ฟาร์ม ปฏิบัติ,
สถาปัตยกรรมและก่อสร้าง หัตถกรรม งานศิลปะ
และเพลงพื้นบ้าน มีความรู้เกี่ยวกับคน
สถาน พืช สัตว์ และเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์
เกี่ยวข้องกับชุมชนโดยเฉพาะการ รวม
มรดกทางวัฒนธรรมในรูปแบบของเรื่องราวดั้งเดิม,
เพลง เต้น และพิธีกรรมที่สะท้อนความเชื่อ
เกี่ยวข้องจิตวิญญาณ ครอบครัว ที่ดิน และความยุติธรรมทางสังคม.
IK สุดจะจัดขึ้นในจิตใจและแนวทางปฏิบัติ
คน และโดยทั่วไปจัดขึ้น โดยชุมชนค่อนข้าง
กว่าบุคคล [5] บาง IK อย่างไรก็ตาม อยู่
ลับ และก็เฉพาะหมู่เฉพาะบุคคล
ในชุมชน [6] IK ไม่จำเป็นต้องเก่า สำหรับ
ตัวอย่าง ความรู้จัดตั้งขึ้นล่าสุดที่
ตามที่มีอยู่ความรู้ยังสามารถชน
[7] .
เป็นส่วนสำคัญของความรู้พื้น
ทอดเนื้อหาจากรุ่นสู่รุ่น,
และตกอยู่ในอันตรายของการหายเว้นแต่อย่างเป็นกิจจะลักษณะ
จัดทำเอกสาร และเก็บรักษาไว้ ตาม [8],
แก้ปัญหาในอนาคต โดยพันชน
คนทั่วโลกเป็นแน่ พิด
เปลี่ยนทางชีวิตของชุมชนท้องถิ่นมี
ลงบัญชีส่วนใหญ่การเสีย IK อายุ
รุ่นดูถูกดูแคลนของคนพื้นเมือง
ระบบความรู้ (IKSs) เนื่องจากอิทธิพล
ของเทคโนโลยีที่ทันสมัยและการศึกษา [9] .
เป็นเฉพาะวัฒนธรรมกำหนด [10], และ
แสดงถึงวิถีชีวิตของคน [7] การรักษา IK เช่น
ที่วัฒนธรรมถูกส่งผ่านลงไปอนาคตรุ่น,
เป็นสิ่งสำคัญในการจับความรู้เพื่อให้สามารถ
จะได้เผยแพร่ผู้อื่น ปรากฏชัดเจนว่าถ้า
IK ไม่บันทึก และเก็บรักษา ไว้ มันจะหายไป และ
ยังคงไม่สามารถเข้าถึงระบบอื่น ๆ พื้นเป็น
ดีเพื่อพัฒนาแรงงาน [5]
2.2 วัฒนธรรมและการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรม
วัฒนธรรมเป็นความรู้ที่ใช้ร่วมกันและร่าง
สร้าง ด้วยชุดคน perceiving ทำนาย,
กำลัง และตอบสนองต่อความเป็นจริงทางสังคม
รอบ ๆ พวกเขา [11] ตาม [3], มีวัฒนธรรม
ภาษา ศิลปะ เพลง ตลก เทคโนโลยี ความ เชื่อ และ
ทั้งหมดที่เป็นลักษณะของสังคมมนุษย์ วัฒนธรรม
เรียนรู้ผ่านประสบการณ์ การมีส่วนร่วม และ
สังเกตภายในชุมชน [12] .
วัฒนธรรมมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา จะเปลี่ยน
โดยประดิษฐ์ ส่งผ่านวัฒนธรรม แพร่ และ
acculturation [3] .
ประดิษฐ์ประกอบด้วยวิธีใหม่ในการทำสิ่งต่าง ๆ โดย
สังคมแบบนั้น
ส่งวัฒนธรรมคือ กระบวนการถ่ายโอน
ความรู้จากรุ่นหนึ่งไปถัดไป
แพร่เป็นกระบวนการ โดยศุลกากรที่ และ
ค้นพบยืมมาจากวัฒนธรรมอื่น ๆ ได้
นี้เกิดขึ้นเมื่อมีการติดต่อระหว่าง
วัฒนธรรมได้
Acculturation เป็นกระบวนการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรม
โดยวัฒนธรรมหนึ่งจะองค์ประกอบจาก
วัฒนธรรมอื่นมีติดต่อบ่อย.
อย่างต่อเนื่องเปลี่ยนที่วัฒนธรรมส่วนใหญ่
ประสบการณ์สามารถ ช่วงเวลา, นำไปสู่การสูญเสียของบาง
ลักษณะทางวัฒนธรรม อย่างไรก็ตาม โลกทัศน์ของที่ใช้ร่วมกัน
โดยสมาชิกของวัฒนธรรมยังคงค่อนข้าง
ไม่เปลี่ยนแปลง นี้โลกทัศน์ของการก่อตั้งขึ้นในค่า
วัฒนธรรม หรือสิ่งเหล่านั้นที่เห็นสมาชิก
สำคัญ หรือต้องการ ค่าพื้นฐานเหล่านี้
ให้กำหนดวัฒนธรรม และตาม
[3] เป็นกุญแจสำคัญที่จะบำรุงรักษาคันนิงแฮม
และความวิริยะอุตสาหะ
ความต่อเนื่องทางวัฒนธรรมที่อยู่ในการเก็บรักษา และ
ส่งความรู้พื้น [13] วัฒนธรรม
ส่งก็ผ่านการบนของวัฒนธรรม
เกี่ยวข้องความรู้ ทักษะ และค่าจาก
บุคคล กับบุคคลอื่น หรือ จากวัฒนธรรมหนึ่งไป
วัฒนธรรมอื่น [14] ส่งของพื้น
วัฒนธรรมให้คนรุ่นใหม่เป็นจำนวนมาก
สนใจและความสำคัญที่เกี่ยวข้องกับหรือไม่
วัฒนธรรมจะอยู่รอดความดันสำหรับผสมลงใน
หลักสังคม [14] มีช่องมากมาย
โดยที่ความรู้ทางวัฒนธรรมและค่าสามารถ
ส่ง และมากขึ้น ทุกเล่นนี้
บทบาท [14]
การแปล กรุณารอสักครู่..
สถานที่เฉพาะความรู้และการปฏิบัติของ
แพทย์เช่นเดียวกับการรักษา, การล่าสัตว์, ตกปลา,
รวบรวม, การเกษตร, การต่อสู้การศึกษาและ
การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมที่พัฒนาขึ้นโดยชนพื้นเมือง
คนในช่วงหลายปี
[1] เสริมว่าภูมิปัญญาท้องถิ่นมีหลาย
รูปแบบ ซึ่งจะรวมถึงความรู้จดทะเบียนอาจ
เกี่ยวกับยาแผนโบราณ, อาหาร, การปฏิบัติที่ฟาร์ม
สถาปัตยกรรมและการก่อสร้าง, งานฝีมือ, งานศิลปะ
และดนตรีพื้นบ้าน ซึ่งจะรวมถึงความรู้เกี่ยวกับคน
สถานที่พืชสัตว์และเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์
ที่เกี่ยวข้องกับชุมชนโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ซึ่งจะรวมถึง
มรดกทางวัฒนธรรมในรูปแบบของแบบดั้งเดิมเรื่อง
เพลงเต้นรำและพิธีที่สะท้อนให้เห็นความเชื่อ
ที่เกี่ยวข้องกับจิตวิญญาณครอบครัวที่ดินและความยุติธรรมทางสังคม
IK ส่วนใหญ่จะจัดขึ้นในจิตใจและการปฏิบัติของ
คนและจะจัดขึ้นร่วมกันโดยชุมชนค่อนข้าง
กว่าบุคคล [5] บาง IK แต่จะถูกเก็บไว้
เป็นความลับและมีการใช้ร่วมกันเฉพาะในหมู่บุคคลที่เฉพาะเจาะจง
ในชุมชน [6] IK ไม่เก่าจำเป็นต้อง สำหรับ
ตัวอย่างเช่นความรู้ที่จัดตั้งขึ้นเมื่อเร็ว ๆ นี้ที่
อยู่บนพื้นฐานของความรู้ที่มีอยู่ยังสามารถเป็นชนพื้นเมือง
[7]
ส่วนสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่นที่
ผ่านลงมาทางปากจากรุ่นสู่รุ่น
และตกอยู่ในอันตรายของการสูญเสียนอกจากจะเป็นทางการ
เอกสารและเก็บรักษาไว้ ตามที่ [8],
แก้โดยนับพันของชนพื้นเมืองปัญหาในอนาคต
คนทั่วโลกมีความไม่แน่นอน อย่างรวดเร็ว
การเปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่นที่มีการ
คิดส่วนใหญ่สำหรับการสูญเสียของ IK น้อง
รุ่นประมาทยูทิลิตี้ของพื้นเมือง
ระบบความรู้ (IKSs) เพราะอิทธิพล
ของเทคโนโลยีที่ทันสมัยและการศึกษา [9]
IK เป็นเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมที่ได้รับ [10] และ
แสดงให้เห็นถึงวิถีการดำเนินชีวิตของประชาชน [7] เพื่อรักษา IK ดังกล่าว
ว่าวัฒนธรรมถูกส่งลงไปในอนาคต
มันเป็นสิ่งสำคัญที่จะจับความรู้เพื่อที่จะสามารถ
นำมาเผยแพร่ได้อย่างง่ายดายเพื่อที่คนอื่น ๆ มันเห็นได้ชัดว่าถ้า
IK จะไม่ถูกบันทึกและเก็บรักษาไว้ก็จะหายไปและ
ยังคงไม่สามารถเข้าถึงได้กับระบบพื้นเมืองอื่น ๆ
รวมทั้งเพื่อการพัฒนาคน [5]
2.2 วัฒนธรรมและการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม
วัฒนธรรมเป็นความรู้ที่ใช้ร่วมกันและแผนการ
ที่สร้างขึ้นโดยชุดของ คนเข้าใจแปล,
การแสดงและการตอบสนองต่อความเป็นจริงทางสังคม
รอบตัวพวกเขา [11] ตามที่ [3] วัฒนธรรมรวมถึง
ภาษาศิลปะดนตรีอารมณ์ขันเทคโนโลยีความเชื่อและ
สิ่งที่เป็นลักษณะของชีวิตทางสังคมของมนุษย์ วัฒนธรรม
การเรียนรู้ผ่านประสบการณ์การมีส่วนร่วมและ
การสังเกตภายในชุมชน [12]
วัฒนธรรมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง พวกเขาเปลี่ยน
โดยสิ่งประดิษฐ์ที่ส่งผ่านวัฒนธรรมการแพร่กระจายและ
วัฒนธรรม [3]
สิ่งประดิษฐ์ที่ประกอบด้วยวิธีการใหม่ในการทำสิ่งที่
สังคม
ส่งวัฒนธรรมเป็นกระบวนการของการถ่ายโอน
ความรู้จากคนรุ่นหนึ่งไป
แพร่เป็นกระบวนการโดยที่ศุลกากร และ
การค้นพบจะถูกยืมมาจากวัฒนธรรมอื่น ๆ
นี้จะเกิดขึ้นเมื่อมีการติดต่อกันระหว่าง
วัฒนธรรมที่
ถ่ายทอดวัฒนธรรมเป็นกระบวนการของการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม
โดยวัฒนธรรมหนึ่งจะใช้เวลากว่าองค์ประกอบจาก
วัฒนธรรมอื่นก็มีการติดต่อบ่อยครั้งกับ
การเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องที่วัฒนธรรมส่วนใหญ่
สามารถประสบการณ์กว่า เวลานำไปสู่การสูญเสียของบาง
ลักษณะทางวัฒนธรรม แต่มุมมองที่ใช้ร่วมกัน
โดยสมาชิกของวัฒนธรรมที่ยังคงค่อนข้าง
คงที่ มุมมองนี้ถูกก่อตั้งขึ้นในค่า
ของวัฒนธรรมหรือสิ่งที่สมาชิกเห็นว่าเป็น
ที่น่าพอใจหรือมีความสำคัญ ค่าพื้นฐานเหล่านี้
ทำหน้าที่ในการกำหนดวัฒนธรรมและตาม
คันนิงแฮม [3] พวกเขาเป็นกุญแจสำคัญในการบำรุงรักษา
และความเพียร
ความต่อเนื่องทางวัฒนธรรมที่อยู่ในการดูแลรักษาและ
การส่งผ่านของภูมิปัญญาท้องถิ่น [13] วัฒนธรรม
ส่งเสริมการส่งผ่านบนของวัฒนธรรม
ความรู้ทักษะที่เกี่ยวข้องและค่าจาก
คนสู่คนอื่นหรือจากการเพาะเลี้ยงหนึ่งไปยัง
วัฒนธรรมอื่น [14] การส่งผ่านของชนพื้นเมือง
วัฒนธรรมเพื่อรุ่นน้องเป็นอย่างมาก
ที่น่าสนใจและความสำคัญที่เกี่ยวข้องกับหรือไม่ว่า
วัฒนธรรมจะอยู่รอดความดันสำหรับการดูดซึมเข้าสู่
กระแสหลักของสังคม [14] มีช่องทางมากมาย
โดยที่ความรู้และค่านิยมทางวัฒนธรรมที่สามารถ
ส่งและมากขึ้นเทคโนโลยีสารสนเทศนี้กำลังเล่น
บทบาท [14]
การแปล กรุณารอสักครู่..
ภายใน เฉพาะความรู้และการปฏิบัติของ
ยาสมานแผล , ล่าสัตว์ , ตกปลา ,
รวบรวม , การเกษตร , การต่อสู้ , การศึกษา และการอนุรักษ์พัฒนาสิ่งแวดล้อมโดยคนพื้นเมือง
ปี .
[ 1 ] เพิ่มความรู้พื้นบ้านได้หลายรูปแบบ
มีความรู้เกี่ยวกับยาที่มีสิทธิบัตร
ดั้งเดิม , อาหาร , การปฏิบัติฟาร์ม
สถาปัตยกรรมและการก่อสร้างหัตถกรรม งานศิลปะ
และดนตรีพื้นบ้าน มีความรู้เกี่ยวกับคน
สถานที่ พืช สัตว์ และเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์
เกี่ยวข้องกับชุมชนโดยเฉพาะ มันรวมถึง
มรดกทางวัฒนธรรมแบบดั้งเดิมในรูปแบบของเรื่องราว
เพลง เต้นรำ และพิธีที่สะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อ
เกี่ยวข้องกับจิตวิญญาณ , ครอบครัว , ที่ดินและความยุติธรรมทางสังคม .
ผมส่วนใหญ่จะจัดขึ้นในจิตใจและการปฏิบัติของ
คนและจัดขึ้นร่วมกันโดยชุมชนค่อนข้าง
กว่าบุคคล [ 5 ] บางก อย่างไรก็ตาม จะถูกเก็บเป็นความลับ และเป็นเพียงใช้ร่วมกันในหมู่
เฉพาะบุคคลในชุมชน [ 6 ] คุณไม่จําเป็นต้องเก่า สำหรับ
ตัวอย่างที่เพิ่งก่อตั้งขึ้น ความรู้ที่
ตามความรู้ที่มีอยู่ยังสามารถพื้นเมือง
[ 7 ] .
ส่วนสําคัญของภูมิปัญญาพื้นบ้านเป็น
ส่งต่อกันจากรุ่นสู่รุ่น
และอยู่ในอันตรายจากการหายไป เว้นแต่เป็นกิจจะลักษณะ
บันทึกและเก็บรักษาไว้ ตาม [ 8 ] ,
ในอนาคตการแก้ปัญหาโดยนับพันของชนพื้นเมือง
คนทั่วโลกมีความไม่แน่นอน การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
ในวิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่นได้
ส่วนใหญ่คิดการสูญเสียของอิค รุ่นน้อง
มาดูอรรถประโยชน์ของชนพื้นเมืองระบบความรู้ ( ikss ) เนื่องจากอิทธิพลของเทคโนโลยีสมัยใหม่กับการศึกษา
[ 9 ] .
ผมเป็นเอกลักษณ์ เพื่อให้วัฒนธรรม [ 10 ] แสดงถึงวิถีชีวิตและ
3 [ 7 ] การรักษาคุณเช่น
ว่าวัฒนธรรมถูกสืบทอดให้คนรุ่นหลัง
, มันเป็นสิ่งสำคัญที่จะจับความรู้ เพื่อให้สามารถเผยแพร่
ได้อย่างง่ายดายไปยังผู้อื่น จะเห็นว่าถ้า
- ไม่บันทึก และเก็บรักษาไว้มันก็จะหายไป และยังคงไม่สามารถเข้าถึงระบบพื้นเมืองอื่น ๆ
แต่เป็นเป็นคน [ 5 ] การพัฒนาและวัฒนธรรมเปลี่ยน
2.2 วัฒนธรรมคือการแบ่งปันความรู้และโครงร่าง
สร้างขึ้นโดยชุดของคน การ ตีความ
การแสดงและตอบสนองความเป็นจริงทางสังคม
รอบ [ 11 ] . ตาม [ 3 ] วัฒนธรรมรวมถึง
ภาษา , ศิลปะ , ดนตรี , ตลก , เทคโนโลยี , ความเชื่อ , และ
ทั้งหมดเป็นลักษณะของชีวิตทางสังคมของมนุษย์ วัฒนธรรม
ได้เรียนรู้ผ่านประสบการณ์ การมีส่วนร่วมและ
สังเกตภายในชุมชน [ 12 ] .
วัฒนธรรมที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา พวกเขาเปลี่ยน
โดยสิ่งประดิษฐ์ ส่ง การแพร่กระจายทางวัฒนธรรมและการผสมผสานทางวัฒนธรรม [ 3 ]
.
สิ่งประดิษฐ์ประกอบด้วยวิธีการใหม่ของการทำโดย
การถ่ายทอดทางวัฒนธรรมสังคม คือ กระบวนการของการถ่ายโอน
ความรู้จากรุ่นหนึ่งไปอีก .
คือ กระบวนการศุลกากร และการค้นพบที่ยืมมาจากวัฒนธรรมอื่น ๆ
.
นี้จะเกิดขึ้นเมื่อมีการติดต่อระหว่าง
การผสมผสานทางวัฒนธรรม คือ วัฒนธรรม กระบวนการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมวัฒนธรรมซึ่งหนึ่ง
ใช้เวลากว่าองค์ประกอบจากวัฒนธรรมอื่นมันมีบ่อย
ติดต่อด้วย อย่างต่อเนื่องเปลี่ยนที่สุดวัฒนธรรม
สัมผัสได้ตลอดเวลานำไปสู่การสูญเสียบาง
ลักษณะทางวัฒนธรรม . อย่างไรก็ตาม ในมุมมองที่ใช้ร่วมกันโดยสมาชิกของวัฒนธรรม
ยังคงค่อนข้างไม่เปลี่ยนแปลง มุมมองนี้ถูกก่อตั้งขึ้นในค่า
ของวัฒนธรรม หรือสิ่งเหล่านั้นที่สมาชิกเห็นเป็น
ที่พึงประสงค์ หรือสำคัญ เหล่านี้ค่าขั้นพื้นฐาน
ให้กำหนดวัฒนธรรม และตาม
1 [ 3 ] พวกเขาเป็นกุญแจสำคัญของการบำรุงรักษา
และความเพียร .
ความต่อเนื่องทางวัฒนธรรมอยู่ในการเก็บรักษา และการถ่ายทอดความรู้ดั้งเดิม
[ 13 ] การถ่ายทอดทางวัฒนธรรม
( ถ่ายทอดความรู้วัฒนธรรม
ที่เกี่ยวข้อง ทักษะและค่านิยมจากบุคคลอื่น หรือจาก
อีกหนึ่งวัฒนธรรมวัฒนธรรม [ 14 ] การถ่ายทอดวัฒนธรรมพื้นเมือง
ให้รุ่นน้องมี
จํานวนมากความสนใจและความสำคัญที่เกี่ยวข้องกับหรือไม่
วัฒนธรรมจะอยู่รอดความดันเพื่อให้ดูดซึมเข้าสู่สังคมกระแสหลัก
[ 14 ] มีหลายช่องทางที่
ความรู้ทางวัฒนธรรมและค่านิยมสามารถ
สัมพันธ์และมากขึ้น หรือมีการเล่นนี้บทบาท [ 14 ]
การแปล กรุณารอสักครู่..