วัฒนธรรมไทย คือ วิถีชีวิตของคนไทยในสังคมไทย ซึ่งเป็นแบบแผนของการประพฤติปฏิบัติที่ดีงามและการแสดงออกถึงความรู้สึกนึกคิดในสถานการณ์ต่างๆ ที่สมาชิกในสังคมไทยสามารถรู้ เข้าใจ ซาบซึ้ง ยอมรับ และใช้ปฏิบัติร่วมกันในสังคมไทย ซึ่งวัฒนธรรมของคนแต่ละภาคในประเทศไทยก็มีความเหมือนและแตกต่างกันบ้างตามแต่ละพื้นที่ของประเทศไทย
วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความเป็นระเบียบในสังคม โดยวัฒนธรรมจะเป็นบรรทัดฐานทางสังคมที่กำหนดแนวทางความประพฤติของคนในสังคม ประกอบด้วย วิถีชาวบ้าน จารีตประเพณี และกฎหมาย
วัฒนธรรมเป็นเครื่องแสดงเอกลักษณ์ของชาติ ที่แสดงให้เห็นว่าสังคมไทยแตกต่างจากสังคมอื่น เช่น วัฒนธรรมทาง ด้านการทักทาย คนไทยทักทายกันด้วยการยกมือไหว้ สังคมญี่ปุ่นใช้การคำนับ สังคมตะวันตกใช้การสัมผัสมือ
คนไทยมีพฤติกรรม หรือบุคลิกภาพที่ดีงามเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เช่น กิริยามารยาทที่สุภาพอ่อนโยน ความอ่อนน้อมถ่อมตน ความใจดีมีเมตตา ยิ้มแย้มแจ่มใส เป็นต้น
วัฒนธรรมไทยที่มีบทบาทสำคัญต่อการใช้ชีวิตคือ
- อาหารไทย มีหลายรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ เช่น เผ็ด เปรี้ยว เค็ม มีรสอร่อย ถูกปากทั้งคนไทยและคนต่างชาติก็ยังให้ความสนใจทำให้อาหารไทยดังไปทั่วโลกเช่น ส้มตำ ต้มยำกุ้ง ผัดไท แต่เด็กไทยกลับไม่สนใจหันไปรับประทานอาหารฝรั่ง เช่น พิซซ่า โดนัท ส่วนอาหารญี่ปุ่น เช่น ซูชิ
- การแต่งกาย ประเทศไทยมีวัฒนธรรมเกี่ยวกับการแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์ ในอดีตคนไทยแต่งกายที่ใช้ผ้าไทยซึ่งทำจาก ผ้าไหม ผ้าทอมือต่างๆ นำมาทำเป็นผ้าสไบสำหรับผู้หญิงไทย หรือชุดไทย แต่งกายสุภาพสมกับเป็นกุลสตรี มีความสวยงามและเป็นเอกลักษณ์ ส่วนผู้ชายก็มีการแต่งกายที่นิยมสำหรับชาวบ้านคือผ้าขาวม้า นอกจากนี้ยังมีการแต่งกายประจำท้องถิ่นของภาคต่าง ๆ อีกด้วย แต่ในปัจจุบันวัยรุ่นไทยแต่งกายแฟชั่นโดยนำ วัฒนธรรมของเกาหลี,วัฒนธรรมของวัยรุ่นญี่ปุ่นเข้ามาใช้ ซึ่งแสดงให้เห็นได้ชัดในเรื่องของการแต่งกาย เช่น การนุ่งน้อยห่มน้อย ใส่สายเดี่ยว เสื้อเอวลอย
-ภาษาไทย มีลักษณะเฉพาะที่โดดเด่น ประเทศไทยมีภาษาเป็นของตนเองมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีภาษาทางการ คือภาษากลาง เพราะในประเทศไทยเรามีถึง 4 ภาคหลักและในแต่ละภาคก็ใช้ภาษาที่แตกต่างกันไปบ้างดังนั้นเพื่อให้คนไทยสามารถสื่อสารตรงกันได้เราจึงมีภาษากลางเกิดขึ้นซึ่งคนในประเทศไม่ว่าจะอยู่ในภาคไหนก็สามารถสื่อสารกันได้
วัฒนธรรมด้านการท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์เฉพาะคือทะเลและน้ำตกที่อุดมสมบูรณ์สถานที่ท่องเที่ยวชมมัสยิดหรือวัดและสถานที่โบราณต่างๆทำให้มีคนที่ต่างภาษาต่างวัฒนธรรมอย่างหลากหลายเดินทางเข้ามาท่องเที่ยว
วัฒนธรรมไทยมีความสำคัญและมีคุณค่าเป็นอย่างยิ่งต่อสังคมไทย คนไทยจะต้องตระหนักถึงความสำคัญและคุณค่าเพื่อให้วัฒนธรรมที่ดีงามของไทยคงอยู่กับสังคมไทยสืบไป