South African Journal of Animal Science 2010, 40 (Issue 5, Supplement 1) 471 © South African Society for Animal Science
Peer-reviewed paper: Proc. 43rd Congress of the South African Society for Animal Science
Boar effects and their relations to fertility and litter size in sows
D.O. Umesiobi
Department of Agriculture, School of Agriculture and Environmental Sciences, Central University of Technology, Free State, Private Bag X20539, Bloemfontein 9300, South Africa
Abstract
Twenty Large White boars and 60 sows were used in two experiments for this study. In experiment 1, 20 sows were assigned per group to each of three treatments, twice daily for a 30-min period during a 4-wk observation, involving: (1) NBE, a control in which sows were not exposed to boars during oestrus detection; (2) FBE, in which sows were exposed to fence-line boars during oestrus detection and (3) PBE, in which sows received physical contact with the boar during oestrus detection. In experiment 2, semen were collected at 24- or 96-h intervals from each boar and used (3.5 x 109 sperm/100 mL/sow) to artificially inseminate three oestrus-synchronised sows, 24 h after the onset of oestrus, for four weeks. Boar exposure for 4 d before oestrus induction (PG600) increased the proportion of sows expressing oestrus within 7 d by 44% with 88.3 ± 5.5% farrowing rate in the PBE group with the shortest interval from PG600 to oestrus (3.5 ± 0.2 d), number of returns to oestrus (0.01 ± 0.02) and farrowing-farrowing interval (136 ± 0.01 d). On average, 45.8 ± 2.5% of the control NBE group of the sows showed spontaneous oestrus compared to 56.3 ± 1.9 vs. 88.5 ± 0.7% of FBE and PBE groups, respectively. Ejaculates collected on the 96-h intervals had larger volumes (288 ± 9.3 vs. 124.9 ± 5.7 mL), sperm motility (87.1 ± 3.3 vs. 55.2 ± 0.9%) and type of movement (8.7 ± 0.5 vs. 3.0 ± 0.1), live sperm (78.3 ± 9.6 vs. 57.9 ± 12.6.), sperm/mL (132.6 ± 8.1 vs. 90. 4 ± 12.1 x106), total sperm/ejaculate (83.2 ± 7.7 vs. 52.5 ± 4.6 x109) and normal acrosome (92.5 ± 18.4 vs. 55.5 ± 15.6%) than ejaculates collected on the 24-h intervals. Semen collected at 96-h had gave higher non-return rate (93.5 ± 2.9 vs. 76.8 ± 5.2 %), farrowing rate (85.5 ± 14.3 vs. 56.8 ± 9.1%,), litter size (12 ± 0.03 vs. 8 ± 0.02) and live piglets were 30% higher compared with those from sows inseminated with semen collected at 24-h intervals, respectively. Results suggest that direct exposure of boars to sows prior to semen collection enhances oestrus expressions and farrowing rates. Secondly, ejaculating boars at 96-h intervals enhances semen quality and quantity leading to significant improvement in the fertility and litter size of artificially inseminated sows.
Keywords: Boar exposure, ejaculation frequency, semen viability, fertility, litter size E-mail: umesiobi@cut.ac.za
Introduction
It is speculated that boar (male) effect which is referred to as biostimulation (Hughes, 1998; Paterson et al., 2002) and ejaculation frequency (Umesiobi & Iloeje, 1999; Willenburg et al., 2003; Umesiobi, 2007, 2008a; b) account for much of the variability in fertility and litter size in artificial insemination (AI) sows. The presence of males hastens the onset of puberty in female rats (Johnson & Neaves, 1983), ewe lambs (Umesiobi et al., 1998) and gilts (Langendijk et al., 2000; Foote, 2003). Male contact with females induces a rapid increase in the frequency of plasma LH pulses, culminating in a preovulatory LH surge and ovulation (Foote, 2003; Breen et al., 2005; Rivas-Munoz et al., 2007).
Although, it is speculated that it is much easier to heat-check sows by fence-line boar contact instead of placing the boar in the sow pen for full boar contact (Koketsu et al., 1999; Paterson et al., 2002), fence- line contact with a boar is inadequate to stimulate puberty in most sows. In addition, full boar contact is needed when sows are taken to a high stimulation area that only houses boars (Umesiobi & Iloeje, 1999; Willenburg et al., 2003; Umesiobi, 2007).
Presumably, a boar associated with a high fertility rate and large litters consistently produces inseminations that contain sufficient numbers of spermatozoa capable of completing all of these tasks (Koketsu et al., 1999; Willenburg et al., 2003). However, Flowers (2002) stated that for best results an interval of five to six days is desirable but vigorous boars can be ejaculated once a day. Umesiobi & Iloeje (1999) recommended that young and naïve boars should not be used more often than once a week. Dziuk
The South African Journal of Animal Science is available online at http://www.sasas.co.za/sajas.asp
South African Journal of Animal Science 2010, 40 (Issue 5, Supplement 1) © South African Society for Animal Science
Peer-reviewed paper: Proc. 43rd Congress of the South African Society for Animal Science
472
(1996) recommends a 4-day semen collection interval for immature and two to three times a week collection for mature boars.
To test the above inferences, the objectives of this study were (1) to determine the effect of method of boar exposure on oestrus expressions and farrowing rates, and (2) to evaluate the effect of ejaculation frequency on semen quality, fertility rate and litter size in sows.
Materials and Methods
Between March 2008 and February 2009, 20 Large White boars (average age 18 months) and 60 sows (of the same age and breed) were used in two experiments to conduct this study at a private pig unit at Rodenbeck, Bloemfontein, South Africa.
In experiment 1, 20 sows were assigned per group to each of three treatments, twice daily (08:30 to 09:00 and 16:00 to 16:30) for a 30-min period during a 4-wk observation, involving: (1) no boar exposure (NBE), a control in which sows were not exposed to boars during oestrus detection; (2) fence-line boar exposure (FBE), in which sows were exposed to fence-line boars during oestrus detection and (3) physical boar exposure (PBE), in which sows received physical contact with the boar during oestrus detection, to evaluate the effects of method of boar exposure to sows on oestrus expressions and farrowing rate. The boar pens were located 6.5 m away from the sow pens, and boars were separated from the sows by a screen to reduce visual, auditory, and olfactory contact between sows and boars.
Following 4 d application of boar exposure protocols to each sow treatment group, oestrus was synchronised in the experimental sows by a single subcutaneous injection of P.G. 600® (400 IU PMSG with 200 IU HCG/5 mL dose/animal; Intervet Inc., Millsboro, DE). After the onset of oestrus, sows on each treatment were artificially inseminated using semen from the same boars and collections. All experimental females received inseminations of 3.5 x 109 sperm/80 mL at 24 h after onset of oestrus.
In experiment 2, the boars were allotted at random to two semen collection schedules: (I) single ejaculates collected for 16 wk at 24-h intervals; and (II) single ejaculates at 96-h intervals for 16 wk. Each ejaculate was examined for volume, progressive sperm motility, live sperm, sperm concentration per milliliter, total sperm per ejaculate, and acrosomal morphology using the procedures of Foote (2003) and Umesiobi (2007). Semen from the last four ejaculates from each of the 24 and 96-h frequency was used to artificially inseminate the sows during their first and second oestrus after weaning.
Data on semen viability were analysed using the general linear model procedure of Statistical Analysis System, Version 9.1 (SAS, 2002). Fertility estimates were tested by Chi-square analysis (Snedecor & Cochran, 1980). Differences between treatment means were tested for significance (SAS, 2002).
Results and Discussion
Table 1 Least square means (± s.e.) for effects of duration of boar exposure through either no contact (NBE),
fence-line contact (FBE) or direct contact (DBE) on oestrus, duration of oestrus, and ovulation rate in sows
Item
No. of sows
PG600 to oestrus (d)
Onset of oestrus (%)
Duration of oestrus (h) Weaning-to-oestrus interval (day)
No. of returns to oestrus per sow Farrowing-to-farrowing interval (days) Farrowing rate (%)
NBE
20 4.6a ± 0.3
45.8a ± 2.5 55.2a ± 0.3 5.3a ± 0.5 0.3a ± 0.1 152a ± 0.1 50.4a ± 11.7
Methods of boar exposure FBE
20 4.6a ± 0.3
56.3b ± 1.9 48.6b ± 0.3 4.1b ± 0.3 0.2b ± 0.02 145b ± 0.01 62.9b ± 3.5
PBE
20 3.5b ± 0.2
88.5c ± 0.7 43.5c ± 0.1 1.0c ± 0.3 0.01c ± 0.02 136c ± 0.01 88.3c ± 5.5
a, c Means with different superscripts in a row are significantly different (P
สมุดรายวันที่แอฟริกาใต้ของสัตว์วิทยาศาสตร์ 2010, 40 (ปัญหา 5 ภาคผนวก 1) 471 © แอฟริกาใต้สังคมสำหรับสัตว์วิทยาศาสตร์เพียร์ทานกระดาษ: Proc. 43 สภาสังคมแอฟริกาใต้สำหรับสัตว์วิทยาศาสตร์ผลสุกรและความสัมพันธ์กับขนาดของความอุดมสมบูรณ์และแคร่ sowsD.O. Umesiobiกรมวิชาการเกษตร โรงเรียนเกษตร และ วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี เซ็นทรัลฟรีบลูมฟอนเทน รัฐ เอกชนถุง X 20539 9300 แอฟริกาใต้บทคัดย่อขำสีขาวขนาดใหญ่ 20 และ 60 sows ถูกใช้ในการทดลองสำหรับการศึกษานี้ ในการทดลองที่ 1, 20 sows ถูกกำหนดสำหรับแต่ละกลุ่มแต่ละรักษาสาม วันละสองครั้งเป็นเวลา 30 นาทีในระหว่างที่ 4 wk สังเกต เกี่ยวข้องกับ: (1) NBE ตัวควบคุมซึ่ง sows ถูกภาขำตรวจหา oestrus (2) FBE ที่ sows ได้สัมผัสกับหมูกรอบสายระหว่างตรวจ oestrus PBE (3) ในทางกายภาพที่ sows รับติดต่อหมู oestrus ตรวจหา ในการทดลองที่ 2 น้ำเชื้อถูกรวบรวมในช่วง 24 - หรือ 96-h จากสุกรแต่ละ และใช้ (3.5 x 109 จ๊าก/100 mL/เสา) เหือด inseminate สามเพื่อ oestrus sows, 24 ชมหลังจากเริ่มมีอาการของ oestrus สัปดาห์ที่ 4 แสงสุกรสำหรับ 4 d ก่อน oestrus เหนี่ยวนำ (PG600) เพิ่มสัดส่วนของ sows แสดง oestrus ภายใน 7 d 44% 88.3 ± 5.5% อัตรา farrowing ในกลุ่ม PBE มีช่วงสั้นที่สุดจาก PG600 oestrus (3.5 ± 0.2 d) กลับสู่ oestrus (0.01 ± 0.02) และช่วง farrowing-farrowing (136 ± 0.01 d) โดยเฉลี่ย 45.8 ± 2.5% ของกลุ่มควบคุม NBE sows ที่พบ oestrus อยู่เมื่อเทียบกับ 56.3 ± 1.9 เทียบกับ%กลุ่ม FBE และ PBE, 88.5 ± 0.7 ตามลำดับ Ejaculates รวบรวมในช่วง 96 h มีไดรฟ์ข้อมูลขนาดใหญ่ (288 ± 9.3 เทียบกับ 124.9 ± 5.7 mL), motility สเปิร์ม (87.1 ± 3.3 เทียบกับ 55.2 ± 0.9%) และชนิดของการเคลื่อนไหว (8.7 ± 0.5 เทียบกับ 3.0 ± 0.1), อาศัยสเปิร์ม (78.3 ± 9.6 เทียบกับ 57.9 ± 12.6), สเปิร์ม/mL (8.1 ± 132.6 เทียบกับ 90 4 ± 12.1 x 106), รวมอสุจิ/น้ำ (83.2 ± 7.7 เทียบกับ 52.5 ± 4.6 x 109) และ (92.5 ± 18.4 เทียบกับ 55.5 ± 15.6%) อะโครโซมปกติกว่า ejaculates รวบรวมในช่วง 24 h น้ำเชื้อที่เก็บใน 96-h มีให้อัตราผลตอบแทนไม่สูง (93.5 ± 2.9 เทียบกับ 76.8 ± 5.2%) farrowing อัตรา (85.5 ± 14.3 เทียบกับ 56.8 ± 9.1%,), ทิ้งขยะขนาด (12 ± 0.03 เทียบกับ 8 ± 0.02) และสดทรูดได้ 30% สูงขึ้นเมื่อเทียบกับจาก sows inseminated กับน้ำเชื้อที่เก็บในช่วงเวลา 24 h ตามลำดับ ผลแนะนำให้ สัมผัสโดยตรงของขำ sows ก่อนเก็บน้ำเชื้อช่วย oestrus นิพจน์และราคา farrowing ประการที่สอง ejaculating ขำในช่วงเวลา 96 h ช่วยเพิ่มคุณภาพน้ำเชื้อและปริมาณที่นำไปสู่การปรับปรุงอย่างมีนัยสำคัญในความอุดมสมบูรณ์และแคร่ขนาด sows เหือด inseminatedคำสำคัญ: หมูแสง หลั่งความถี่ น้ำเชื้อชีวิต อุดม สมบูรณ์ แคร่ขนาดอีเมล์: umesiobi@cut.ac.zaแนะนำมันเป็นที่คาดการณ์ว่า ผลสุกร (เพศชาย) ซึ่งจะเรียกว่า biostimulation (ฮิวจ์ส 1998 ทเทอร์และ al., 2002) และความถี่หลั่ง (Umesiobi & Iloeje, 1999 Willenburg และ al., 2003 Umesiobi, 2007, 2008a ขบัญชีสำหรับมากของความแปรผันในความอุดมสมบูรณ์และกองผสมเทียม (AI) ขนาดแคร่ sows ของชาย hastens ของวัยแรกรุ่นในหนูเพศหญิง (Johnson & Neaves, 1983), ewe lambs (Umesiobi et al., 1998) และแม่สุกร (Langendijk et al., 2000 Foote, 2003) ติดต่อชายกับหญิงก่อให้เกิดการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในความถี่ของพัลส์ LH พลาสมา จบ preovulatory LH กระชากและการตกไข่ (Foote, 2003 บรีน et al., 2005 Rivas-Munoz et al., 2007)แม้ว่า มันเป็นที่คาดการณ์ว่า มันเป็นมากง่ายต่อการเช็คความร้อน sows โดยติดต่อหมูกรอบสาย แทนของวางหมูที่ในปากกาเสาสำหรับสุกรเต็มติดต่อ (Koketsu et al., 1999 ทเทอร์และ al., 2002) กรอบสายติดต่อกับหมูมีไม่เพียงพอไปกระตุ้นวัยแรกรุ่นใน sows ส่วนใหญ่ นอกจากนี้ การจำเป็นติดต่อหมูเต็มเมื่อ sows ถูกนำไปยังพื้นที่สูงกระตุ้นที่บ้านขำ (Umesiobi & Iloeje, 1999 เท่านั้น Willenburg และ al., 2003 Umesiobi, 2007)ทับ หมูเกี่ยวข้องกับอัตราความอุดมสมบูรณ์สูง และ litters ขนาดใหญ่อย่างต่อเนื่องผลิต inseminations ที่ประกอบด้วยจำนวนเพียงพอสามารถดำเนินการทั้งหมดของงานเหล่านี้ (Koketsu et al., 1999; spermatozoa Willenburg และ al., 2003) อย่างไรก็ตาม ดอกไม้ (2002) ระบุว่า ผลลัพธ์ ช่วงห้าถึงหกวันเป็นต้อง แต่ขำคึกคักสามารถ ejaculated วันละครั้ง Umesiobi และ Iloeje (1999) แนะนำว่า หนุ่ม และขำขำน่าไม่ควรใช้บ่อยเกินสัปดาห์ละหนึ่งครั้ง Dziukแอฟริกาใต้สมุดรายวันของสัตว์วิทยาศาสตร์มีออนไลน์ที่ http://www.sasas.co.za/sajas.aspสมุดรายวันที่แอฟริกาใต้ของสัตว์วิทยาศาสตร์ 2010, 40 (ออก 5 ภาคผนวก 1) © แอฟริกาใต้สังคมสำหรับสัตว์วิทยาศาสตร์เพียร์ทานกระดาษ: Proc. 43 สภาสังคมแอฟริกาใต้สำหรับสัตว์วิทยาศาสตร์472(1996) แนะนำช่วงเก็บน้ำเชื้อ 4 วันสำหรับ immature และสองถึงสามเวลาชุดสัปดาห์สำหรับผู้ใหญ่ขำการทดสอบ inferences ข้าง วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้ได้ (1) เพื่อดูผลของวิธีการสัมผัสสุกร oestrus นิพจน์และราคา farrowing และ (2) การประเมินผลของความถี่ในการหลั่งน้ำเชื้อคุณภาพ ความอุดมสมบูรณ์อัตราและแคร่ขนาด sowsวัสดุและวิธีการกุมภาพันธ์และ 2551 มีนาคม 20 ขำขาวใหญ่ (อายุเฉลี่ย 18 เดือนขึ้นไป) และ sows 60 (ของเดิมอายุและสายพันธุ์) ถูกใช้ในการทดลองการศึกษานี้ที่หน่วยส่วนตัวหมูที่ Rodenbeck บลูมฟอนเทน แอฟริกาใต้ในการทดลองที่ 1, 20 sows ถูกกำหนดสำหรับแต่ละกลุ่มแต่ละสามรักษา สองครั้งต่อวัน (08:30-09:00 และ 16:00 ถึง 16:30) เป็นเวลา 30 นาทีในระหว่างที่ 4 wk สังเกต เกี่ยวข้องกับ: (1) ไม่หมูแสง (NBE), ตัวควบคุมซึ่ง sows ถูกภาขำตรวจหา oestrus (2) เส้นกรอบหมูแสง (FBE), ซึ่ง sows ได้สัมผัสกับหมูกรอบสายตรวจ oestrus และ (3) หมูจริงแสง (PBE), ซึ่ง sows รับติดต่อทางกายภาพกับสุกรตรวจหา oestrus ประเมินผลของวิธีการสัมผัสสุกร sows oestrus นิพจน์และ farrowing อัตราการ ปากกาหมูมี m อยู่ 6.5 จากปากกาเสา และขำถูกแยกจาก sows หน้าจอเพื่อลดภาพ หู และสมานติดต่อระหว่าง sows ขำต่อไปนี้ 4 d ประยุกต์ของโพรโทคอสัมผัสสุกรแต่ละเสารักษากลุ่ม oestrus ถูกเพื่อใน sows ทดลอง โดยฉีดใต้เดียว P.G. 600 ® (400 IU PMSG กับ 200 IU ของ HCG/5 mL ยา/สัตว์ Intervet Inc., Millsboro, DE) หลังจากเริ่มมีอาการของ oestrus, sows ในแต่ละทรีทเม้นต์ได้เหือด inseminated โดยใช้น้ำเชื้อจากขำและคอลเลกชันเดียวกัน ทั้งหมดฉันทดลองที่ได้รับ inseminations ของ 3.5 x 109 จ๊าก/80 มล.ใน 24 ชมหลังจากเริ่มมีอาการของ oestrusในการทดลองที่ 2 ขำถูกจัดสรรสุ่มเพื่อกำหนดการเก็บน้ำเชื้อสอง: (I) เดี่ยว ejaculates รวบรวมสำหรับ 16 wk ที่ช่วง 24-h และ ejaculates (II) หนึ่งในช่วงเวลา 96 h สำหรับ 16 wk น้ำแต่ละตรวจสอบปริมาณ สเปิร์มก้าวหน้า motility อสุจิสด ความเข้มข้นอสุจิละ milliliter สเปิร์มรวมต่อน้ำ acrosomal สัณฐานวิทยาโดยใช้กระบวนการของ Foote (2003) และ Umesiobi (2007) น้ำเชื้อจาก ejaculates สี่จากความถี่ 24 และ 96-h ที่ใช้ inseminate sows การสมยอมระหว่าง oestrus ของพวกเขา และสองหลัง weaningข้อมูลในชีวิตน้ำเชื้อถูก analysed โดยใช้กระบวนการแบบจำลองเชิงเส้นทั่วไปของระบบวิเคราะห์สถิติ เวอร์ชัน 9.1 (SAS, 2002) ประเมินความอุดมสมบูรณ์ได้ทดสอบ ด้วย Chi-square วิเคราะห์ (Snedecor & Cochran, 1980) ทดสอบความแตกต่างระหว่างวิธีการรักษาสำหรับสำคัญ (SAS, 2002)ผลและการสนทนาหมายความว่าสี่เหลี่ยมอย่างน้อย 1 ตาราง (± s.e.) สำหรับผลของระยะเวลาของการสัมผัสสุกรผ่านการติดต่อ (NBE),กรอบรายการติดต่อ (FBE) หรือติดต่อโดยตรง (DBE) oestrus ระยะเวลาของ oestrus และอัตราการตกไข่ใน sowsสินค้าไม่ใช่ ของ sowsPG600 ให้ oestrus (d)เริ่มมีอาการของ oestrus (%)ระยะเวลาของ oestrus (h) Weaning oestrus ช่วงเวลา (วัน)ไม่ใช่ ส่งคืนให้ oestrus ต่อเสา Farrowing farrowing ช่วงเวลา (วัน) Farrowing อัตรา (%)NBE20 4.6a ± 0.345.8a ± 2.5 55.2a ± 0.3 5.3a ± 0.5 0.3a ± 0.1 152a ± 0.1 50.4a ± 11.7วิธีการสัมผัสสุกร FBE20 4.6a ± 0.356.3b ± 1.9 48.6b ± 0.3 4.1b ± 0.3 0.2b ± 0.02 145b ± 0.01 62.9b ± 3.5PBE20 3.5b ± 0.288.5c ± 0.7 ซี 43.5 ± 0.1 1.0c ± 0.3 0.01c ± 0.02 136c ± 0.01 88.3c ± 5.5a, c หมายถึง มีตัวยกแตกต่างกันในแถวจะแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (P
การแปล กรุณารอสักครู่..

วารสารแอฟริกาใต้ของสัตวศาสตร์ 2010, 40 (ฉบับที่ 5 เสริม 1) 471 ©แอฟริกาใต้สมาคมสัตวศาสตร์
กระดาษ peer-reviewed: พร 43 สภาคองเกรสของสมาคมแอฟริกาใต้สัตวศาสตร์
หมูป่าผลกระทบและความสัมพันธ์ของพวกเขาเพื่อความอุดมสมบูรณ์และขนาดครอกในแม่สุกร
ไม่ Umesiobi
กรมวิชาการเกษตร, โรงเรียนเกษตรและสิ่งแวดล้อมวิทยาศาสตร์, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี Central, Free State, X20539 กระเป๋าส่วนตัว Bloemfontein 9300, แอฟริกาใต้
บทคัดย่อ
ยี่สิบหมูป่าสีขาวขนาดใหญ่และ 60 แม่สุกรถูกนำมาใช้ในการทดลองการศึกษาครั้งนี้ ในการทดลองที่ 1, 20 แม่สุกรที่ได้รับมอบหมายต่อกลุ่มแต่ละสามการรักษาวันละสองครั้งเป็นระยะเวลา 30 นาทีในระหว่างการสังเกต 4 สัปดาห์ที่เกี่ยวข้องกับ: (1) NBE, การควบคุมในการที่แม่สุกรที่ไม่ได้สัมผัสกับหมูในช่วงเป็นสัด การตรวจสอบ; (2) FBE ซึ่งในสุกรได้สัมผัสกับหมูป่ารั้วบรรทัดในระหว่างการตรวจสอบการเป็นสัดและ (3) PBE ซึ่งในแม่สุกรที่ได้รับการติดต่อทางกายภาพกับหมูป่าในระหว่างการตรวจสอบการเป็นสัด ในการทดลองที่ 2, น้ำอสุจิที่ถูกเก็บรวบรวมที่ 24 หรือช่วงเวลา 96 ชั่วโมงจากแต่ละหมูป่าและใช้ (3.5 x 109 สเปิร์ม / 100 มิลลิลิตร / หว่าน) เทียมเพาะเชื้อสามแม่สุกรเป็นสัดตรงกัน 24 ชั่วโมงหลังจากที่เริ่มมีอาการเป็นสัดของสี่ สัปดาห์ที่ผ่านมา การเปิดรับหมูป่า 4 วันก่อนที่จะเหนี่ยวนำการเป็นสัด (PG600) เพิ่มสัดส่วนของแม่สุกรแสดงความเป็นสัดภายใน 7 วันโดย 44% กับ 88.3 ± 5.5% อัตราการคลอดในกลุ่ม PBE กับช่วงเวลาที่สั้นที่สุดจากการเป็นสัด PG600 (3.5 ± 0.2 ง) จำนวนของผลตอบแทนที่เป็นสัด (0.01 ± 0.02) และช่วงเวลาคลอด-คลอด (136 ± 0.01 ง) โดยเฉลี่ย 45.8 ± 2.5% ของกลุ่มควบคุม NBE ของแม่สุกรแสดงให้เห็นว่าเป็นสัดที่เกิดขึ้นเองเมื่อเทียบกับ 56.3 ± 1.9 เทียบกับ 88.5 ± 0.7% ของกลุ่ม FBE และ PBE ตามลำดับ ejaculates เก็บรวบรวมในช่วงเวลา 96 ชั่วโมงมีปริมาณขนาดใหญ่ (288 ± 9.3 เทียบกับ 124.9 ± 5.7 มิลลิลิตร), การเคลื่อนที่ของตัวอสุจิ (87.1 ± 3.3 เทียบกับ 55.2 ± 0.9%) และประเภทของการเคลื่อนไหว (8.7 ± 0.5 เทียบกับ 3.0 ± 0.1) สเปิร์มสด (78.3 ± 9.6 เทียบกับ 57.9 ± 12.6.), สเปิร์ม / mL (132.6 ± 8.1 เทียบกับ 90 4 ± 12.1 x106), สเปิร์มทั้งหมด / อุทาน (83.2 ± 7.7 เทียบกับ 52.5 ± 4.6 x109) และ acrosome ปกติ (92.5 ± 18.4 เทียบกับ 55.5 ± 15.6%) มากกว่า ejaculates เก็บรวบรวมในช่วงเวลา 24 ชั่วโมง น้ำเชื้อที่เก็บ 96 ชั่วโมงได้ให้สูงกว่าอัตราผลตอบแทนไม่ (93.5 ± 2.9 เทียบกับ 76.8 ± 5.2%) อัตราการคลอด (85.5 ± 14.3 เทียบกับ 56.8 ± 9.1%), ขนาดครอก (12 ± 0.03 เทียบกับ 8 ± 0.02) และลูกสุกรมีชีวิตเท่ากับ 30% สูงขึ้นเมื่อเทียบกับผู้ที่มาจากแม่สุกรผสมเทียมด้วยน้ำเชื้อที่เก็บรวบรวมได้ในช่วงเวลา 24 ชั่วโมงตามลำดับ ผลการชี้ให้เห็นว่าการสัมผัสโดยตรงของหมูป่าเพื่อแม่สุกรก่อนที่จะมีการเก็บน้ำอสุจิช่วยเพิ่มการแสดงออกเป็นสัดและอัตราการคลอด ประการที่สอง ejaculating หมูป่าในช่วงเวลา 96 ชั่วโมงช่วยเพิ่มคุณภาพน้ำเชื้อและปริมาณที่นำไปสู่การปรับปรุงที่สำคัญในความอุดมสมบูรณ์และขนาดครอกของสุกรผสมเทียมเทียม.
คำสำคัญ: การเปิดรับหมูป่าความถี่การหลั่งน้ำอสุจิมีชีวิต, ความอุดมสมบูรณ์, ขนาดครอกทาง E-mail: umesiobi @ cut.ac.za
บทนำ
มันเป็นที่คาดการณ์ว่าหมูป่า (ชาย) ผลกระทบซึ่งจะเรียกว่าเป็นสารเร่ง (ฮิวจ์ 1998;. แพ็ตเตอร์สัน, et al, 2002) และความถี่ในการหลั่ง (Umesiobi & Iloeje 1999; Willenburg et al, 2003. Umesiobi, 2007, 2008a ข) บัญชีสำหรับมากของความแปรปรวนในความอุดมสมบูรณ์และขนาดครอกในการผสมเทียม (AI) แม่สุกร การปรากฏตัวของชายรีบโจมตีของวัยแรกรุ่นในหนูเพศเมีย (Johnson & Neaves, 1983), ลูกแกะตัวเมียและสุกรสาว (Langendijk et al, 2000. ฟุท 2003) (Umesiobi et al, 1998.) ติดต่อชายกับหญิงก่อให้เกิดการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในความถี่ของพัลพลาสม่า LH สูงสุดในการกระชาก LH preovulatory และการตกไข่ (ฟุท 2003; บรีนและคณะ, 2005;. Rivas-Munoz et al, 2007)..
แม้ว่าจะ สันนิษฐานว่ามันง่ายมากที่จะตรวจสอบความร้อนสุกรโดยการสัมผัสหมูป่ารั้วเส้นแทนของการวางหมูป่าในคอกสุกรสำหรับการติดต่อหมูป่าเต็ม (Koketsu et al, 1999;.. แพ็ตเตอร์สัน, et al, 2002) ติดต่อสาย fence- กับหมูป่าไม่เพียงพอที่จะกระตุ้นวัยแรกรุ่นในสุกรมากที่สุด นอกจากนี้ยังมีการติดต่อหมูป่าเต็มรูปแบบเป็นสิ่งจำเป็นเมื่อแม่สุกรจะถูกนำไปยังพื้นที่ที่กระตุ้นสูงที่หมูบ้านเท่านั้น (Umesiobi & Iloeje 1999; Willenburg et al, 2003;. Umesiobi 2007).
สันนิษฐานหมูป่าที่เกี่ยวข้องกับอัตราการเจริญพันธุ์สูง และลูกครอกขนาดใหญ่อย่างต่อเนื่องผลิต inseminations ที่มีตัวเลขที่เพียงพอของตัวอสุจิที่มีความสามารถของการจบทั้งหมดของงานเหล่านี้ (Koketsu et al, 1999;.. Willenburg et al, 2003) แต่ดอกไม้ (2002) กล่าวว่าเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดช่วงเวลา 5-6 วันเป็นที่น่าพอใจ แต่หมูป่าแข็งแรงสามารถหลั่งออกมาวันละครั้ง Umesiobi & Iloeje (1999) แนะนำว่าหมูป่าหนุ่มและไร้เดียงสาไม่ควรใช้บ่อยกว่าสัปดาห์ละครั้ง Dziuk
Theแอฟริกาใต้วารสารสัตวศาสตร์ได้ทางออนไลน์ที่ http://www.sasas.co.za/sajas.asp
เซาท์แอฟริกันของวารสารสัตวศาสตร์ 2010, 40 (ฉบับที่ 5 เสริม 1) ©เซาท์แอฟริกันในสังคม สัตวศาสตร์
กระดาษ peer-reviewed: พร 43 สภาคองเกรสของสมาคมแอฟริกาใต้สัตวศาสตร์
472
(1996) แนะนำช่วงเวลาการเก็บน้ำเชื้อ 4 วันสำหรับที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะและสองถึงสามครั้งคอลเลกชันสัปดาห์สำหรับผู้ใหญ่หมูป่า.
เพื่อทดสอบการหาข้อสรุปข้างต้นวัตถุประสงค์ของการศึกษานี้คือ (1 ) เพื่อตรวจสอบผลกระทบของวิธีการของการเปิดรับหมูป่าในการแสดงออกเป็นสัดและอัตราการคลอดและ (2) การประเมินผลของความถี่ในการหลั่งน้ำอสุจิที่มีคุณภาพ, อัตราการเจริญพันธุ์และขนาดครอกในแม่สุกร.
วัสดุและวิธีการ
ระหว่างเดือนมีนาคมปี 2008 และเดือนกุมภาพันธ์ 2009 20 หมูป่าสีขาวขนาดใหญ่ (อายุเฉลี่ย 18 เดือน) และ 60 แม่สุกร (จากวัยเดียวกันและสายพันธุ์) ถูกนำมาใช้ในการทดลองที่จะดำเนินการศึกษาครั้งนี้ที่หน่วยหมูส่วนตัว Rodenbeck, Bloemfontein, แอฟริกาใต้.
ในการทดลองที่ 1, 20 แม่สุกรได้ ที่ได้รับมอบหมายต่อกลุ่มแต่ละสามการรักษาวันละสองครั้ง (8:30-09:00 และ 16:00-16:30) เป็นระยะเวลา 30 นาทีในระหว่างการสังเกต 4 สัปดาห์ที่เกี่ยวข้องกับ: (1) ไม่มีการเปิดรับหมูป่า ( NBE), การควบคุมในการที่แม่สุกรที่ไม่ได้สัมผัสกับหมูในระหว่างการตรวจสอบการเป็นสัด; (2) การเปิดรับหมูป่ารั้วบรรทัด (FBE) ซึ่งแม่สุกรได้สัมผัสกับหมูป่ารั้วบรรทัดในระหว่างการตรวจสอบการเป็นสัดและ (3) การเปิดรับหมูป่าทางกายภาพ (PBE) ซึ่งสุกรที่ได้รับการติดต่อทางกายภาพกับหมูป่าในระหว่างการตรวจสอบการเป็นสัดในการ การประเมินผลกระทบของวิธีการของการเปิดรับหมูป่าเพื่อแม่สุกรในการแสดงออกเป็นสัดและอัตราการคลอด ปากกาหมูป่าตั้งอยู่ 6.5 เมตรห่างจากปากกาสุกรและหมูป่าถูกแยกออกจากแม่สุกรโดยหน้าจอเพื่อลดการมองเห็นการได้ยินและการสัมผัสจมูกระหว่างแม่สุกรและสุกร.
ต่อไปนี้ 4 งปพลิเคชันของโปรโตคอลการเปิดรับหมูป่าแต่ละหว่านกลุ่มการรักษา , เป็นสัดได้รับการทำข้อมูลให้ตรงกันในสุกรทดลองโดยการฉีดใต้ผิวหนังเดียวของ PG 600® (400 IU pMsg กับ 200 IU HCG / 5 มิลลิลิตรยา / สัตว์ Intervet อิงค์ Millsboro, DE) หลังจากที่เริ่มมีอาการเป็นสัดของแม่สุกรในการรักษาแต่ละเทียมผสมเทียมโดยใช้น้ำเชื้อจากหมูป่าเดียวกันและคอลเลกชัน . หญิงทดลองทั้งหมดที่ได้รับ inseminations 3.5 x 109 สเปิร์ม / 80 มิลลิลิตรเวลา 24 ชั่วโมงหลังจากที่เริ่มมีอาการของการเป็นสัด
ในการทดลองที่ 2, หมูป่าถูกจัดสรรโดยการสุ่มสองน้ำอสุจิตารางเวลาการเก็บ: (I) ejaculates เดียวที่เก็บไว้สำหรับ 16 สัปดาห์ที่ 24 ชั่วโมง ช่วงเวลา; และ (II) ejaculates เดียวในช่วงเวลา 96 ชั่วโมงเป็นเวลา 16 สัปดาห์ อุทานแต่ละคนได้รับการตรวจสอบสำหรับปริมาณการเคลื่อนไหวของอสุจิก้าวหน้าอสุจิสด, ความเข้มข้นของอสุจิต่อมิลลิลิตร, สเปิร์มรวมต่ออุทานและสัณฐานวิทยา acrosomal โดยใช้วิธีการของฟุท (2003) และ Umesiobi (2007) น้ำเชื้อจากช่วงสี่ ejaculates จากแต่ละ 24 และความถี่ 96 ชั่วโมงถูกใช้ในการเพาะเชื้อเทียมแม่สุกรในช่วงเป็นสัดครั้งแรกและครั้งที่สองของพวกเขาหลังจากหย่านม.
ข้อมูลเกี่ยวกับศักยภาพในน้ำอสุจิที่ได้มาวิเคราะห์โดยใช้ทั่วไปขั้นตอนรูปแบบเชิงเส้นของสถิติ System Analysis, รุ่น 9.1 (SAS, 2002) เจริญพันธุ์ประมาณการได้มีการทดสอบโดยการวิเคราะห์ไคสแควร์ (Snedecor & Cochran, 1980) ความแตกต่างระหว่างวิธีการรักษาที่ได้รับการตรวจอย่างมีนัยสำคัญ (SAS, 2002).
ผลการเสวนาและ
ตารางที่ 1 อย่างน้อยตารางหมายถึง (± SE) สำหรับผลกระทบของระยะเวลาของการเปิดรับหมูป่าผ่านทั้งไม่มีการติดต่อ (NBE)
ติดต่อรั้วบรรทัด (FBE) หรือโดยตรง ติดต่อ (DBE) ในสัดระยะเวลาของการเป็นสัดและอัตราการตกไข่ในแม่สุกร
Item
ที่ ของแม่สุกร
PG600 การเป็นสัด (ง)
การโจมตีของเป็นสัด (%)
ระยะเวลาของการเป็นสัด (ซ) หย่านมต่อการเป็นสัดตามช่วงเวลา (วัน)
เลขที่ ของผลตอบแทนที่เป็นสัดต่อแม่ช่วงคลอดการคลอด (วัน) อัตราการคลอด (%)
NBE
20 4.6A ± 0.3
45.8a ± 2.5 55.2a ± 0.3 5.3a ± 0.5 0.3a ± 0.1 152a ± 0.1 50.4a ± 11.7
วิธีการ ของการเปิดรับหมูป่า FBE
20 4.6A ± 0.3
56.3b ± 1.9 48.6b ± 0.3 4.1b ± 0.3 0.2b ± 0.02 145b ± 0.01 62.9b ± 3.5
PBE
20 3.5B ± 0.2
88.5c ± 0.7 43.5c ± 0.1 1.0c ± 0.3 0.01C ± 0.02 136C ± 0.01 88.3c ± 5.5
aคหมายถึงกับยกที่แตกต่างกันในแถวที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (P
การแปล กรุณารอสักครู่..

แอฟริกาใต้วารสารวิทยาศาสตร์ 2010 , 40 ( ฉบับที่ 5 , เสริม 1 ) 471 สงวนลิขสิทธิ์สังคมแอฟริกาใต้สัตว์วิทยาศาสตร์
ตรวจสอบกระดาษ : proc . รัฐสภาครั้งที่ 43 ของสังคมของแอฟริกาใต้สำหรับวิทยาศาสตร์
หมูป่าผลกระทบและความสัมพันธ์ของพวกเขาเพื่อความอุดมสมบูรณ์และขนาดครอกในสุกร umesiobi
d.o. กรมวิชาการเกษตร , โรงเรียนของการเกษตรและวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีแห่งรัฐฟรี ส่วนตัวกระเป๋า x20539 บลูมฟอนเทน 9300 , แอฟริกาใต้ , นามธรรม
20 ตัวสีขาวขนาดใหญ่และแม่สุกรที่ใช้ในการทดลอง 60 สองระดับ ในการทดลองที่ 1 แบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 20 แม่สุกรแต่ละสามการรักษา วันละสองครั้งสำหรับ 30 นาที ระยะเวลาใน 4-wk สังเกตได้เกี่ยวข้องกับ ( 1 ) ,การควบคุมที่ไม่เปิดเผยตัว แม่สุกรช่วงติดตรวจจับ ; ( 2 ) fbe ซึ่งในแม่สุกรถูกหมูป่าในช่วงติดแนวรั้วและ ( 3 ) การตรวจหา PBE ซึ่งในแม่สุกรที่ได้รับการติดต่อทางกายภาพกับหมูป่าในช่วงติดการตรวจหา การทดลองที่ 2 ศึกษาในน้ำเชื้อ 24 - หรือ 96-h ช่วงเวลาจากแต่ละและหมูป่าใช้ ( 35 x 109 อสุจิ / 100 ml / หว่าน ) ผสมเทียมสุกร 3 ตรงที่ติด 24 ชั่วโมง หลังจากเริ่มติด สำหรับ 4 สัปดาห์ หมูป่าเปิดรับ 4 D ก่อนเหนี่ยวติด ( pg600 ) เพิ่มสัดส่วนของแม่สุกรแสดงติดภายใน 7 D โดย 44% กับ 88.3 ± 5.5% อัตราในโรงเรือน PBE กลุ่มกับช่วงเวลาที่สั้นที่สุดจาก pg600 ที่จะติด ( 3.5 ± 0.2 D )จํานวนกลับไปติด ( 0.01 ± 0.02 ) และโรงเรือนโรงเรือนช่วงเวลา ( 136 ± 0.01 D ) โดยเฉลี่ย 45.8 ± 2.5% ของการควบคุมคือกลุ่มของสุกร พบธรรมชาติติดเทียบกับ 56.3 ± 1.9 กับ 88.5 ± 0.7% ของ fbe กลุ่ม PBE ตามลำดับ ejaculates เก็บบน 96-h ช่วงเวลามีปริมาณขนาดใหญ่ ( 288 ± 9.3 และ 124.9 ± 5 มิลลิลิตร เปอร์เซ็นต์อสุจิเคลื่อนไหว ( 87.1 ± 3.3 กับประชาชน± 09 % ) และชนิดของการเคลื่อนไหว ( 8.7 ± 0.5 กับ 3.0 ± 0.1 ) อาศัยอสุจิ ( เท่ากับ± 9.6 และโครงการ± 12.6 ) อสุจิ / ml ( 132.6 ± 8.1 เทียบกับ 90 4 ± 12.1 x106 ) อสุจิรวมอุทาน ( เป็น± 7.7 และ 52.5 ± 4.6 x109 ) และปกติอะโครโซม ( 92.5 ± 18.4 vs 55.5 ± 15.6% ) กว่า ejaculates เก็บบน 24-h เป็นระยะ ๆ เก็บน้ำเชื้อที่ 96-h ได้ให้คะแนนกลับไม่ใช่สูง ( จำนวน± 2.9 และ 76.8 ± 5.2% )โรงเรือนเท่ากัน ( ± 14.3 เทียบกับร้อยละ 85.5 ± 9.1% ) ขนาดครอก ( 12 ± 0.03 และ 8 ± 0.02 ) และสุกรสด 30% สูงกว่าเมื่อเทียบกับผู้ที่มาจากแม่สุกรผสมเทียมด้วยน้ำเชื้อที่เก็บรวบรวมในช่วงเวลา 24-h ตามลำดับ พบว่าการสัมผัสโดยตรงของหมูป่าจะหว่านก่อนเก็บน้ำเชื้อเพิ่มนิพจน์ติดโรงเรือนและอัตรา ประการที่สองการถึงจุดสุดยอดในช่วงเวลา 96-h ตัวช่วยเพิ่มคุณภาพน้ำเชื้อและปริมาณที่นำไปสู่การปรับปรุงที่สำคัญในความอุดมสมบูรณ์และขนาดครอกผสมเทียมแม่สุกร สุกร
คำสำคัญ : แสง , ความถี่ , การหลั่งน้ำเชื้อของความอุดมสมบูรณ์ อีเมลขนาดครอก : umesiobi @ ตัด ac.za
เป็นเบื้องต้นสันนิษฐานว่าหมูป่า ( ชาย ) ผลที่อ้างถึง เป็น biostimulation ( Hughes , 1998 ;ปีเตอร์สัน et al . , 2002 ) และความถี่ของการหลั่ง ( umesiobi & iloeje , 1999 ; willenburg et al . , 2003 ; umesiobi , 2007 , 2008a ; B ) บัญชีสำหรับมากของความแปรปรวนในความอุดมสมบูรณ์และขนาดครอกในสุกรการผสมเทียม ( AI ) . การปรากฏตัวของชาย hastens การโจมตีของวัยแรกรุ่นในหนูเพศเมีย ( จอห์นสัน& neaves , 1983 ) , แกะแกะ ( umesiobi et al . , 1998 ) และ 0.01 ( langendijk et al . , 2000 ;ฟุต , 2003 ) ติดต่อชายกับหญิงก่อให้เกิดการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในความถี่ของพลาสมา LH พัลส์ , culminating ในกระชาก LH และ preovulatory ตกไข่ ( ฟุต , 2003 ; บรีน et al . , 2005 ; ริวาส มูนอซ et al . , 2007 ) .
ถึงแม้ว่ามันจะสันนิษฐานว่ามันง่ายมากที่จะตรวจสอบความร้อนด้วยแนวรั้วหมูป่าโดย ติดต่อแทนที่จะวางหมูป่าในสุกรปากกาสำหรับการติดต่อแบบเต็มหมูป่า ( koketsu et al . ,2542 ; Paterson et al . , 2002 ) , รั้ว - สายติดต่อกับหมูป่าไม่เพียงพอที่จะกระตุ้นให้วัยรุ่นในระดับมากที่สุด นอกจากนี้ การติดต่อแบบเต็มเป็นแม่พันธุ์หมูป่าเมื่อถูกกระตุ้นไปยังพื้นที่สูงที่ตัวบ้าน umesiobi & iloeje , 1999 ; willenburg et al . , 2003 ; umesiobi , 2007 ) .
สันนิษฐานว่าหมูป่าที่เกี่ยวข้องกับอัตราการเกิดของประชากรสูง และซากขนาดใหญ่อย่างต่อเนื่อง สร้าง inseminations ที่ประกอบด้วยตัวเลขที่เพียงพอของอสุจิที่ได้เสร็จสิ้นทั้งหมดของงานเหล่านี้ ( koketsu et al . , 1999 ; willenburg et al . , 2003 ) อย่างไรก็ตาม ดอกไม้ ( 2002 ) กล่าวว่า สำหรับผลลัพธ์ที่ดีที่สุดช่วงเวลาของห้าถึงหกวันเป็นที่พึงปรารถนาแต่แข็งแรงหมูป่าจะหลั่งออกมาเมื่อวันที่umesiobi & iloeje ( 1999 ) แนะนำว่า ยองนาไตได้ตัวไม่ควรใช้บ่อยกว่าอาทิตย์ละครั้ง dziuk
ที่แอฟริกาใต้วารสารวิทยาศาสตร์สัตว์สามารถใช้ได้ออนไลน์ที่ http : / / www.sasas . co.za / sajas ASP
แอฟริกาใต้วารสารวิทยาศาสตร์ 2010 , 40 ( ฉบับที่ 5 , เสริม 1 ) สังคมสงวนลิขสิทธิ์แอฟริกาใต้สัตว์วิทยาศาสตร์
ตรวจสอบกระดาษ : proc .รัฐสภาครั้งที่ 43 ของสังคมของแอฟริกาใต้สำหรับวิทยาศาสตร์
( 1996 ) 472 แนะนําการรีดเก็บน้ำเชื้ออ่อน และสี่วันช่วงสองถึงสามครั้งต่อสัปดาห์สำหรับผู้ใหญ่เก็บหมูป่า .
ทดสอบอ้างอิงข้างต้น การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ ( 1 ) เพื่อศึกษาผลของวิธีการของการเปิดรับการแสดงติดตัว โรงเรือนและอัตราและ ( 2 ) เพื่อศึกษาผลของความถี่ในการหลั่งที่มีต่ออัตราภาวะเจริญพันธุ์และขนาดครอกในสุกร
.
วัสดุและวิธีการ ระหว่างเดือนมีนาคม 2008 และ 2009 กุมภาพันธ์ หมูป่าสีขาว 20 ขนาดใหญ่ ( เฉลี่ยอายุ 18 เดือน ) และ 60 หว่าน ( อายุและสายพันธุ์ ) ที่ใช้ในการทดลองทำการศึกษา 2 นี้ที่หมู ส่วนหน่วยที่ rodenbeck บลูมฟอนเทน , แอฟริกาใต้ , .
ในการทดลองที่ 120 แม่สุกรได้รับมอบหมายแต่ละกลุ่มแต่ละสามการรักษา วันละ 2 ครั้ง ( 08 : 30 : 16 : 00 น. ถึง 16 : 30 และให้ ) สำหรับ 30 นาที ระยะเวลาใน 4-wk การสังเกต เกี่ยวข้องกับ ( 1 ) ไม่มีแสง ( ตัวเป็น ) , การควบคุมที่ไม่เปิดเผยตัว แม่สุกรช่วงติดตรวจจับ ; ( 2 ) แนว หมูป่าแสง ( fbe )ที่แม่สุกรได้รับในช่วงติดแนวรั้วตัวตรวจจับ และ ( 3 ) การหมูป่าทางกายภาพ ( PBE ) ซึ่งในแม่สุกรที่ได้รับการติดต่อทางกายภาพกับหมูป่าในช่วงติดตรวจสอบ ประเมินผลของวิธีของหมูป่าแสงเวลาติดโรงเรือนสุกรและอัตรา ตัวปากกาอยู่ 6.5 เมตรจากหว่านปากกา
การแปล กรุณารอสักครู่..
