อีกสามปีจากนี้ไป ชาติสมาชิกอาเซียนจะถูกขับเคลื่อนอย่างหนักหน่วงและรุนแรงมากขึ้นในทุกๆ มิติ และจะส่งผลต่อภาพอนาคตภาพของประเทศต่างๆ ที่เป็นสมาชิกทั้ง 10 ประเทศ โดยภาพเป้าหมายอาเซียนที่ตั้งไว้ว่าคือการเป็นประชาคมที่เป็นหนึ่งเดียวในด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมืองและสังคม เช่นเดียวกับรูปแบบของการรวมตัวในภูมิภาคอื่นๆ นั้นนับเป็นเป้าหมายในภาพรวมๆ แต่ในรายละเอียดภาพอนาคตของประชาคมอาเซียนจะเป็นอย่างไรนั้น นับเป็นสิ่งที่ยังคาดการณ์ได้ยากเพราะแต่ละมุมมองของแต่ละประเทศก็ต้องการให้อาเซียนเป็นไปต่างๆกันตั้งแต่ภาพอนาคตอาเซียนที่เป็นการรวมตัวกันแบบเหนียวแน่นจนเกิดเป็นรัฐอาเซียนใหม่เช่นเดียวกับสหภาพยุโรป ไปจนถึงภาพการรวมตัวเพียงแค่สัญลักษณ์เพื่อการเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ที่สมาชิกแต่ละชาติพึงหาได้ ถึงแม้ต้นแบบที่เป็นความคาดหวังไว้ให้เป็นประชาคมแห่งการพึ่งพาที่สมบูรณ์ แต่อุปสรรคปัญหาก็คืออาเซียนมีลักษณะเฉพาะทั้งความเชื่อ โครงสร้าง การปฏิบัติ ความรับผิดชอบและค่านิยมไม่เหมือนภูมิภาคใดในโลกจนได้รับคำจำกัดความว่าเป็นลักษณะวิถีแห่งอาเซียน(The ASEAN Way) นอกจากนี้อาเซียนยังได้ร่วมกันจัดทำกฏหมายของประชาคมคือกฏบัตรอาเซียนไว้เพื่อประกันการเป็นประชาคมอาเซียนจะได้ไม่ผิดเพี้ยนไป ซึ่งนับว่าจะเป็นกรอบและแรงบังคับให้ประเทศสมาชิกต้องยึดและปฏิบัติตาม ก็ยังถูกวิจารณ์ว่าจะบังคับใช้ต่อประเทศสมาชิกไม่ได้ และจะเป็นได้เพียงรัฐธรรมนูญแห่งความตั้งใจของอาเซียนเท่านั้น ดังนั้นบทความนี้จะวิเคราะห์ถึงภาพอนาคตของประชาคมอาเซียนที่แท้จริงและแนวทางของประเทศไทยในการเข้าร่วมในประชาคมอาเซียน ...