แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์  ตอน  คัมภีร์ฉันทศาสตร์  เริ่มต้นเปิดเรื่องด้วยบทไหว้ครูซึ่งเรียบเรียงโดยพระยาวิชยาธิบดี  (กล่อม)  ผู้ว่าราชการจังหวัดเมืองจันทบุรี  ต่อมานั้นกล่าวถึงความสำคัญของแพทย์  และคุณสมบัติที่แพทย์พึงมี  โดยทั่วไปที่มักจะมีความประมาท  ความอวดดี  ความริษยา  ความโลภ  ความเป็นแก่ตัว  ความหลงตัว  และความไม่เสมอภาคในการให้การรักษาคนไข้  ซึ่งแต่งเป็นกาพย์ยานี  ๑๑  ต่อจากนั้นจะเป็นเนื้อหา  ซึ่งอาจแบ่งได้เป็น  ๑๙  ตอน  คือ          
 
 ๑.  ว่าด้วยลักษณะทับ  ๘  ประการ
          ๒.  พระคัมภีร์ตักกะศิลา
          ๓.  สมมุติฐานการกำเนิดไข้
          ๔.  ลักษณะอาการไข้ที่เข้าเพศเป็นโทษ  ๔  อย่าง
        ๕.  ลักษณะน้ำนมดีและชั่ว
       ๖.  ชีพจร  ให้ระวังในการระบายยา
  ๗.  ลักษณะรัตนธาตุทั้งห้า
           ๘.  ลักษณะป่วง  ๘  ประการ