ผ้าพื้นบ้านพื้นเมืองของไทยที่ทอกันตามท้องถิ่นต่าง ๆ ในปัจจุบันนี้เต็มไปด้วยลวดลายและสัญลักษณ์ต่าง ๆ มากมาย ซึ่งผู้ใช้ผ้าในยุคปัจจุบันอาจไม่เข้าใจความหมายและมองไม่เห็นคุณค่า
ลวดลายต้นแบบ สามารถแบ่งเป็น ๔ ประเภท ได้แก่
๑. ลายเส้นตรง หรือเส้นขาด
๒. ลายฟันปลา
๓. ลายสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน หรือลายกากบาท
๔. ลายขดเป็นวงเหมือนก้นหอย หรือตะขอ