the portrait of Queen synonymous with royal portrait of His Majesty the King
ตั้งแต่จำความได้ ฉันก็ถูกผู้ใหญ่ในบ้านพร่ำสอนอยู่เสมอให้เคารพ เทิดทูน พระราชินีของเรา นอกเหนือไปจากองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์ เมื่อเดินผ่านร้านค้าต่างๆ ในตัวจังหวัด ฉันสังเกตเห็นอยู่เสมอว่าฝาผนังของแต่ละร้านจะมีพระสาทิสลักษณ์ของพระราชินีประดับเคียงคู่อยู่กับพระบรมสาทิสลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เหมือนกันกับที่บ้านของฉัน หากร้านใดที่เปิดกิจการมานาน ก็จะมีภาพของทั้งสองพระองค์ตั้งแต่ภาพรุ่นขาวดำ ไปจนถึงภาพสีอย่างสมัยนิยมนับสิบภาพแขวนติดฝาผนังอยู่ แต่อย่างน้อยที่สุดในแต่ละร้านจะต้องมีพระบรมสาทิสลักษณ์ของทั้งสองพระองค์ให้เห็นสักภาพหนึ่ง แม้แต่เวลาพักผ่อนของฉันในโรงละครหรือโรงภาพยนตร์ ก่อนจะเริ่มการแสดงหรือเริ่มฉายภาพยนตร์ ทุกคนในที่นั้นจะต้องลุกขึ้นเพื่อแสดงความเคารพเพลงสรรเสริญพระบารมี ที่ถูกบรรเลงควบคู่ไปกับวิดีทัศน์แสดงภาพพระราชกรณียกิจของทั้งสองพระองค์ในท้องถิ่นต่างๆ ของประเทศ ฉันมักตั้งคำถามกับตังเองทุกครั้งว่า “ทำไมถึงเห็นทั้งสองพระองค์อยู่เสมอ แม้ในที่แบบนี้” แต่ความฉงนใจของฉันก็มีอยู่เพียงครู่เดียวเพราะถูกเบนเบี่ยงด้วยวิดีทัศน์พระราชกรณียกิจที่ฉายอยู่ตรงหน้า และความสงสัยก็ถูกเก็บเอาไว้ในใจเรื่อยมา จนเมื่อฉันโตขึ้น ได้เรียนรู้โลกมากขึ้น คำถามที่ฉันตั้งไว้ในวัยเยาว์นั้น ตอนนี้ฉันสามารถหาคำตอบให้กับมันได้แล้ว
ตลอดระยะเวลากว่า ๖๐ ปี สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถทรงเสด็จพระราชดำเนินเคียงข้างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไปทั่วทุกหนแห่งของประเทศไทย ดินแดนที่เสด็จย่างพระบาทไปไม่ว่าจะเป็นสถานที่อันศิวิไลซ์หรือท้องถิ่นอันแสนทุรกันดาร พระองค์ก็มิทรงทดท้อพระราชหฤทัยหรือทรงเหน็ดเหนื่อย หากแต่มีพระราชปณิธานอันแน่วแน่ที่จะเสด็จเคียงข้างองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไปยังพื้นที่เหล่านั้น เพื่อจะได้ทรงรู้ซึ้งถึงปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับพสกนิกรของพระองค์เอง แม้แต่ชายเขตแดนของประเทศ พระองค์ก็ทรงตรากตรำพระวรกาย กอรปด้วยพระอุตสาหะเสด็จฯ ไปทรงดูแลทุกข์สุข และพระราชทานขวัญและกำลังใจให้กับกองทหารต่างๆ ถึงฐานปฏิบัติการ อันยังความปลาบปลื้มให้แก่รั้วของชาติทั้งหลายเป็นอันมาก
นอกจากจะทรงเป็น “คู่บุญคู่พระราชหฤทัย” ขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ในการเสด็จฯ ไปเยี่ยมเยียนอาณาราษฎรในภูมิภาคต่างๆ ของประเทศ ไม่ว่าจะเป็นเหนือ ใต้ ตะวันออก และตะวันตก เมื่อทรงทราบถึงปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นในพื้นที่เหล่านี้ ทรงห่วงใยและทรงหาแนวทางแก้ไขปัญหาเหล่านั้นให้หมดไป เพื่อขจัดปัดเป่าความทุกข์ยากของราษฎร และเสริมสร้างสภาพความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นให้กับพวกเขา นี้เองถือเป็นจุดเริ่มต้นของโครงการในพระราชดำริอันหลากหลาย เพื่อช่วยพัฒนา สรรค์สร้าง และแก้ไขปัญหาต่างๆ อย่างเป็นรูปธรรม รวมถึงโครงการที่เสริมสร้างอาชีพ ให้ความรู้แก่ประชาชน ตลอดจนโครงการที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์ประเพณีอันดีงาม และมรดกทางศิลปวัฒนธรรมอันล้ำค่าของชาติ เช่น โครงการศิลปาชีพ ที่ช่วยสร้างงาน สร้างรายได้ให้กับประชาชนในท้องถิ่น ช่วยลดปัญหาการละทิ้งถิ่นฐานบ้านเกิดเพื่อเข้ามาขายแรงงานในเมืองหลวง ทั้งยังเป็นการอนุรักษ์และสืบสานศิลปวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์ของแต่ละท้องถิ่นเอาไว้ นอกจากนี้พระองค์ยังมีโครงการที่ช่วยอนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อม เช่น โครงการป่ารักษ์น้ำ ซึ่งเป็นโครงการอนุรักษ์ป่าต้นน้ำ ส่งเสริมการปลูกป่า และรณรงค์เรื่องการอยู่ร่วมกันของคนในชุมชนกับธรรมชาติอย่างยั่งยืนและผาสุก
และนี่คือพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ พระผู้ไม่ทรงอยู่ในฐานะเพียงแค่ “พระราชินี” ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพสกนิกรทั่วประเทศเท่านั้น หากแต่ยังทรงอยู่ในฐานะ “แม่ของแผ่นดิน” ที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอันล้นพ้น ทรงสละทั้งกำลังพระราชทรัพย์ กำลังพระราชหฤทัย และกำลังพระวรกาย ทรงห่วงใย ทรงดูแล และทรงบรรเทา ปัดเป่าความทุกข์ และทำนุบำรุงสุขของทุกคนที่อยู่ในบ้านหลังนี้ บ้านหลังใหญ่ที่เราเรียกว่า ประเทศไทย
แม้ว่าฉันจะไม่ได้เกิดในสมัยที่ได้เห็นพระองค์เสด็จฯ เคียงข้างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เพื่อทรงไปเยี่ยมพสกนิกรในท้องถิ่นต่างๆ ไม่ได้อยู่ในหมู่บ้านหรือตำบลที่ขบวนเสด็จของพระองค์ผ่านไปถึง และไม่ได้เกิดเป็นชาวบ้านย่านถิ่นที่เฝ้ารอรับการเสด็จฯ มาของพระองค์ท่ามกลางแสงแดดอันแผดกล้าตั้งแต่เช้าจรดค่ำ เพียงเพื่อจะได้ชมพระบารมี ได้ยลพระสิริโฉมอันงดงาม และได้เห็นพระราชจริยาวัตรอันนุ่มนวลของพระองค์เพียงไม่กี่นาที แต่ในทางตรงกันข้าม ฉันเกิดในช่วงที่บ้านเมืองกำลังถูกปลุกปั่นด้วยกระแสทุนนิยมอย่างหนัก ความแตกแยกทางความคิดของคนในชาติมีให้เห็นได้อย่างเด่นชัด และการพยายามก้าวล้ำ ล่วงเกินสถาบันพระมหากษัตริย์ มีให้เห็นอยู่อย่างเจนตา แต่ฉันก็เข้าใจได้อย่างลึกซึ้งและประจักษ์แก่สายตาตนเองแล้วว่าพระองค์ทรงเป็นศูนย์รวมใจของคนในชาติอย่างแท้จริง เป็นพระผู้ทรงเคียงข้างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ นำประเทศชาติฝ่าฟันวิกฤตการณ์ต่างๆ มาได้ ผลสำเร็จของโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริต่างๆ นั้น ก็ล้วนแต่เป็นโครงการที่มุ่งเน้นประโยชน์เพื่อปวงราษฎร์โดยแท้ มิใช่เพื่อใคร หรือฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด หากแต่เพื่อให้ประชาชนของพระองค์อยู่ได้อย่างผาสุข สงบ ร่มเย็น และพอเพียง ในบ้าน ในประเทศไทยของเรา