ถ้ำน้ำลอดอยู่ในความดูแลของศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าบริเวณภายในถ้ำจะมืดมาก การเข้าสำรวจถ้ำจึงต้องใช้บริการผู้นำทางซึ่งเป็นคนพื้นที่พร้อมตะเกียงเจ้าพายุส่องทาง ที่ถ้ำแห่งนี้ถึงมีชื่อว่า “ถ้ำน้ำลอด” นั่นเป็นเพราะถ้ำแห่งนี้มีลำห้วยชื่อ “น้ำลาง” ไหลผ่าน ตั้งแต่ปากทางเข้าไปจนถึงถ้ำสุดท้ายที่อยู่ภายในโพรงถ้ำหลักแห่งนี้ สายน้ำกัดเซาะโพรงถ้ำมากกว่าล้านปี เกิดเป็นถ้ำใหญ่ๆ ถึง 3 แห่ง ได้แก่ ถ้ำเสาหิน ถ้ำตุ๊กตา และถ้ำผีแมน เส้นทางท่องเที่ยวทั้ง 3 ถ้ำ ต้องอาศัยการนั่งแพเข้าไป