แผ่นดินที่หนึ่ง : พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2435 – 2453)
รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นยุคที่สยามมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการปกครองจากรัฐจารีตแบบอยุธยา (Ayudhyan State) มาเป็นรัฐสมัยใหม่ (modern state) ที่พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งสมบูรณาญาสิทธิราชย์อย่างแท้จริง งานวิจัยของผาสุก พงษ์ไพจิตร และ คริส เบเคอร์ (2542) และของกุลลดา เกษบุญชู-มี้ด (Kullada 2004) ได้เห็นพ้องกันว่า ชนชั้นนำของสยามในเวลานั้นได้นำเอาส่วนเกินทางเศรษฐกิจที่เพิ่มขึ้นหลังจากทำสนธิสัญญาบาวริ่งใน พ.ศ. 2398 มาเป็นฐานในการสร้างกลไกของรัฐสมัยใหม่ นั่นคือ ระบบราชการสมัยใหม่ และกองทัพสมัยใหม่ ผู้มีอำนาจดั้งเดิมในหัวเมืองต่างๆถูกทำลายและแทนที่ด้วยข้าราชการที่เป็นคนของรัฐบาลกลางที่กรุงเทพฯ นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ไทยที่ศูนย์กลางอำนาจสามารถจะควบคุมพื้นที่ต่างๆในพระราชอาณาเขตได้อย่างมีประสิทธิภาพแท้จริง