บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง เฟซบุ๊คแฟนเพจ: อัตลักษณ์ของวัยรุ่นในมิติทางสังคม เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ของวัยรุ่นในมิติทางสังคมผ่านพื้นที่เฟซบุ๊คแฟนเพจ โดยศึกษาข้อมูลจากการทบทวนวรรณกรรม การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม และการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ใช้งานเฟซบุ๊คที่ติดตามเฟซบุ๊คแฟนเพจทั้ง 3 แฟนเพจ คือ แฟนเพจอีเจี๊ยบเลียบด่วน แฟนเพจดราม่าแอดดิค และแฟนเพจซีเอสไอแอลเอ แล้วนำข้อมูลที่ได้มาจัดหมวดหมู่ตามประเด็นที่ศึกษา ตรวจสอบความถูกต้อง วิเคราะห์ ถอดรหัสตีความ แล้วนำข้อมูลมาหาข้อสรุปและนำเสนอด้วยวิธีเชิงพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า สาเหตุของการเข้ามาติดตามเฟซบุ๊คแฟนเพจของผู้ใช้งานประกอบไปด้วย ความชื่นชอบในลักษณะการนำเสนอของเจ้าของแฟนเพจ แฟนเพจมีการนำเสนอข่าวสารอย่างรวดเร็วและง่ายต่อการบริโภคข่าว การเข้ามาแสดงออกทางความคิดเกี่ยวกับเรื่องราวข่าวสารต่างๆ รวมทั้งการเข้ามาสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้ใช้งานอื่นๆ เฟซบุ๊คแฟนเพจจึงเปรียบเสมือนเป็นพื้นที่เสมือนจริง ที่ผู้ใช้งานทุกคนสามารถเข้าถึงและมีสิทธิเท่าเทียบกันในการใช้งาน โดยเฟซบุ๊คแฟนเพจนอกจากจะเป็นพื้นที่เพื่อให้ผู้ติดตามเข้ามาบริโภคข่าวสารแล้ว ยังเป็นพื้นที่ที่ให้ผู้ใช้งานเข้ามาแสดงความคิดเห็น มุมมองต่อข่าวสารด้วยเช่นกัน ซึ่งการเข้ามาแสดงออกทางความคิดของผู้ใช้งานที่มีทั้งเห็นด้วยและไม่เห็นด้วย เปรียบเสมือนเป็นเวทีสาธารณะของผู้ใช้งานในพื้นที่เสมือนจริง และการเข้ามาแสดงความคิดเห็น มุมมองในพื้นที่เฟซบุ๊คแฟนเพจนำมาซึ่งการแสดงตัวตนบนพื้นที่ออนไลน์จากการมีอิสระในการเข้าใช้งาน กล่าวได้ว่าพื้นที่เฟซบุ๊คแฟนเพจเปรียบเป็นพื้นที่ในการสร้างอัตลักษณ์ของวัยรุ่นที่เข้ามาใช้งาน
อัตลักษณ์ของกลุ่มวัยรุ่นบนพื้นที่เฟซบุ๊คแฟนเพจเกิดจากการเข้ามาแสดงตัวตนหรือการเข้ามาแสดงความคิดเห็นของมิติทางสังคมในประเด็นต่างๆ ผ่านการใช้ภาษา ตัวหนังสือ ตลอดจนสัญลักษณ์ต่างๆ โดยสามารถแบ่งอัตลักษณ์ของวัยรุ่นบนเฟซบุ๊คแฟนเพจได้ 3 ลักษณะคือ อัตลักษณ์ส่วนบุคคล สังเกตได้โดยผ่านรูปโปรไฟล์ และการตั้งชื่อเฟซบุ๊คของผู้ใช้งาน อัตลักษณ์ทางเพศของวัยรุ่นบนเฟซบุ๊คแฟนเพจเป็นการเข้ามาแสดงความคิดเห็น อารมณ์ความรู้สึกในมิติด้านข่าวสารต่างๆ ที่บ่งบอกถึงความเป็นเพศชายและเพศหญิง เนื่องจากเพศชายจะให้ความสนใจในข่าวที่เกี่ยวข้องกับกีฬา ซึ่งในเพศหญิงนั้นจะให้ความสนใจในข่าวที่เกี่ยวข้องกับวงการบันเทิงเป็นส่วนใหญ่ รวมถึงอัตลักษณ์ทางบุคลิกภาพที่สามารถแยกออกเป็น 3 ด้าน ได้แก่ บุคลิกด้านความอ่อนไหว บุคลิกด้านความตลกสนุกสนาน และบุคลิกด้านความก้าวร้าว จากการเข้ามาแสดงความคิดเห็นผ่านการใช้ภาษา ต่อหัวข้อข่าวสารในด้านต่างๆ กล่าวได้ว่าเฟซบุ๊คแฟนเพจเป็นพื้นที่เสมือนจริงอีกหนึ่งพื้นที่ ที่สามารถบ่งบอกถึงอัตลักษณ์ของกลุ่มวัยรุ่นที่ใช้งานเฟซบุ๊คแฟนเพจได้เป็นอย่างดี