ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่พัฒนาเส้นทางรถไฟ ความเร็วสูงอย่างจริงจังเป็นชาติแรกของโลก เนื่องจากภูมิประเทศของญี่ปุ่นจะเต็มไปด้วยภูเขา เส้นทางรถไฟที่มีอยู่ในขณะนั้นจึงมีความกว้างแบบแคบ ซึ่งทำให้ต้องวางเส้นทางรถไฟที่คดเคี้ยวและรถไฟไม่สามารถเร่งให้มีความเร็วสูงกว่านี้ได้ รถไฟความเร็วสูงของญี่ปุ่น นั่นก็คือ รถไฟความเร็วสูงชินคันเซ็น (Shinkansen) มีความหมายว่า "ทางรถไฟสายใหม่" ดังนั้น ตามความหมายอย่างเป็นทางการ ชินคันเซ็น (Shinkansen) จะเป็นชื่อที่ใช้เรียกระบบรางรถไฟเท่านั้น ส่วนตัวรถไฟจะมีชื่ออย่างเป็นทางการว่า "รถไฟความเร็วสูง" หรือ "รถไฟซูเปอร์เอกซ์เพรส" ได้ต้นแบบพัฒนามาจากรถไฟความเร็วสูง Siemens ของ เยอรมนี ชื่อเรียกอีกชื่อสำหรับชินคันเซ็น (Shinkansen) นี้ก็คือ รถไฟหัวกระสุน (bullet train) ซึ่งเป็นความหมายของคำในภาษาญี่ปุ่นว่า dangan ressha ชื่อนี้ได้มาจากลักษณะของหัวรถจักรที่มีลักษณะคล้ายกับหัวกระสุนปืนและมีความเร็วสูงเหมือนกระสุนปืน