พุ่มพวง ดวงจันทร์ หรือชื่อจริงว่า "รำพึง จิตรหาญ" ชีวิตวัยเด็กของเธอค่อนข้างลำบาก เพราะครอบครัวของเธอมีฐานะยากจนเธอได้เรียนเพียงชั้นป.2 ก็ต้องออกจากโรงเรียน และไปช่วยเก็บผัก หาดอกไม้ป่า หาบไปขายตามโรงงาน เพื่อมาเลี้ยงน้องๆ และครอบครัว แม้ เธอ จะอ่านหนังสือไม่ออก แต่โชคดีที่ มีพรสวรรค์อย่างหนึ่งติดตัวมา นั่นคือการร้องเพลง ตั้งแต่เด็กๆ เธอ มักจะสมัครประกวดร้องเพลงตามงานต่างๆ โดยใช้ชื่อว่า "น้ำผึ้ง ณ ไร่อ้อย" ตระเวนเดินสายกวาดรางวัลทั้งในระดับอำเภอ ข้ามอำเภอ จนถึงข้ามจังหวัด จนเมื่ออายุได้ 10 ปี ก็ได้มาอยู่กับวงดนตรีของ "ดวง อนุชา" ที่กรุงเทพฯ ก่อนจะกลับบ้านที่สุพรรณบุรี
เมื่อเธอ อายุได้ 15 ปี ได้ขึ้นร้องเพลงที่วัดทับกระดาน และความสามารถเกิดไปเตะตา "ไวพจน์ เพชรสุพรรณ" นักร้องลูกทุ่งชื่อดังเข้า "ไวพจน์" จึงเมตตารับ เธอ เป็นบุตรบุญธรรม และพาไปอยู่ที่กรุงเทพฯ ครั้งนั้น เธอ เริ่มเข้าสู่เส้นทางเพลงลูกทุ่ง ด้วยการเป็น "หางเครื่อง" ก่อนที่ "ไวพจน์" จะแต่งเพลง "แก้วรอพี่" และอัดเสียงชุดแรกให้ เธอ ในนามของ "น้ำผึ้ง เมืองสุพรรณ"
ปี พ.ศ.2519 "มนต์ เมืองเหนือ" ได้รับเธอไว้เป็นลูกศิษย์ และเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "พุ่มพวง ดวงจันทร์" และเธอก็ได้ร้องเพลง "รักไม่อันตรายและรำพึง" ก่อนจะตั้งวงดนตรีของตัวเอง แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จนัก
แต่ที่ทำให้ เธอ ประสบความสำเร็จถึงขีดสุดก็หลังจาก "ลพ บุรีรัตน์" ได้แต่งเพลงแนวสนุกๆ ให้ร้อง จนทำให้ผู้ฟังสนใจเธอเป็นอย่างมาก เธอได้รับความนิยมอย่างสูงสุด ด้วยน้ำเสียงหวาน ออดอ้อน และจำเนื้อร้องได้ แม้จะไม่รู้หนังสือ ก่อนที่ เธอ จะได้รับรางวัลพระราชทานเสาอากาศทองคำพระราชทาน จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในเพลง "อกสาวเหนือสะอื้น" และได้รับเลือกให้ร้องเพลง "ส้มตำ" พระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อีกด้วย ความสำเร็จในวงการเพลง ทำให้ เธอ ได้รับฉายาว่า "ราชินีลูกทุ่ง"