2.2.2 ความเข้าใจในประเภทและองค์ประกอบของสี (1)
ชนิดของสีเคลือบผิวสีธรรมชาติ หรือ Clear Lacquer (22) ในการเคลือบผิวไม้แบ่งออกได้หลายชนิด และหลายประเภท การศึกษาชนิดของสีธรรมชาติในการเคลือบผิวแต่ละชนิดนั้น เป็นการสร้างความรู้และความเข้าใจพื้นฐานที่สำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการที่จะเลือกสีชนิดที่เหมาะสมในการนำมาใช้งานทดลองซึ่งชนิดของสีโดยทั่วไปมีดังนี้
ก.สี NC LACQUER หรือที่รู้จักกันทั่วไปที่เรียกกันว่า แลคเกอร์
ข.สี ACRILIC LACQUER สีอะคริริค
ค.สี AMINO RESIN หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า สี Acid Curing (AC LACQUER)
ง.สี WATER BASE LACQUER สีสูตรน้ำ
จ.สี PU LACQUER หรือ POLY URETRANE
ฉ.สี UV LACQUER
ช.สี POLYESTER (PE) เป็นต้น
จากตัวอย่างสีทั้ง 7 ชนิดนี้ผู้ศึกษาได้ศึกษาถึงโครงสร้างหลักของสีและความหมายของสีแต่ละชนิดเพื่อความเข้าใจและเป็นแนวทางการผลิตสียาง ดังนี้
ความหมาย (4)
ก. ความหมายของสี LACQUER หมายถึง สารที่มีส่วนผสมของเนื้อสี สิ่งนำสีและวัตถุอื่นในสภาพที่เป็นของเหลวหรือของแข็ง ใช้ทาหรือเคลือบพื้นผิวใด ๆ เพื่อความสวยงามหรือเพื่อกันการกัดกร่อนหรือเพื่อวัตถุประสงค์อื่น เมื่อแห้งจะเกิดฟิล์มติดบนพื้นผิวนั้น
ข.ความหมายของ CLEAR LACQUER RESIN เป็นองค์ประกอบหนึ่งของเนื้อสี ทำให้เกิดความหนาและโปร่งแสง ช่วยในการเคลือบพื้นผิว เนื้อสีเป็นสารเคมีลักษณะเป็นของแข็งหลังการแห้งตัวที่มีอนุภาค ละเอียด
ค. ความหมายของสิ่งนำสี เรียกว่า VEHICLE ก็คือส่วนที่เป็นของเหลวของสีนั่นเอง ซึ่งองค์ประกอบส่วนใหญ่ได้แก่ RESIN หรือสารยึดเกาะ ADDITIVE และ SOLVENT
ง. คุณประโยชน์ของสี
1. เพื่อความสวยงาม Decoration
2. เพื่อป้องกันการผุกร่อนของไม้ Protection
จ. องค์ประกอบของสี (4)
i) สารยึดเกาะ (Binder) เป็นองค์ประกอบหลักที่สำคัญมาก การพิจารณาเลือกใช้สีต้องคำนึงถึงสารยึดเกาะเพราะฟิล์มของสีจะติดแน่นทนทาน ให้ความสวยงามอยู่ได้ด้วยคุณสมบัติทางเคมี และทางฟิสิกส์ของสารยึดเกาะโดยตรงต่อสภาวะที่จะนำสีไปใช้
แบ่งสารยึดเกาะตามแหล่งที่มาได้เป็น 2 จำพวกคือ
1. สารยึดเกาะที่ได้จากธรรมชาติ เช่น ครั่ง เมื่อนำมาผสมกับสารละลายพวกแอลกอฮอล์ให้สารละลายที่เหนียวใช้ทาไม้ เรียกว่า Shellac
2. สารยึดเกาะที่ได้จากการสังเคราะห์ เช่น สารยึดเกาะที่ใช้ในสีเคลือบเงา
ชาวบ้านเรียกว่าสีน้ำมัน Alkyd Resin
สารยึดเกาะที่ได้จากการสังเคราะห์จะมีรูปแบบอยู่ 3 รูปแบบ คือ
1. เป็นของแข็ง เป็นผง เม็ด หรือเกล็ด
2. ละลายในน้ำหรือละลายอยู่ในตัวทำละลายอินทรีย์
3. อยู่ในรูปลักษณะคล้ายน้ำนม หรือคล้าย ๆ กาวลาเท็กซ์
สารยึดเกาะจะเป็นตัวบ่งชี้ว่า สีชนิดนั้นควรจะใช้งานประเภทใด เช่น
Amino Resin ใช้ทำสีอบ
Phenol Resin สำหรับผลิตสีทนสารเคมีและน้ำ
Epoxy Resin ใช้ทำสีทนสารตัวทำละลาย Solvent ทนกรด ทนด่าง
Vinyl Resin สำหรับสีกันเพรียงและสีที่ต้องการทนต่อสภาวะดินฟ้าอากาศ
Silicone Resin สำหรับทำสีทนความร้อนสูง
Acrylic Resin สำหรับสีที่ต้องทนต่อสภาวะดินฟ้าอากาศสูงมาก
Alkyd Resin สำหรับสีน้ำมันทาบ้าน
ii) ผงสี (Pigment) ผงสี นับว่าเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่มีความหมายมาก ในแง่ของความสวยงาม ดังนั้นสีที่ดีต้องคัดเลือกผงสีที่เหมาะสมแก่สีประเภทนั้น ๆ เพื่อความคงทนสวยงามเราอาจแบ่งผงสีออกเป็น
1. ผงสีขาว (White Pigment) ที่ใช้กันอยู่ทั่วไปจนยึดถือเป็นมาตรฐาน คือ Titanium Dioxide
2. ผงสี (Color Pigment) กลุ่มนี้จะให้ เฉดสีต่าง ๆ กัน แบ่งเป็น 2 ประเภท ผงสี
อนินทรีย์ ( Inorganic Pigment ) เช่น Iron Oxide จะมีเฉดสีเหลืองแดง จนถึงสีดำผงสีอินทรีย์ ( Organic Pigment ) ได้จากการสังเคราะห์ที่ผ่านกรรมวิธีสลับซับซ้อน จึงมีราคาแพงกว่า แต่เฉดสีที่ได้จะสดใสกว่า ( Bright ) เมื่อผสมสีขาวจะให้สีที่เข้มกว่า ( Tinting Strength ) เมื่อเทียบกับการใช้ผงสีในปริมาณเท่ากันกับ Inorganic Pigment ผงสีอินทรีย์จะมีราคาแพงต่างกันมาก จากกิโลกรัมละร้อยบาทถึงพันกว่าบาท ขึ้นกับความสลับซับซ้อนในการผลิต และคุณภาพการเลือกใช้ผงสีกลุ่มนี้ จึงขึ้นกับเทคนิคในการเลือกใช้ของผู้ผลิต
3. ผงสีพิเศษ (Pigment for Specialty)
ผงสีป้องกันการผุกร่อน (Anti-corrosive Pigment) เช่น Zinc Chromate
ผงสีสะท้อนแสง(Fluorescent Pigment)ใช้สำหรับเป็นเครื่องหมายหรือสัญญาณ
เพื่อความปลอดภัย โดยเฉพาะการขับรถในเวลากลางคืนจะเห็นการสะท้อนแสง
อย่างชัดเจน
4. ตัวผสมเพิ่ม (Extender) จุดประสงค์การใช้ Extender ในสีเพื่อให้สีมีคุณสมบัติเฉพาะด้าน เช่น การอุดรู ( พื้นผิวคอนกรีตมักจะมีรูพรุน ) , ให้ความแข็งกับฟิล์มสี, ป้องกันความชื้น (Moisture regulation) การยึดเกาะ ลักษณะที่ฟิล์มสีหยาบกร้านไม่ลื่นไถล (ใช้กับงานเคลือบพื้นเรือ พื้นโรงงาน) เป็นต้น การเติบโต Extender ลบไป หมายถึง การไปลดปริมาณของสารยึดเกาะ นั่นก็คือ ความเงาของสีจะลดลง Extender แตกต่างจากผงสีตรงที่มันมีกำลังการกลบพื้น หรือความเข้มข้นของสีสันต่ำหรือแทบจะไม่มีเลย Extender ส่วนใหญ่ที่ใช้