ทำไมปลาแซลมอนจึงวางไข่ในแหล่งกำเนิดเดิมซึ่งเป็นแหล่งน้ำจืด ?
ปลาแซลมอน เป็นปลาทะเลในเขตหนาวจัด (Cold water fish) ปลาแซลมอนส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในมหาสมุทร และเมื่อถึงเวลาที่จะผสมพันธุ์ให้กำเนิดปลาแซลมอนรุ่นใหม่ คือในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว พฤติกรรมของปลาแซลมอนทั้งหลายก็จะว่ายน้ำทวนกระแสน้ำจากมหาสมุทรเข้าสู่แม่น้ำ กระโดดข้ามเกาะแก่งมากมาย ว่ายน้ำกลับเข้าไปในแม่น้ำระยะทางไม่ต่ำกว่า 1,000 กิโลเมตร และต้องใช้เวลานานไม่ต่ำกว่า 1 เดือน โดยไม่ได้กินอาหารเลย แต่จะใช้ไขมันที่สะสมอยู่ในตัวแซลมอนในช่วงที่มีชีวิตอยู่ในมหามุทร ดังนั้นกว่าจะถึงจุดหมายจะสูญเสียน้ำหนักไปถึงร้อยละ 30 - 40 เพื่อกลับไปผสมพันธุ์และวางไข่ (Anadromouse) ในแหล่งน้ำจืดซึ่งมีสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมที่ตัวเองเกิด มีออกซิเจนสูง สะอาด และเย็น เช่นเดียวกับบรรพบุรุษของแซลมอนทั้งหลายนั่นเองในการผสมพันธุ์และวางไข่ และเมื่อวางไข่เสร็จแล้วต่อมาปลาแซลมอนจะตาย
คุณเคยตั้งคำถามไว้ในใจหรือไม่ว่าเหตุการณ์เหล่านี้มันเกิดขึ้นได้อย่างไร ทำไมปลาแซลมอนจึงต้องกลับไปวางไข่ที่เดิมซึ่งจะต้องใช้ความพยายามเป็นอย่างมากในการว่ายทวนน้ำและใช้ระยะเวลานานพอสมควรที่จะกลับไปวางไข่ในแหล่งน้ำจืดซึ่งเป็นแหล่งกำเนิด https://www.google.co.th/search
ของมัน ซึ่งธรรมชาติของสัตว์ทั่วไปที่มีการผสมพันธ์และวางไข่ไม่จำเป็นต้องเป็นที่เดิมหรือตำแหน่งเดิม เพียงแต่ว่าให้ร่างกายพร้อมที่จะวางไข่ก็พอ เมื่อร่างกายพร้อมแล้วมันก็จะหาที่วางไข่ที่ปลอดภัยที่สุดแก่ลูกน้อยของมัน แล้วทำไมปลาแซลมอนถึงต้องกลับไปวางไข่ที่เดิม อะไรที่เป็นอิทธิพลที่ทำให้เกิดเรื่องมหัศจรรย์แบบนี้ขึ้นได้
จากการหาข้อมูลพบว่ามีหลายข้อสันนิษฐานว่าเป็นเพราะเหตุใดทำไมจึงเป็นเช่นนั้น เลยมีการคาดคะเนคำตอบว่าอาจจะเป็นที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมของสัตว์และในตัวของปลาแซลมอนมีสมบัติทางเคมีที่ทำให้มันสามารถว่ายทวนน้ำมาวางไข่ ณ ตำแหน่งเดิมได้
พฤติกรรมของปลาแซลมอนในลักษณะนี้เป็นพฤติกรรมการเรียนรู้แบบฝังใจ พฤติกรรมการฝังใจ มีประโยชน์ต่อสัตว์แรกเกิดมาก เนื่องจากสิ่งที่มันพบครั้งแรกคือ แม่ และพี่น้องของมันนั่นเอง จึงเกิดความผูกพันอย่างแน่นแฟ้นกับแม่ และเดิน ได้รับการปกป้องจากแม่ ได้การเรียนรู้ในด้านอื่นๆ จากแม่ ได้รู้จักพี่น้องและเพื่อนฝูง ซึ่งเป็นสัตว์ชนิดเดียวกัน ทำให้เกิดการผสมพันธุ์ และดำรงพันธุ์อยู่ได้โดยที่ไม่สูญพันธุ์ไป ถ้าหากสัตว์จำพวกนกไม่มีความฝังใจ จะเป็นอันตรายแก่ลูกอ่อนมากเพราะลูกอ่อนยังพึ่งตัวเองไม่ได้ต้องอาศัยแม่ช่วยเหลืออยู่ตลอดเวลา การฝังใจช่วยให้มันดำรงพันธุ์อยู่ได้ตลอดไป การฝังใจเป็นผลจากการทำงานของพันธุกรรม โดยเป็นตัวกำหนดให้เกิดการฝังใจ และการเรียนรู้ เป็นตัวที่ทำให้เกิดความผูกพัน อย่างแน่นแฟ้นกับสิ่งแรกที่มันพบเห็น ซึ่งก็คือแม่และพี่น้อง ของมันนั่นเอง จึงสรุปพฤติกรรมแบบการฝังใจและมีลักษณะพิเศษซึ่งแตกต่างจากแบบอื่นและเป็นเพราะกลิ่นเฉพาะของแม่น้ำที่มันเกิดและพฤติกรรมแบบฝังใจในลูกปลาแซลมอนที่เกิดขึ้นทันทีที่มันฟักออกจากไข่ เป็นสิ่งที่ใช้นำทางปลาแซลมอนที่โตเต็มที่จากมหาสมุทรไปยังที่ที่ใช้วางไข่ สารประกอบของกลิ่นนั้นเป็นสารอินทรีย์ ระเหย และคุณสมบัติทางเคมียังไม่ทราบแน่ชัด ขณะนี้ยังไม่เข้าใจถ่องแท้ว่า ปลาแซลมอนหาทางมายังปากน้ำได้อย่างไรโดยไม่มีเครื่องหมายใด ๆ ในการนำทางมาจากทะเล การทดลองล่าสุดได้ให้ข้อคิดว่า ปลาตัวเต็มวัยได้รับการชักนำจากปรากฏการบนท้องฟ้าเช่น มีดวงดาวเป็นเครื่องนำทางหรือทิศทางหรือตำแหน่งของดวงอาทิตย์เป็นต้นในกรณีนี้ปลาแซลมอนจะมีความสามารถในการจับเวลาเสมือนหนึ่งเป็นนาฬิกาชีวภาพ ดังที่พบในสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ
https://www.google.co.th/search?q
ดังนั้นเรื่องมหัศจรรย์ที่เกิดขึ้นนั้นยังเป็นที่ค้างคาใจอยู่จนถึงปัจจุบัน ถึงแม้ข้อสันนิษฐานว่าเกิดจากพฤติกรรมของสัตว์จะเป็นจริงแล้วแต่นักวิทยาศาสตร์ก็ยังมีความเชื่ออยู่ว่าคงจะมีอีกหลายสาเหตุที่ทำให้เกิดเหตุการณ์ประหลาดเช่นนี้ แต่อย่างไรก็ตามเหตุการณ์นี้ก็เป็นที่น่าทึ่งและนอกจากนี้ก็มีประชากรจำนวนมากที่พยายามศึกษาค้นคว้าและพิสูจน์เพื่อที่จะนำความจริงมาเผยแพร่ต่อไป