ตอนที่ 2
ทักษะสำคัญของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21
ในสภาพสังคมยุคปัจจุบันที่มีความเจริญทางด้านเทคโนโลยี เป็นยุคแห่งข้อมูลข่าวสารที่สามารถแพร่หลายกระจายไปทั่วลกอย่างรวดเร็ว ซึ่งมีผลต่อวิถีการดเนินชีวิตมนุษย์ และการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง วัฒนธรรม ดังนั้นระบบการศึกษาจึงต้องปรับเปลี่ยนให้ทันเหตุการณ์ ซึ่งผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการศึกษาจะต้องหาวิธีการจะพัฒนาเยาวชน ให้สามารถเรียนรู้และปรับตัวเองให้เข้าสถานการณ์โลกยุคใหม่ในศตวรรษที่21 และสอดคล้องกับหลักการของปฏิญญาว่าด้วยการจัดการศึกษาของ UNESCO
ปฏิญญาว่าด้วยการจัดการศึกษาของ UNESCO และการจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21
การจัดการศึกษาในศตวรรษที่21 นั้น จะต้องคำนึงถึงปฏิญญาว่าด้วยการจัดการศึกษาของ UNESCO คือ
Learning to know: หมายถึงการเรียนรู้เพื่อรู้ทุกสิ่งทุกอย่างอันจะเป็นประโยชน์ต่อไป ได้แก่ การแสวงหาให้ได้มาซึ่งความรู้ที่ต้องการ
Learning to do: หมายถึงการเรียนเพื่อการปฏิบัติหรือลงมือทำ ซึ่งอาจนำไปสู่การประกอบอาชีพจากความรู้ที่ได้ศึกษามา
Learning to with the others: หมายถึงการเรียนรู้เพื่อการดำเนินชีวิตอยู่ร่วมกับคนอื่นได้อย่างมีความสุขทั้งการดำเนินชีวิตในการเรียน ครอบครัว สังคม และการทำงาน
Learning to be: หมายถึงการเรียนรู้เพื่อให้รู้จักตนเองอย่างถ่องแท้
ทักษะสำคัญของเยาวชนในศตวรรษที่ 21
นักการศึกษาต่างก็มีแนวคิดเกี่ยวกับทักษะสำคัญที่เด็กและเยาวชนควรมีในศตวรรษที่21 ดังนี้
Bernie Trilling and Charles Fade (2009: 175-177) ได้กล่าวว่า ทักษะสำคัญในศตวรรษที่ 21 คือ 3Rs x 7Cs
3Rs หมายถึงทักษะการเรียนรู้ที่ประกอบด้วย การอ่าน (Reading) การเขียน (Riting) และการคำนวณ (Rithmetic) คือการนำทักษะเหล่านี้มาเพิ่มความสำเร็จให้กับนักเรียน
7Cs ประกอบด้วย
Critical Thinking and Problem Solving (ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณและทักษะในการแก้ปัญหา)
Creativity and Innovation (ทักษะการคิดสร้างสรรค์ และนวัตกรรม)
Collaboration, Teamwork and Leadership (ทักษะความร่วมมือ การทำงานเป็นทีมและภาวะผู้นำ)
Cross – cultural Understanding (ทักษะความเข้าใจต่างวัฒนธรรม ต่างกระบวนทัศน์)
Communication, Information and Media Literacy (ทักษะการสื่อสาร ข้อมูลสารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ)
Computing and Media Literacy (ทักษะด้านคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร)
Career and Learning Self- reliance (ทักษะอาชีพ และทักษะการเรียนรู้)
วิจารณ์ พานิช (2556: 16) ได้กล่าวว่า ทักษะแห่งศตวรรษที่21 สามารถแจกแจงออกได้เป็น 3Rs + 8Cs และเพิ่ม +2Ls ด้วย คือ Learning กับ Leadership
3Rs + 8Cs +2Ls
Reading, Riting, Rithmetic + 21st Century Themes
Critical Thinking & Problem Solving (ทักษะด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณและทักษะในการแก้ปัญหา)
Creativity & Innovation (ทักษะด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม)
Collaboration, Teamwork & Leadership (ทักษะด้านความร่วมมือ การทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ
Cross – cultural Understanding (ทักษะด้านความเข้าใจต่างวัฒนธรรม ต่างกระบวนทัศน์)
Communication, Information and Media Literacy (2-3ภาษา) (ทักษะการสื่อสาร ข้อมูลสารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ)
Computing and Media Literacy (ทักษะด้านคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร)
Career and Learning Self- reliance (ทักษะอาชีพ และทักษะการเรียนรู้)
Change (ทักษะการเปลี่ยนแปลง)
เพิ่ม 2Ls
คือ Learning Skills (ทักษะการเรียนรู้)
Leadership (ภาวะผู้นำ)
สรุปได้ว่าทักษะสำคัญของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ที่ควรมีและเป็นไปตามปฏิญญาว่าด้วยการจัดการศึกษาของ UNESCO และตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542, พ.ศ.2545 (ฉบับที่2) พ.ศ.2553 (ฉบับที่3) และนโยบายในการปฏิรูปการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2552- 2561 ที่กำหนดวิสัยทัศน์ให้คนไทยเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างมีคุณภาพ มีการปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรู้อย่างเป็นระบบภายในปี พ.ศ. 2561 ซึ่งมีกรอบแนวทางในการปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรู้อย่างเป็นระบบ คือ
1.พัฒนาคุณภาพคนไทยยุคใหม่
2.พัฒนาคุณภาพครูยุคใหม่
3.พัฒนาคุณภาพสถานศึกษาและแหล่งเรียนรู้ใหม่
4.พัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการใหม่
กรอบการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
กรอบการเรียนรู้ในอนาคตสำหรับยุคศตวรรษที่ 21
สิ่งที่ผู้เรียนจะต้องเรียนรู้ทั้งหมด
ความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาวิชา
ความชำนาญเชี่ยวชาญในแต่ละเรื่อง
แรงกระตุ้นให้เกิดความสนใจ
เห็นคุณค่าความดี มีทัศนคติที่ดี
มีความเชื่อ ศรัทธาในสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
มีความเข้าใจและเห็นอกเห็นใจ
มีสุขภาพดี รู้สึกปลอดภัย และรู้จักยืดหยุ่น
สิ่งแวดล้อมแห่งการเรียนรู้ที่ต้องจัดให้ผู้เรียน
ห้องเรียน โรงเรียน บ้าน
ห้องสมุด ห้องปฏิบัติการ พิพิธภัณฑ์
เทคโนโลยีที่ทันสมัย
แหล่งเรียนรู้ในชุมชน ประชาคม
มาตรฐานการศึกษา การประเมินผล
หน่วยงานพัฒนาการเรียนการสอนที่มีความชำนาญ
ความเป็นผู้นำและนโยบายต่างๆ