พฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพที่ถูกต้องเหมาะสมของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งในการควบคุมโรคเบาหวาน การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานที่คัดเลือกจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้ายสระโคล่ ตำบลหัวรอ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 30 ราย กลุ่มทดลองได้เข้าร่วมโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนตามทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตนของแบนดูรา ประกอบด้วย 1) ประสบการณ์ที่ประสบความสำเร็จ ได้แก่ การเล่าสู่กันฟัง การสร้างสัมพันธภาพ การสะท้อนคิด และการได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับโรคเบาหวาน 2) การใช้ตัวแบบ ได้แก่ ยกตัวอย่างและพูดคุยกับผู้ป่วยเบาหวานที่สามารถควบคุมโรคเบาหวานได้ 3) การใช้คำพูดชักจูง ได้แก่ กิจกรรมการสอน ตามคู่มือการสอนผู้ป่วยโรคเบาหวาน การสาธิตการออกกำลังกาย 4) การกระตุ้นทางอารมณ์ ได้แก่ การฝึกการจัดการความเครียด และกิจกรรมนันทนาการ ดำเนินโปรแกรมเป็นเวลา 12 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบได้รับการดูแลตามปกติ ผลการวิจัย พบว่า ระดับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานกลุ่มที่เข้าร่วมโปรแกรมการสร้างเสริมสมรรถนะแห่งตนหลังการทดลองสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และระดับพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพหลังการทดลองของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานกลุ่มที่เข้าร่วมโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน สูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการดูแลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระดับ 0.05
คำสำคัญ ผู้สูงอายุโรคเบาหวาน การส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตน พฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ