วัดพระธาตุลำปางหลวง เป็นวัดที่มีสถาปัตยกรรมที่งดงาม และมีความสําคัญทางด้านประวัติศาสตร์ วัดพระธาตุลำปางหลวงเป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองลําปาง ตามตํานานกล่าวว่า มีมาตั้งแต่สมัยพระนางจามเทวี ราวพุทธศตวรรษที่ 13 ตัววัดตั้งอยู่บนเนิน มีบันไดนาคทอดขึ้นสู่ตัววัด
วัดพระธาตุลำปางหลวง ตั้งอยู่ที่ ต.ลําปางหลวง ห่างจากตัวเมืองลําปาง ระยะทางประมาณ 18 กิโลเมตร ตามทางหลวงสายลําปาง-เถิน ถึงหลักกิโลเมตรที่ 586 เลี้ยวเข้าไปจนถึงที่ว่าการอําเภอเกาะคา จากนั้นเลี้ยวขวาเข้าไปอีก 2 กิโลเมตร
วัดพระธาตุลำปางหลวง มีพุทธสถานที่น่าสนใจได้แก่ วิหารหลวง ซึ่งเป็นวิหารขนาดใหญ่ เปิดโล่ง มีกู่บรรจุพระเจ้าล้านทอง เป็นประธานThe Wat Phra That Lampang Luang is one of the most highly revered temples in Thailand. According to legend the Buddha once visited the site some 2,500 years ago and donated a hair, which is now enshrined in the temple’s large chedi.
Lanna architecture
The temple is one of the best examples of Lanna style architecture in Thailand. Its viharns that are open on all sides are typical of the early Lanna style. Whereas some temples have been restored using modern materials and modern building techniques, the Wat Phra That Lampang Luang has been preserved in its original state.
The temple was founded in the 13th century. Its name translates to “the temple of Lampang’s Great Buddha Relic”. The architecture is a mix of Lanna and Thai Lü styles.
Fortified temple
The Wat Phra That Lampang Luang is a fortified temple or wiang; it was built on top of an earth mound and is surrounded by high brick walls. In the early 18th century when Lampang was occupied by the Burmese, the invaders occupied the temple. It was later freed by a group of 300 local people led by a man named Thippachak, whose statue can be seen on the temple grounds.
The highly revered Phra Kaew Don Tao Buddha image cast in the 16th century is enshrined in this temple, after it was brought here from nearby Wat Phra Kaew Don Tao temple. To get a good overview of the fortified temple complex atop the mound, hire a horse drawn carriage to take you around the temple.
Buildings on the temple complex
The complex contains a large number of buildings in a very original state, including the oldest surviving wooden viharn in Thailand. The temple grounds are surrounded by high fortified walls. A Naga stairway leads to the large, elaborate entrance gate that gives access to the complex. In front of the stairway are two large guardian lions.