การใช การใชเทคโนโลย เทคโนโลยีลายพ

การใช การใชเทคโนโลย เทคโนโลยี
ลายพ ี
ลายพิมพิมพดีดีเอเอ็นเอเพ ็นเอเพ
ื่
อการพ
ื่
อการพิสูิสูจนจนพัพันธนธุขุขาวไทยสายพ าวไทยสายพันธันธุใหม ุใหม
DNA FFiinnggeerrpprriinntt ooff Neew Thhaaii RRiiccee Vaarriieettiieess
สุ สุภาวด ภาวดี
ี งงอเหร อเหรียญียญ หทหทัยรัยรัตนัตน

 อุ อุไรรงค ไรรงค 
ณั ณัฐหท ฐหทัยัย เอพาณ เอพาณิชิช รุ รุงนภา งนภา พิทั พิทักษกษตัตันสก นสกุลุล
กลกลุมวุมวิจัิจัยพยพัฒนาเทคโนโลย ัฒนาเทคโนโลยีชีีชีวภาพทางการเกษตร วภาพทางการเกษตร สํ สํานานักวักวิจัิจัยพยพัฒนาเทคโนโลย ัฒนาเทคโนโลยีชีีชีวภาพ วภาพ
บทค บทคัดยัดยออ
การจัดทําลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทย เพื่อใชเปนข อมูลในการพิสูจนพันธุขาว และเพ
ิ่
มขอม ูลลาย
พิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวลงในฐานขอมูล โดยใชเทคนิค microsatellite PCR เปนวิธีการขยายยีนในสวน
ของโครโมโซมที่มีลําดับเบสซ
้ํ
าๆ กัน ตั้งแต 2 – 6 เบส โดยที่จํานวนซ
้ํ
าแตละตําแหนงไมเกิน 100 ครั้ง
และมีความหลากหลายของจํานวนซ้ํา จึงเรียก SSR (simple sequence repeats) ซึ่งพบกระจายอยูทั่วไปใน
โครโมโซม จึงสามารถนามาใช ํ ในการจําแนกพันธุขาวไดโดยใช microsatellite primer จํานวน 29 คู
ไดแก RM001 RM003 RM011 RM017 RM020 RM021 RM055 RM105 RM120 RM131 RM149
RM153 RM157 RM165 RM168 RM174 RM202 RM206 RM208 RM209 RM210 RM212
RM213 RM214 RM218 RM239 RM247 และ RM248 ที่ติดฉลากดวย สีฟลูออเรสเซนต และ
วิเคราะหผลดวยเคร
ื่
องวิเคราะหลําดับพนธั ุกรรม ABI Prism 310 หรือ 377 ทําใหไดลายพ  ิมพดีเอนเอของ ็
พันธุขาวไทยพันธุใหม เพ
ิ่
มข
ึ้
นอีก 18 พันธุประกอบดวย ขาวพันธุรับรอง 12 พันธุ ขาวเจกเชย  2 พันธุ
ขาวหอม 3 พันธุ และพนธั ุขาวดอกมะล 105 ิ เปนตวเปร ั ียบเทียบ สามารถวิเคราะหขนาดของ PCR
Product ที่ primer แตละคูไปจับไดในขาวแตละพันธุไดทั้งหมด 29 ตําแหนง (loci) รวมขอมูลลายพิมพดี
เอ็นเอท
ี่ไดมีจํานวน 522 ขอมูล (records) จากขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอทไดี่ เม
ื่
อนําไปวิเคราะหการกระจาย
ตัวของ allele ในตําแหนงตางๆ 29 ตําแหนง พบวา primer ที่ใหการกระจายตัวของลายพิมพดีเอนเอมาก ็
ที่สุดคือ RM021 รองลงมาคือ RM206 RM017 RM209 และ RM001 ซึ่งมีคา standard deviation 17.28
16.24 12.29 12.12 และ 11.71 ตามลําดับ สวน primer ที่ใหการกระจายตัวของลายพิมพดีเอ็นเอนอย
ที่สุดคือ RM239 RM214 RM165 RM153 และ RM120 ซึ่งมีคา standard deviation 0.70 0.83 1.11
1.41 และ 1.79 ตามลําดับ และเม
ื่
อนําขอม ูลลายพิมพดีเอ็นเอของพนธั ุขาว มาวิเคราะหหาความสัมพันธ
ทางพันธุกรรม โดยใชโปรแกรม SPSS version 9.0 พบวา สามารถแบงพันธุขาวไทยออกเปน 3 กลุม
ใหญๆ ไดแก  กลุม 1 ประกอบดวยพันธุเจกเชยกาบเขียว เจกเชยกาบม  วง และสุรินทร 1 กลุม 2 ซึ่งเปน
กลุมใหญที่สุด ประกอบดวยพ  ันธุ สังขหยด แกนจ ันทร เข็มทอง บางแตน พัทลุง หอมนิล ชัยนาท 3
ลูกแดงปตตานีและเหนียวอุบล 2 กลุม 3 ประกอบดวยพ  ันธุหอมแดง ขาวดอกมะลิ 105 หอมกหลาบ ุ
แดง ชัยนาท 2 เหนียวอุบล 1 และลีซอ จากขอม ูลลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยทั้งหมดไดนําไป
จัดเก็บไวในฐานข  อมูลลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยในรูปของภาพ electropherogram และขอมูล
ลายพิมพดีเอนเอท ็ ี่แสดงในรปของความยาว ู allele มีหนวยเป  น basepair (bp) เก็บในรูปของตาราง excel
เพ
ื่อใหสะดวกตอการนําขอมูลไปวิเคราะหผลต  อไป โดยสามารถนําขอมูลและผลการวิเคราะหที่ไดไปใช
ในการจําแนกความแตกตางระหวางพันธุขาวและการตรวจการปลอมปนในขาวสารได

ผลลัพธ์ (ไทย) 1:

การใชการใชเทคโนโลยเทคโนโลยีลายพีลายพิมพิมพดีดีเอเอ็นเอเพ็นเอเพื่อการพื่อการพิสูิสูจนจนพัพันธนธุขุขาวไทยสายพาวไทยสายพันธันธุใหมุใหมดีเอ็นเอ FFiinnggeerrpprriinntt ooff Neew Thhaaii RRiiccee Vaarriieettiieessสุสุภาวดภาวดีีงงอเหรอเหรียญียญหทหทัยรัยรัตนัตนอุอุไรรงคไรรงคณัณัฐหทฐหทัยัยเอพาณเอพาณิชิชรุรุงนภางนภาพิทัพิทักษกษตัตันสกนสกุลุลกลกลุมวุมวิจัิจัยพยพัฒนาเทคโนโลยัฒนาเทคโนโลยีชีีชีวภาพทางการเกษตรวภาพทางการเกษตรสํสํานานักวักวิจัิจัยพยพัฒนาเทคโนโลยัฒนาเทคโนโลยีชีีชีวภาพวภาพบทคบทคัดยัดยออการจัดทําลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยเพื่อใชเปนขอมูลในการพิสูจนพันธุขาวและเพิ่มขอมูลลายเปนวิธีการขยายยีนในสวนพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวลงในฐานขอมูลโดยใชเทคนิคชนิด microsatellite PCRของโครโมโซมที่มีลําดับเบสซ้ํา ๆ กันตั้งแต 2-6 เบสโดยที่จํานวนซ้ําแตละตําแหนงไมเกิน 100 ครั้งและมีความหลากหลายของจํานวนซ้ําจึงเรียก SSR (ทำซ้ำลำดับ) ซึ่งพบกระจายอยูทั่วไปในโครโมโซมจึงสามารถนามาใชํในการจําแนกพันธุขาวไดโดยใชชนิด microsatellite พื้นจํานวน 29 คูไดแก RM001 RM003 RM011 RM017 RM020 RM021 RM055 RM105 RM120 RM131 RM149RM153 RM157 RM165 RM168 RM174 RM202 RM206 RM208 RM209 RM210 RM212RM213 RM214 RM218 RM239 RM247 และ RM248 ที่ติดฉลากดวยสีฟลูออเรสเซนตและวิเคราะหผลดวยเครื่องวิเคราะหลําดับพนธัุกรรม ABI ปริซึม 310 หรือ 377 ทําใหไดลายพิมพดีเอนเอของไม้ไต่คู้พันธุขาวไทยพันธุใหมเพิ่มขึ้นอีก 18 พันธุประกอบดวยขาวพันธุรับรอง 12 พันธุขาวเจกเชย 2 พันธุขาวหอม 3 พันธุและพนธัุขาวดอกมะล 105 ิเปนตวเปรหันียบเทียบสามารถวิเคราะหขนาดของ PCRผลิตภัณฑ์พื้นแตละคูไปจับไดในขาวแตละพันธุไดทั้งหมด 29 ตําแหนง (loci) รวมขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอที่ไดมีจํานวน 522 ขอมูล (ระเบียน) จากขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอทไดี่เมื่อนําไปวิเคราะหการกระจายตัวของ allele ในตําแหนงตาง ๆ 29 ตําแหนงพบวารองพื้นที่ใหการกระจายตัวของลายพิมพดีเอนเอมากไม้ไต่คู้ที่สุดคือ RM021 รองลงมาคือ RM206 RM017 RM209 และ RM001 ซึ่งมีคาส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 17.2816.24 12.29 12.12 และ 11.71 ตามลําดับสวนรองพื้นที่ใหการกระจายตัวของลายพิมพดีเอ็นเอนอยที่สุดคือ RM239 RM214 RM165 RM153 และ RM120 ซึ่งมีคาส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.70 0.83 1.11และเมตามลําดับ 1.41 และ 1.79ื่อนําขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอของพนธัุขาวมาวิเคราะหหาความสัมพันธทางพันธุกรรมโดยใชโปรแกรมโปรแกรมเวอร์ชัน 9.0 พบวาสามารถแบงพันธุขาวไทยออกเปน 3 กลุมใหญ ๆ ไดแกกลุม 1 ประกอบดวยพันธุเจกเชยกาบเขียวเจกเชยกาบมวงและสุรินทร 1 กลุม 2 ซึ่งเปนกลุมใหญที่สุดประกอบดวยพันธุสังขหยดแกนจันทรเข็มทองบางแตนพัทลุงหอมนิลชัยนาท 3ลูกแดงปตตานีและเหนียวอุบล 2 กลุม 3 ประกอบดวยพันธุหอมแดงขาวดอกมะลิ 105 หอมกหลาบุแดงชัยนาท 2 เหนียวอุบล 1 และลีซอจากขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยทั้งหมดไดนําไปจัดเก็บไวในฐานขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยในรูปของภาพ electropherogram และขอมูลExcel ของลายพิมพดีเอนเอทไม้ไต่คู้ี่แสดงในรปของความยาวู allele มีหนวยเปน basepair (bp) เก็บในรูปของตารางเพื่อใหสะดวกตอการนําขอมูลไปวิเคราะหผลตอไปโดยสามารถนําขอมูลและผลการวิเคราะหที่ไดไปใชในการจําแนกความแตกตางระหวางพันธุขาวและการตรวจการปลอมปนในขาวสารได

ผลลัพธ์ (ไทย) 3:

การใชการใชเทคโนโลยเทคโนโลยี

ลายพีลายพิมพิมพดีดีเอเอ็นเอเพ็นเอเพ



ื่อการพื่อการพิสูิสูจนจนพัพันธนธุขุขาวไทยสายพาวไทยสายพันธันธุใหมุใหม
ดีเอ็นเอ ffiinnggeerrpprriinntt ooff neew thhaaii rriiccee vaarriieettiieess
สุสุภาวดภาวดี
ีงงอเหรอเหรียญียญหทหทัยรัยรัตนัตน

อุอุไรรงคไรรงค
ณัณัฐหทฐหทัยัยเอพาณเอพาณิชิชรุรุงนภางนภาพิทัพิทักษกษตัตันสกนสกุลุล
กลกลุมวุมวิจัิจัยพยพัฒนาเทคโนโลยัฒนาเทคโนโลยีชีีชีวภาพทางการเกษตรวภาพทางการเกษตรสํสํานานักวักวิจัิจัยพยพัฒนาเทคโนโลยัฒนาเทคโนโลยีชีีชีวภาพวภาพบทคัดยัดยออ

บทคการจัดทําลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยเพื่อใชเปนขอมูลในการพิสูจนพันธุขาวและเพ

มขอมิู่ลลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวลงในฐานขอมูลโดยใชเทคนิคใช้ PCR เปนวิธีการขยายยีนในสวน

ของโครโมโซมที่มีลําดับเบสซ

' ้ําๆตั้งแต 2 – 6 เบสโดยที่จํานวนซ

าแตละตําแหนงไมเกิน้ํ 100 ครั้ง
และมีความหลากหลายของจํานวนซ้ําจึงเรียก SSR ( ทำซ้ำลำดับง่าย ) ซึ่งพบกระจายอยูทั่วไปใน
โครโมโซมจึงสามารถนามาใชํในการจําแนกพันธุขาวไดโดยใชรองพื้นชนิดจํานวน 29 คู
ไดแก rm001 rm003 rm011 rm017 rm020 rm021 rm055 rm105 rm120 rm131 rm149
rm153 rm157 rm165 rm168 rm174 rm202 rm206 rm208 rm209 rm210 rm212
rm213 rm214 rm218 rm239 rm247 และ rm248 ที่ติดฉลากดวยสีฟลูออเรสเซนตและ


วิเคราะหผลดวยเครื่องวิเคราะหลําดับพนธัุกรรม ABI ปริซึม 310 ค็อค 377 ทําใหไดลายพิมพดีเอนเอของ
พันธุขาวไทยพันธุใหมเพ



ิ่มขึ้นอีก 18 พันธุประกอบดวยขาวพันธุรับรอง 12 พันธุขาวเจกเชย 2 พันธุ
ขาวหอม 3 พันธุและพนธัุขาวดอกมะล 105 ิเปนตวเปรัียบเทียบสามารถวิเคราะหขนาดของ PCR
ผลิตภัณฑ์รองพื้นที่แตละคูไปจับไดในขาวแตละพันธุไดทั้งหมด 29 ตําแหนง ( ตำแหน่ง ) รวมขอมูลลายพิมพดี

ี่ไดมีจํานวนเอ็นเอท 522 ขอมูล ( ประวัติ ) จากขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอทไดี่เม


ื่อนําไปวิเคราะหการกระจายตัวของอัลลีลไพรเมอร์ในตําแหนงตางๆ 29 ตําแหนงพบวาที่ใหการกระจายตัวของลายพิมพดีเอนเอมาก
ที่สุดคือ rm021 รองลงมาคือ rm206 rm017 rm209 และ rm001 ซึ่งมีคาส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 17.28
16.24 12.29 12.12 และ 1171 ตามลําดับสวนรองพื้นที่ใหการกระจายตัวของลายพิมพดีเอ็นเอนอย
ที่สุดคือ rm239 rm214 rm165 rm153 และ rm120 ซึ่งมีคาส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.70 0.83 1.11
1.41 และ 1.79 ตามลําดับและเม

ื่อนําขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอของพนธัุขาวมาวิเคราะหหาความสัมพันธ
ทางพันธุกรรมโดยใชโปรแกรม SPSS Version 9.0 พบวาสามารถแบงพันธุขาวไทยออกเปนกลุม
3ใหญๆไดแกกลุม 1 ประกอบดวยพันธุเจกเชยกาบเขียวเจกเชยกาบมวงและสุรินทร 1 กลุม 2 ซึ่งเปน
กลุมใหญที่สุดประกอบดวยพันธุสังขหยดแกนจันทรเข็มทองบางแตนพัทลุงหอมนิลชัยนาท
3ลูกแดงปตตานีและเหนียวอุบล 2 กลุม 3 ประกอบดวยพันธุหอมแดงขาวดอกมะลิ 105 หอมกหลาบุ
แดงชัยนาท 2 เหนียวอุบล 1 และลีซอจากขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยทั้งหมดไดนําไป
จัดเก็บไวในฐานขอมูลลายพิมพดีเอ็นเอของพันธุขาวไทยในรูปของภาพเล็กโทรฟีโรแกรมและขอมูล
ลายพิมพดีเอนเอท ี่แสดงในรปของความยาวูอัลลีลมีหนวยเปน basepair ( BP ) เก็บในรูปของตาราง Excel เพ

ื่อใหสะดวกตอการนําขอมูลไปวิเคราะหผลตอไปโดยสามารถนําขอมูลและผลการวิเคราะหที่ไดไปใช

ในการจําแนกความแตกตางระหวางพันธุขาวและการตรวจการปลอมปนในขาวสารได