By Lady Manager
เรื่องมารยาทบนโต๊ะอาหาร หลายคนคิดไกลตัว และไม่จำเป็นเท่าไหร่ ทั้งที่จริงแล้วสำคัญนัก เพราะแค่ได้รับเชิญไปงานแต่ง หรือแม้แต่รับประทานอาหารกับเจ้านาย คุณก็อาจจับพลัดจับผลูเข้าไปร่วมมื้อหรู ที่คนอื่นรู้มารยาท และธรรมเนียมการปฏิบัติแบบสากลเป็นอย่างดี
ถ้าไม่อยากกลายเป็นสาวเปิ่นประจำโต๊ะ คงต้องเรียนรู้มารยาทแขนงนี้ เป็นยันต์กันภัยไว้ซะหน่อย จะได้ไม่ต้องนั่งตัวเกร็ง เก้ๆ กังๆ เมื่อถึงคราวออกงานสังคมไงล่ะ
เรื่องบนโต๊ะอาหารแบบนี้ จะหากูรูสักคน คงไม่พ้นผู้คร่ำหวอดอยู่ในวงการร้านอาหารเป็นแน่ เราเลยมุ่งตรงไปที่ เลอนอร์มังดี (Le Normandie) ห้องอาหารฝรั่งเศสระดับไฮคลาส (Hi Class) แห่งโรงแรงแมนดาริน โอเรียนเต็ล พร้อมได้ คุณทิวา เย็นวัฒนา Wine Sommerlier ของที่นี่ มาอธิบายพร้อมสาธิต มารยาทการรับประทานอาหารตามแบบสากล
“สำหรับบนโต๊ะอาหาร มารยาทสากลในแบบที่เป็นทางการจริงๆ เครื่องมือ อย่าง ส้อม มีด ทุกอย่างจะถูกวางเรียงกันไว้เป็นจำนวนมาก เราก็หยิบจากด้านนอกเข้ามา แต่ในปัจจุบัน แม้จะเป็นห้องอาหารมีระดับในยุโรป ก็จะวางเครื่องมือไว้ไม่มากแล้ว ประมาณ 2 ชุดเท่านั้น ส่วนเครื่องมืออื่นๆ เมื่อถึงเวลาเสิร์ฟอาหาร บริกรถึงจะนำมาให้อีก” ไวน์ซอมเมอลิเยร์แห่งเลอนอร์มังดี เกริ่นนำให้ใจชื้นว่ามารยาทบนโต๊ะอาหารปัจจุบันไม่ได้ยุ่งยากนัก
ว่าแล้ว เรามาดูกันเถอะว่าการรับประทานอาหารให้ดูดี มีมารยาทตามหลักสากลนั้นเป็นอย่างไรบ้าง
เมื่อถึงโต๊ะอาหาร => ให้ผู้อาวุโส-สุภาพสตรี นั่งก่อน
สำหรับมารยาทบนโต๊ะอาหารนั้น กูรูหนุ่มของเราบอกว่า เริ่มตั้งแต่ก่อนจะนั่งโต๊ะเสียอีกค่ะ
“เมื่อเข้ามาถึงที่โต๊ะ ตามมารยาทนั้นต้องให้ผู้อาวุโสกว่านั่งก่อน แล้วก็ตามด้วยคุณผู้หญิง ซึ่งเท่าที่เราพบ แม้ปกติทางห้องอาหารจะมีบริกร คอยเลื่อนเก้าอี้ให้อยู่แล้ว แต่คุณผู้ชายหลายคนที่เป็นสุภาพบุรุษมากๆ จะเข้ามาแย่งเป็นคนเลื่อนเก้าอี้ให้คุณผู้หญิงเองเลย” ว้าว! สุภาพบุรุษกันซะจริง
ผ้าเช็ดปาก => ห้ามนำมา “เหน็บคอเสื้อ” เด็ดขาด
หลังนั่งประจำที่แล้ว บริกรจะมาคลี่ผ้าเช็ดปาก หรือเน็ปกิ้น (napkin) ให้ค่ะ แต่หากคุณต้องการคลี่เอง ก็สามารถทำได้ โดยกูรูทิวาแนะนำว่า ให้พับเป็นสามเหลี่ยมเพราะใช้ง่าย ไม่เลื่อนหลุดขณะรับประทาน เมื่อต้องการเช็ดปาก เช็ดมือ ให้ใช้ปลายผ้าด้านในเช็ด และหลังเช็ดเสร็จ ให้เอาผ้าอีกด้านปิดไว้ ผู้ร่วมโต๊ะจะได้ไม่เห็นคราบที่ไม่น่ามอง โดยเฉพาะคุณสาวๆ ที่ทาลิปสติกสีจัดยิ่งต้องท่องให้ขึ้นใจ ว่าหากเช็ดที่ผ้าด้านนอก ประชาชีรอบข้างคงได้เห็นรอยปากเซ็กซี่ (ที่อยู่ผิดที่) ของคุณเป็นแน่
ส่วนการนำผ้าเช็ด ปากมาเหน็บไว้ที่คอเสื้อนั้น กูรูย้ำไว้เลย อย่าได้ทำเชียว เพราะนั่นเป็นสไตล์ยุโรปเก่า เน้นคำว่า ‘เก่า’ ที่เอ้าท์สุดๆ ทำไปจะมีคนแอบขำเอาได้
ใช้มีด-ส้อม => จับให้เหมือนดินสอ
อาหารชนิดแรกที่จะมาเสิร์ฟสำหรับห้องอาหารฝรั่งเศสแล้วจะเป็นขนมปังค่ะ ซึ่งหลายคนอาจเผลอไปใช้มีดตัด หรือเอาส้อมจิ้มเข้าปาก ...ขอบอกว่าเป็นมารยาทที่ไม่ถูกต้องจ้า
“ขนมปังจะเสิร์ฟทางด้านซ้ายมือเสมอ อย่าเผลอไปหยิบด้านขวานะครับ เพราะนั่นเป็นของคนข้างๆ ส่วนเวลาทาน ไม่ต้องใช้มีดหั่น ใช้มือได้เลย บิเป็นชิ้นพอคำ ไม่ใหญ่หรือเล็กจนเกินไป แล้วใช้มีดเล็กสำหรับปาดเนย ทาเนยแล้วก็ทาน” คุณทิวาอธิบาย
ส่วนการใช้มีดและส้อมสำหรับตัดอาหารทาน แนะนำให้จับเหมือนดินสอจะถนัดมือ โดยคว่ำส้อมลงที่ชิ้นเนื้อ ใช้มีดตัดเป็นชิ้นพอคำ แล้วค่อยนำเข้าปากอย่างสุภาพ ไม่เพียงเท่านี้ คุณทิวายังให้ทิปแถมว่า
หากเป็นเนื้อที่ติดมากับกระดูก ให้ตัดเนื้อแยกออกจากกระดูกให้หมดชิ้นเสียก่อน จากนั้นนำกระดูกวางไว้ข้างจานแล้วค่อยทานเนื้อที่ตัดไว้ แต่หากเป็นปลาที่เสิร์ฟมาทั้งตัว (พบไม่บ่อยนัก) ก็มีข้อบ่งชี้ว่าห้ามพลิกตัวปลาค่ะ ให้ใช้ส้อมและมีดค่อยๆ เลาะก้างออกแล้วจึงทาน
ทานซุป => ตักออกตัว แล้วทานจากข้างช้อน
การทานซุป ในมารยาทสากลนั้น จะใช้วิธีตักซุปไปด้านหน้า (ออกจากตัว) แล้วรับประทานจากข้างช้อน โดยจะไม่นำทั้งช้อนเข้าปาก กรณีซุปใกล้หมดสามารถเอียงชามได้ แต่ก็ควรเอียงไปด้านหน้าอีกเช่นกัน ซึ่งสาเหตุที่ต้องเอียงแบบนี้ กูรูหนุ่มหน้าเข้ม ให้เหตุผลว่า การเอียงถ้วยซุปไปด้านหน้าจะทำให้แขนเรากางน้อยกว่า เอียงถ้วยเข้าหัวตัวค่ะ และยิ่งกางแขนน้อยเท่าไหร่ ก็ยิ่งเป็นการรักษามารยาท ไม่รบกวนคนที่นั่งด้านข้างมากขึ้นเท่านั้น
สำหรับถ้วยซุปจะมี 2 แบบ คือแบบจาน (plate) และแบบถ้วย (cup) ซึ่งแบบถ้วยนี้จะมีหูด้านข้างให้จับ เราสามารถจับที่หูแล้วยกน้ำซุปขึ้นมาซดได้ด้วย ทั้งนี้เมื่อทานซุปเสร็จแล้ว ให้นำช้อนซุปวางไว้ที่จานรอง อย่าทิ้งคาไว้ในชามนะคะ จะดูไม่งาม
หลังทานเสร็จ => รวบมีดส้อมให้ชิดแนว 5 โมง พับวางผ้าเช็ดปากแถวเก้าอี้
เมื่อทานอาหารในจานเสร็จ ให้รวบส้อมและมีดชิดกัน (โดยไม่จำเป็นต้องคว่ำส้อม) แล้ววางเฉียงไว้ที่จานประมาณ 5 นาฬิกา แต่หากสาวคนไหนเกิดนึก หน้าปัดนาฬิกาไม่ออกกระทันหัน จะวางด้ามส้อมและมีดให้ตรงกับตัวเราเลยก็ได้ค่ะ ไม่ถือว่าเสียมารยาท
โดยมารยาทแล้ว ขณะรับประทานอาหารถ้าเลี่ยงการไปเข้าห้องน้ำได้ก็ควรเลี่ยง แต่หากมีความจำเป็นต้องไปจริงๆ ก่อนลุกให้ขออนุญาตผู้ร่วมโต๊ะสักนิด แล้วพับผ้าเช็ดปากให้เป็นสามเหลี่ยมขนาดเล็กพอควร แล้ววางไว้ที่วางแขนเก้าอี้ แต่หากเก้าอี้ไม่มีที่วางแขนก็วางไว้บนเก้าอี้ได้เลย
:: เกร็ดมารยาทดื่มชากาแฟ กับจิบไวน์
หลังทานอาหารคาว จะมีการเสิร์ฟชากาแฟ ซึ่งมารยาทการดื่มนั้นไม่มากมายค่ะ แค่ก่อนทานกาแฟเมื่อใส่ครีมเทียม หรือน้ำตาลแล้ว ให้คนเป็นลักษณะเลข 8 หรือคนเป็นวงกลมไปในทางเดียวกัน เสร็จแล้วให้วางช้อนไว้ที่จานรอง ค่อยยกดื่ม
ส่วนของหวานหลังอาหาร หากเป็นขนมปังชิ้นเล็กๆ สามารถใช้มือหยิบทานได้เลย แต่ถ้าเป็นของหวานชิ้นใหญ่ ที่ส่วนมากจะตัดมาเป็นรูปสามเหลี่ยม ให้เริ่มตัดส่วนปลายแหลมทานก่อน
ส่วนการดื่มไวน์ (wine) โดยปกติแล้ว แก้วที่วางเรียงรายอยู่บนโต๊ะ จะประกอบไปด้วยแก้วน้ำดื่ม แก้วไวน์ขาว และไวน์แดง สังเกตได้ง่ายๆ ว่า แก้วไวน์ขาว จะเล็กและปากแคบกว่าแก้วไวน์แดง เพราะ