การค้นคว้าอิสระครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อทราบถึงเรื่องราวการตั้งถิ่นฐานวิวัฒนาการของเมืองนครราชสีมาและบทบาทสำคัญเป็นเมืองหน้าด่านในอดีต เป็นที่ตั้งของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ไทยตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์จนถึงปัจจุบันแสดงพัฒนาการของเมืองนครราชสีมาในอดีต ว่าเคยเป็นแหล่งอารยธรรมที่เจริญรุ่งเรืองมาหลายยุคหลายสมัยก่อให้เกิดมรดกทางวัฒนธรรมที่ปรากฏเป็นลักษณะทางกายภาพให้เห็นมาถึงปัจจุบัน
การศึกษาครั้งนี้ใช้กระบวนการศึกษาพื้นที่ด้วยการสังเกต สำรวจลักษณะทางกายภาพของเมืองและสภาพแวดล้อมโดยล้อมของพื้นที่เมืองนครราชสีมา รวมถึงการสัมภาษณ์กลุ่มคนที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่ในเมืองเก่านครราชสีมา เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการศึกษาและวิเคราะห์
จากการศึกษาพบว่าเมืองนครราชสีมาเป็นศูนย์กลางในด้านต่างๆ ศูนย์การทางด้านเศรษฐกิจของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ศูนย์การบริหารปกครอง ศูนย์กลางการคมนาคมขนส่ง ศูนย์กลางธุรกิจการค้า ศูนย์กลางอุตสาหกรรมทำให้เมืองมีการเติมโตอย่างมาก มีการขยายตัวเมือง มีการเปลี่ยนแปลงประโยชน์การใช้ที่ดิน ลักษณะทางกายภาพ ย่าน อาคาร ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมทางกายภาพของเมือง ทำให้มรดกทางวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม ขนมธรรมเนียมประเพณี ที่แสดงถึงเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอันมีค่าทางประวัติศาสตร์ของพื้นที่เลื่อนหายไปตามกาลเวลา
ดังนั้นข้อเสนอแนะแนวทางการอนุรักษ์และการพัฒนาเขตเมืองเก่าและคลองคูเมือง กรณีศึกษาเมืองเก่านครราชสีมา เพื่อป้องกันการบุกรุกทำลายและเพื่อชี้นำให้การอนุรักษ์รักษามรดกวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าของเมืองเก่านครราชสีมา ให้ดำรงอยู่ความเป็นเอกลักษณ์และรักษามรดกทางวัฒนธรรมของชนชาติสืบต่อไป