ถ้ากล่าวถึงคำว่า”โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย มุกดาหาร”คงจะไม่มีใครที่ไม่รู้จักชื่อเสียงเรียงนามของสถาบันแห่งนี้สถาบันที่เต็มไปด้วยชื่อเสียงและเกียรติยศที่สั่งสมมาเป็นเวลา 2 ทศวรรษ และมีการสืบทอดประเพณีและวัฒนธรรมที่ดีมาจากรุ่นพี่สู่รุ่นน้อง นับตั้งแต่การไหว้ การรับประทานอาหาร การรักษากฎระเบียบของโรงเรียนและหอพัก เป็นต้น
โรงเรียน จุฬาภรณราชวิทยาลัย เป็นโรงเรียนที่กระทรวงศึกษาธิการ จัดตั้งขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวโรกาสที่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้า ฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์อัคราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุครบ 3 รอบ ในวันที่ 4 กรกฎาคม 2536 ดำเนินการจัดพิธีวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 17 มกราคม 2539 โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย มุกดาหาร ได้รับการประกาศจัดตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 4 เมษายน 2537 มีที่ตั้งโรงเรียนอยู่ที่บ้านหนองหอย ตำบลบางทรายใหญ่ อำเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร บนที่ดินสาธารณประโยชน์ที่สภาตำบลบางทรายใหญ่และชุมชนบ้านหนองหอย มอบให้จำนวน 79 ไร่ และประชาชนบริจาคเพิ่มเติมจำนวน 13 ไร่รวมพื้นที่ทั้งหมดเป็น 92ไร่ และนายเสนอ กลางประพันธ์ ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียนคนปัจจุบัน นักเรียนส่วนใหญ่ของโรงเรียนเป็นนักเรียนหอพัก โดยหอพักในโรงเรียนมีทั้งหมดจำนวน 5 หอ หอพักชาย 2 หอ และหอพักหญิงอีก 3 หอ ซึ่งระบบการปกครองในโรงเรียนส่วนใหญ่จะเป็นแบบรุ่นพี่ดูแลรุ่นน้อง และสิ่งที่ถือว่าเป็นวัฒนธรรมที่น่าชื่นชมที่สุดตั้งแต่ครั้งแรกที่เข้ามาเลยก็คือ”การไหว้” การไหว้เป็นวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาตั้งแต่รุ่นแรกโดยผู้อำนวยการรุ่งโรจน์ อุ่นชัย ผู้อำนวยการคนที่สองของโรงเรียนมีความประสงค์อยากจะให้โรงเรียนของเรามีการไหว้ซึ่งแตกต่างจากโรงเรียน โดยการไหว้นั้นถือเป็นการให้เกียรติและให้ความเคารพแก่ที่มีอายุมากกว่าไม่ว่าจะเป็นแขกผู้มาเยือน ผู้อำนวยการ คุณครูทุกท่าน รุ่นพี่ ยาม รวมไปถึงภารโรง ซึ่งบุคคลเหล่านี้ถือเป็นบุคคลที่เราควรให้ความเคารพและนับถือเป็นอย่างยิ่ง การไหว้จึงถือเป็นวัฒนธรรมอันดีงามอีกอย่างหนึ่งของชาวจุฬาภรณ์ที่ควรค่าแก่การสืบทอดและอนุรักษ์ไว้
สุดท้ายนี้ในฐานะรุ่นพี่ที่ใหญ่ที่สุดในมัธยมศึกษาตอนต้นดิฉันอยากให้ทุกคนรักษาวัฒนธรรมที่ดีงามที่มีมาตั้งแต่สมัยพี่รุ่นแรกเอาไว้ให้คงอยู่ตลอดไปไม่ว่าจะเป็นการไหว้ การรักษากฎระเบียบของโรงเรียนและหอพัก เป็นต้น และที่สำคัญไม่ว่าจะไปอยู่ที่ไหนก็ตามควรจะท่องประโยคนี้ให้ขึ้นใจ แคแสดเปลี่ยนกระถางไม่จางสี จุฬาภรณ์เปลี่ยนที่ไม่เปลี่ยนแปลง