เดิมเรียกชื่อ ถ้ำผลึกแคลไซด์แม่ลาน้อย ตั้งอยู่บริเวณเขาดอยถ้ำ หมู่ที่ 14 บ้านห้วยมะไฟ ต.แม่ลาน้อย อ.แม่ลาน้อย ความแวววาวของผลึกแร่แคลไซต์ สีขาวใสที่เคลือบฉาบผนังภายในถ้ำแก้วโกมล หรือที่เรียกกันว่าถ้ำน้ำแข็ง ถูกค้นพบโดยบังเอิญเมื่อวิศวกรสำรวจเหมืองแร่ของสำนักงานทรัพยากรธรณีแม่ฮ่องสอน ขุดเจาะอุโมงค์เข้าไปตามสายแร่ ลักษณะถ้ำมีผนังแวววาว ยิ่งยามต้องแสงไฟผลึกแร่ดูงดงามดั่งเกล็ดน้ำแข็ง
ถ้ำเช่นนี้พบได้เพียง 3 แห่งในโลก คือประเทศออสเตรเลีย ประเทศจีน และประเทศไทยภายในถ้ำประกอบไปด้วย 5 ห้อง ได้แก่
ห้องพระทัยธาร มีที่มาจากการที่น้ำในถ้ำ ละลายหินปูนไหลเหมือนเป็นธารน้ำตก
วิมานเมฆ ตั้งตามลักษณะของแร่ที่อยู่ตามเพดาน ซึ่งดูคล้ายปุยเมฆ
เฉกหิมพานต์ เกิดจากจินตนาการของพระองค์ท่านที่มองแล้วเหมือนอยู่ในป่าหิมดานต์ตามวรรณคดี
ม่านผาแก้ว งดงามไปด้วยผลึกแก้วขาวใสที่เกาะอยู่ราวกับม่านเต็มถ้ำ
เพริศแพร้วมณีบุปผา เต็มไปด้วยผลึกแร่ที่ละเอียดเป็นรูปเข็มคล้ายเกล็ดน้ำแข็ง เปราะบาง แตกหัง่าย จัดว่าเป็นผลึกที่สวยงามและเด่นที่สุดของถ้ำ
การเดินทาง ถ้ำแก้วโกมล อยู่บนทางหลวงหมายเลข 108 (เชียงใหม่-แม่ฮ่องสอน) กิโลเมตรที่ 132-133 ห่างจาก อ.แม่ลาน้อย ประมาณ 5 กิโลเมตร ห่างจาก อ.แม่สะเรียง ประมาณ 35 กิโลเมตร และห่างจากอ.เมือง แม่ฮ่องสอน ประมาณ 140 กิโลเมตร จากแม่ฮ่องสอนใช้ทางหลวงหมายเลข 108 เข้าสู่ อ.แม่ลาน้อย จากหน้าโรงพยาบาลแม่ลาน้อยเลี้ยวเข้าไปอีก 5 กม. ถึงบริเวณที่ทำการวนอุทยานแก้วโกมล นักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมถ้ำโดยมีเจ้าหน้าที่นำชม และเมื่อเข้าชมต้องไม่สัมผัสส่วนใดๆของถ้ำเป็นอันขาด ค่าเข้าชม ผู้ใหญ่ 40 บาท เด็ก 20 บาท เปิดให้เข้าชมทุกวันตั้งแต่เวลา 8.30-16.30 น. เข้าชมรอบละไม่เกิน 20 คน สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ วนอุทยานแก้วโกมล โทร.01 961 8848 หรือ ศูนย์ประสานงานการท่องเที่ยว จังหวัดแม่ฮ่องสอน โทร. 0 5361 2982 และ 0 5361 2983
ข้อสังเกต เนื่องจากถ้ำแก้วโกมลมีขนาดเล็กและมีอากาศน้อย จึงสามารถรองรับนักท่องเที่ยวได้รอบละ 15-20 คน และผู้เข้าชมถ้ำควรปฎิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่อย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันการแย่งอากาศหายใจ และป้องกันไม่ให้เบียดเสียดจนไปสัมผัสแร่ ผลึกภายในถ้ำ จนเสียหายหมดประกายแวววาว