การเพิ่มทุนและการลดทุน
การเพิ่มทุน หมายถึง การออกหุ้นเพิ่มโดยการจดทะเบียนเพิ่มทุน ซึ่งหุ้นทุนที่จดทะเบียนเพิ่มนั้นบริษัทจะนำออกขายให้แก่ผู้ถือหุ้นของบริษัทในปัจจุบัน ถ้าเป็นบริษัทเอกชนจำกัด หรือ นำออกเสนอขายต่อประชาชนหรือบุคคลที่ไม่ใช่ผู้ถือหุ้นเดิมของบริษัท ถ้าเป็น บริษัทมหาชน จำกัด เงินที่ได้จากการขายหุ้นเพิ่มทุนจะถูกนำไปใช้ในการดำเนินกิจการตามวัตถุประสงค์ของบริษัทต่อไป
การลดทุน หมายถึง การลดจำนวนหุ้นทุนจดทะเบียน หรือจำนวนทุนเรือนหุ้นของบริษัทลง เกิดขึ้นเนื่องจากบริษัทมีเงินทุนมากเกินไปและไม่ได้นำมาใช้ในการดำเนินกิจการอย่างเต็มที่ หรืออาจเกิดขึ้นเนื่องจากบริษัทมีผลขาดทุนสะสมปรากฏในบัญชีเป็นจำนวนมาก ทำให้ไม่สามารถจ่ายเงินปันผลได้ จึงต้องจำหน่ายผลขาดทุนสะสมจากบัญชีให้หมดไป
หลักเกณฑ์ในการเพิ่มทุนของบริษัทจำกัด
1.การเพิ่มทุนของบริษัทอาจทำขึ้นได้ด้วยการออกหุ้นใหม่โดยมติพิเศษของประชุมผู้ถือหุ้น
2.การรับชำระค่าหุ้นต้องเป็นเงินท่านั้น เว้นแต่จะทำตามมติพิเศษของประชุมผู้ถือหุ้น
3.หุ้นที่ออกใหม่นั้น ต้องเสนอให้แก่ผู้ถือหุ้นทั้งหลายตามส่วนจำนวนหุ้นที่ถืออยู่และบริษัทต้องทำเป็นหนังสือบอกกล่าวไปยังผู้ถือหุ้นทุกๆคนระบุจำนวนหุ้นให้ทราบว่าผู้นั้นจะซื้อได้กี่หุ้น
4.บริษัทต้องจดทะเบียนภายในสิบสี่วันนับตั้งแต่วันที่ได้ลงมติเพิ่มทุน
หลักเกณฑ์ในการลดทุนของบริษัทจำกัด
1.บริษัทจะลดทุนของบริษัทลงด้วยลดมูลค่าแต่ละหุ้นให้ต่ำลงหรือลดจำนวนหุ้นให้น้อยลงโดยมติพิเศษของประชุมผู้ถือหุ้นก็ได้
2.บริษัทจะลดทุนลงไปให้ถึงต่ำกว่าจำนวนหนึ่งในสี่ของทุนทั้งหมดไม่ได้
3.บริษัทต้องโฆษณาความประสงค์ในการลดทุนในหนังสือพิมพ์แห่งท้องที่อย่างน้อยหนึ่งคราว และต้องมีหนังสือบอกไปยังเจ้าหนี้ของบริษัทและขอให้เจ้าหนี้มีข้อคัดค้าน
4.บริษัทต้องจดทะเบียนภายในสิบสี่วันนับแต่วันที่ได้ลงมติลดทุน
วิธีการลดทุนของบริษัทจำกัด
การลดทุนของบริษัทจำกัดอาจทำได้ 2 วิธี คือ
วิธีที่ 1 การลดทุนโดยลดราคาตามมูลค่าต่อหุ้นลง
สมมติบริษัท เอ จำกัด มีทุนจดทะเบียนเป็นหุ้นสามัญจำนวน 10,000 ราคมตามมูลค่าหุ้นละ 10 บาท รวมทุนจดทะเบียนทั้งสิ้น 100,000 บาท ถ้าบริษัทมีมติพิเศษให้ลดทุนลงเหลือ 80,000 บาท โดยใช้วิธีลดราคามูลค่าต่อหุ้น เหลือหุ้นละ 8 บาท แล้วทุนจดทะเบียนของบริษัทจะเหลือเพียง 80,000 บาท โดยที่จำนวนหุ้นสามัญยังคงมีจำนวนเท่าเดิม 10,000 หุ้น