ทฤษฎีการป้องกันการเสื่อมโทรมและพังทลายของดินโดยหญ้าแฝกพืชจากพระราชดำริกำแพงที่มีชีวิตและคืนธรรมชาติสู้แผ่นดินพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตระหนักถึงสภาพปัญหาการชะล้างพังทะลายของหน้าดินและการสูญเสียหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์จึงทรงศึกษาศักยภาพของ "หญ้าแฝก" ซึ่งเป็นพืชพื้นบ้านของไทย ที่มีคุณสมบัติพิเศษที่ช่วยป้องกันการชะล้างพังทะลายของหน้าดินและอนุรักษ์ความชุ่มชื้นใต้ดินซึ่งมีวิธีการปลูกแบบง่ายๆเกษตรกรสามารถดำเนินการได้เอง โดยไม่ต้องให้การดูแลหลังการปลูกมากนัก ทั้งประหยัดค่าใช้จ่ายกว่าวิธีอื่นๆอีกด้วย จึงได้พระราชทานพระราชดำริ ให้ดำเนินการศึกษาทดลองเกี่ยวกับหญ้าแฝก ลักษณะของหญ้าแฝก
การใช้ประโยชน์จากหญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ
1. การปลูกเป็นแถวตามระดับขวางความลาดชัน เพื่อชะลอความเร็วของน้ำและดักตะกอนดิน ส่วนน้ำจะไหลซึมลงไปสู็ดินชั้นล่างได้มากขึ้นเป็นการเพิ่มความชุ่มชื้นภายในดิน ส่วนรากหญ้าแฝกจะหยั่งลึกลงไปในดินอาจถึง 3 เมตร ซึ่งสามารถยึดดินป้องกันการพังทะลายได้2. การปลูกเพื่อแก้ปัญหาการพังทะลายของหน้าดินเป็นร่องน้ำลึก3. การปลูกในพื้นที่ที่มีความลาดชัน โดยเแพาะภาคเหนือและภาคใต้ ให้ปลูกหญ้าแฝกเป็นแนวรั้วบริเวณคันคูขอบเขาหรือริมขั้นบันไดดินด้านนอก โดยการปลูกเป็นแถวตามแนวขวางความลาดเทในต้นฤดูฝน4. การปลูกเพื่อการอนุรักษ์ความชุ่มชื้นในดิน โดยปลูกแถวหญ้าแฝกขนานไปกับแถวของไม้ผล ปลูกแบบวงกลมรอมไม้ผลและปลูกแบบครึ่งวงกลมหงายรับน้ำฝน5. การปลูกเพื่อป้องกันความเสียหายของชั้นบันไดดินหรือคันคูรับน้ำรอบเขา6. การปลุกเพื่อป้องกันตะกอนดินทับถม ลงสู้คลองส่งน้ำ ระบายน้ำ อ่างเก็บน้ำในไร่นา ตลอดจนปลูกรอบสระหรือปลูกเป็นแถวขนานไปกับแม่น้ำ ลำคลองเพื่อกรองตะกอนดิน7. การปลูกเพื่อฟื้นฟู่ที่ดินเสื่อมโทรม8. การปลูกเพื่อป้องกันการพังทะลายของไหล่ถนน ที่ลาดชันสูง โดยปลูกหญ้าแฝกเพื่อยึดดินและเบี่ยงเบนทางน้ำไหลบริเวณไหล่ทางและปลูกขวางแนวลาดเท เพื่อป้องกันการพังทะลายและลื่นไหลของหน้าดิน9. การปลูกในพื้นที่ดินดาน รากหญ้าแฝกสามารถหยั่งลึกลงไปในดินดาน ทำให้ดินแตกร่วนขึ้น และหน้าดินจะมีความชื้นเพิ่มขึ้น10. การปลูกเพื่อป้องกันการปนเปื้อนของสารพิษในแหล่งน้ำ รากหญ้าแฝกจะเป็นกำแพงกักกั้นดินและสารพิษที่ปนเปื้อนมากับน้ำไม่ให้ไหลลงสู้แหล่งน้ำเบื้องล่าง และรากยังมีประสิทธิภาพในการดูซับธาตุโลหะหนักและสารเคมีบางอย่างได้ดีกว่าพืชชนิดอื่น