การทาบกิ่ง การทาบกิ่ง คือ การนำต้น

การทาบกิ่ง
การทาบกิ่ง คือ การนำต้นพืช 2 ต้น ซึ่งเป็นต้นชนิดเดียวกันและมีระบบรากมาเชื่อมต่อกิ่งกันโดยต้นตอที่นำมาทาบกิ่ง จะทำหน้าทีเป็นระบบรากอาหารให้กับต้นพันธุ์ดี เมื่อเกิดการประสานของตัวกิ่งทั้งสองแล้ว จึงตัดกิ่งพันธุ์ดีออก เหลือเป็นต้นตอของพันธุ์หนึ่ง และยอดพันธุ์ดีเป็นของอีกพันธุ์หนึ่ง
พืชที่นิยมขยายพันธุ์ด้วยการทาบกิ่งเช่น มะขาม มะม่วง ทุเรียน ขนุน เงาะ ลำไย
วิธีการทาบกิ่ง แบ่งออกเป็น 2 แบบ คือ
1. การทาบกิ่งแบบประกบ มี 3 แบบคือ
1.1 วิธีทาบกิ่งแบบฝานบวบ
1.2 วิธีการทาบกิ่งแบบเข้าลิ้น
1.3 วิธีทาบกิ่งแบบพาดร่อง
2. การทาบกิ่งแบบเสียบ มี 3 แบบคือ
2.1 การทาบกิ่งแบบฝานบวบแปลง
2.2 การทาบกิ่งแบบเข้าบ่าขัดหลัง
2.3 การทาบกิ่งแบบเสียบข้างแปลง
ซึ่งในที่นี้ขอนำเสนอวิธีการทาบกิ่งแบบฝานบวบ ซึ่งมีวิธีการดังต่อไปนี้

การทาบกิ่งแบบฝานบวบ

วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการทาบกิ่ง
1. มีดบางหรือมีดที่ใช้สำหรับขยายพันธุ์
2. กรรไกรตัดแต่งกิ่ง
3. แผ่นพลาสติกขนาด ๐.๕ x ๑๒ นิ้ว หรือเทปพลาสติกสำเร็จรูปเป็นม้วน
4. ต้นตอหรือตุ้มทาบ
5. เชือกหรือลวด
ขั้นตอนการปฏิบัติมีดังนี้
1. เตรียมต้นตอได้จากการเพาะเมล็ด การชำ หรือการตอน โดยใช้วัสดุที่มีน้ำหนักเบา ต้นตอที่นำมาใช้ควรมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เซนติเมตร หรือ เท่าแท่งดินสอ และ การเลือกกิ่งพันธุ์ ควรเป็นกิ่งที่ตั้งตรงหรือเอียงเล็กน้อย เป็นกิ่งที่สมบูรณ์ไม่เป็นโรคและแมลงรบกวน
2. เฉือนกิ่งพันธุ์ดีให้เป็นรูปโล่
3. เฉือนต้นตอเช่นเดียวกันกับกิ่งพันธุ์ดี
4. นำต้นตอประกบแผลบนกิ่งพันธุ์ดี
5. พันผ้าพลาสติกให้แน่น
6. ผูกเชือกหรือลวดยึดถุงต้นตอกับกิ่งพันธุ์ดีให้แน่น
7. เมื่อทาบกิ่งเสร็จแล้วทิ้งไว้ประมาณ 30-45 วัน เพื่อให้แผลติดสนิทและให้ตัดยอดต้นตอทิ้งไป
8. ควั่นกิ่งพันธุ์ดีใต้รอยต่อ หลังจากนั้นประมาณ 2 สัปดาห์ตัดลงจากต้นพันธุ์ดีได้

เคล็ดไม่ลับของการทาบกิ่ง
การปฏิบัติดูแลหลังจากทำการทาบแล้ว
1. ควรให้น้ำแก่ต้นแม่พันธุ์กิ่งพันธุ์ดีอย่างสม่ำเสมอ พร้อมกับสังเกตดูน้ำในตุ้มทาบที่ทาบแบบประกับซึ่งมักจะแห้งจึงต้องให้น้ำโดยการใช้หัวฉีดฉีดน้ำเข้าไปในถุงตุ้มทาบบ้างในบางครั้ง แต่สำหรับตุ้มทาบแบบเสียบมักจะไม่พบปัญหาตุ้มทาบแห้งเท่าใดนัก ยกเว้นทำการทาบในฤดูแล้ง
2. กรณีที่ส่วนยอดกิ่งพันธุ์ดีหลังจากทาบแล้วมีโรคและแมลงเข้าทำลาย ควรกำจัดโดยการฉีดพ่นสารเคมีกำจัดโรค
และแมลง
3. กรณีที่มีพายุหรือฝนตกหนักต้องหาไม้มาช่วยพยุงหรือค้ำกิ่งไว้เพื่อไม่ให้กิ่งพันธุ์ที่ทำการทาบหักได้
4. กรณีที่ทำการทาบหลายตุ้มในกิ่งเดียวกันควรต้องหาไม้ค้ำ หรือเชือกโยงไว้กับลำต้นเพื่อไม่ให้กิ่งใหญ่หักเสียหาย

ลักษณะของกิ่งทาบที่สามารถตัดไปชำได้
1. กิ่งทาบมีอายุประมาณ ๔๕-๖๐ วัน
2. สังเกตรอยแผลของต้นตอและกิ่งพันธุ์ดีว่าประสานกันดี เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและนูน
3. กระเปาะหรือตุ้มทาบีความชื้นพอประมาณณ (ค่อนข้างแห้ง)
4. กระเปาะหรือตุ้มทาบมีรากเจริญออกมาใหม่เห็นชัด รากเป็นสีน้ำตาลและปลายรากมีสีขาว

วิธีการตัดกิ่งทาบ
ให้ตัดกิ่งพันธุ์ดีตรงระดับก้นกระเปาะหรือตุ้มทาบ เพื่อสะดวกในการย้ายชำและช่วยทำให้รอยต่อของแผลไม่หักหรือฉีกเนื่องจากน้ำหนักของส่วนยอดพันธุ์ดี เพราะส่วนโคนกิ่งพันธุ์ดีที่ยาวเลยรอยแผลจะช่วยพยุงน้ำหนักของส่วนปลายยอดพันธุ์ดี

การชำกิ่งทาบ
เมื่อตัดกิ่งทาบจากต้นพันธุ์ดี ให้นำมาแกะเอาถุงพลาสติกออก แล้วชำลงในถุงพลาสติกสีดำขนาด 8x10 นิ้ว หรือกระถางดินเผาขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 8 นิ้ว ที่บรรจุด้วย ขุยมะพร้าวล้วน ๆ หรือดินผสม ปักหลักและผูกเชือกกิ่งทาบให้แน่น นำเข้าพักไว้ในโรงเรือนที่ร่ม รดน้ำให้ชุ่ม ทิ้งไว้ประมาณ 15-20 วันหรือจนกิ่งพันธุ์ดีเริ่มแตกใบใหม่ จึงนำไปปลูกหรือจำหน่ายได้ สำหรับการชำกิ่งพันธุ์ดีที่ทิ้งใบง่าย เช่น ขนุน กระท้อน ควรพักไว้ในโรงเรือนที่มีความชื้นสูง เช่น กระโจม พลาสติก หรือโรงเรือนระบบพ่นหมอก จะช่วยลดปัญหาการทิ้งใบของพืชนั้นลงได้

ผลลัพธ์ (ฟิลิปปินส์) 1:

ทาบ การ กิ่ง
การ ทาบ กิ่ง คือ การนำ ต้น พืช 2 ต้น จึง ตัด กิ่ง พันธุ์ ดี ออก เหลือ เป็น ต้นตอ ของ พันธุ์ หนึ่ง
มะม่วง มะขาม ทุเรียน ขนุน เงาะ ลำไย
วิธี การ ทาบ กิ่ง แบ่ง ออก เป็น 2 แบบ คือ
1. การ ทาบ กิ่ง แบบ ประกบ มี 3 แบบ คือ
1.1 วิธี ทาบ กิ่ง แบบ ฝาน บวบ
1.2 วิธี การ ทาบ กิ่ง แบบ เข้าลิ้น
1.3 วิธี ทาบ กิ่ง แบบ พาด ร่อง
2. การ ทาบ กิ่ง แบบ เสียบ มี 3 แบบ คือ
2.1 การ ทาบ กิ่ง แบบ ฝาน บวบ แปลง
2.2 การ ทาบ กิ่ง แบบ เข้า บ่า ขัด หลัง
2.3 กรรไกร ตัด แต่ง กิ่ง3. แผ่น พลาสติก ขนาด 0.5 x 12 นิ้ว หรือ เทป พลาสติก สำเร็จรูป เป็น ม้วน4. ต้นตอ หรือ ตุ้ม ทาบ5. เตรียม ต้นตอ ได้ จาก การ เพาะ เมล็ด การ ชำ หรือ การ ตอน โดย ใช้ วัสดุ ที่ มี น้ำหนัก เบา 1 เซนติเมตร หรือ เท่า แท่ง ดินสอ และ การ เลือก กิ่ง พันธุ์ เฉือน กิ่ง พันธุ์ ดี ให้ เป็น รูป โล่3. นำ ต้นตอ ประกบ แผล บน กิ่ง พันธุ์ ดี5. พัน ผ้า พลาสติก ให้ แน่น6. 30-45 วัน ควั่น กิ่ง พันธุ์ ดี ใต้ รอย ต่อ หลังจาก นั้น ประมาณ 2 ยกเว้น ทำการ ทาบ ใน ฤดู แล้ง2. กิ่ง ทาบ มีอายุ ประมาณ 45-60 วัน2. เปลี่ยน เป็น สี น้ำตาล และ นูน3. (ค่อนข้าง แห้ง) 4. ให้ นำ มา แกะ เอา ถุง พลาสติก ออก แล้ว ชำ ลง ใน ถุง พลาสติก สี ดำ ขนาด 8x10 นิ้ว 8 นิ้ว ที่ บรรจุ ด้วย ขุย มะพร้าว ล้วน ๆ หรือ ดิน ผสม ปักหลัก และ ผูก เชือก กิ่ง ทาบ ให้ แน่น นำ เข้า พัก ไว้ ใน โรงเรือน ที่ ร่ม รดน้ำ ให้ ชุ่ม ทิ้ง ไว้ ประมาณ 15-20 จึง นำ ไป ปลูก หรือ จำหน่าย ได้ เช่น ขนุน กระท้อน เช่น กระโจม พลาสติก หรือ โรงเรือน ระบบ พ่น หมอก