ยางนา
ชื่อวิทยาศาสตร์ Dipterocapus alatus Roxb. ex G.Don
ชื่อวงศ์ Dipterocarpaceae
ชื่อสามัญ Yang
ชื่อทางการค้า Yang , Gurjan , Garjan
ชื่อพื้นเมือง ยางนา , ยางขาว , ยางหยวก , ยางแม่น้ำ , (ทั่วไป) ; กาตีล (เขมร, ปราจันบุรี); ยางนา (เลย)
ลักษณะทั่วไป
ไม้ต้นขนาดใหญ่ สูงถึง 40 - 50 เมตร ลำต้นเปลาตรง เปลือกหนาเรียบ สีเทาหรือเทาปนขาว โคนต้นมักเป็นพูสูงขึ้นมาเล็กน้อย ขนาดเส้นรอบวงเพียงอกของต้นที่มีอายุมาก ระหว่าง 4 - 7 เมตร หรือมากกว่า ยอดและกิ่งอ่อนมีขนทั่วไป และมีรอยแผลใบปรากฏชัดตามกิ่ง รูปทรง (เรือนยอด) เรือนยอดเป็นพุ่มกลมแน่นทึบ ใบ ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปรี รูปรีหรือรูปไข่ ใบอ่อนมีขนสีเทาประปราย ใบแก่เกลี้ยงหรือเกือบเกลี้ยง มีขนประปราย ดอก ออกเป็นช่อสั้นๆ ไม่แตกแขนงตามง่ามใบตอนปลายกิ่งแต่ละช่อมี 3 - 8 ดอก สี ขาวอมชมพู กลิ่น - ออกดอก ระหว่างเดือน มีนาคม - พฤษภาคม ผล เป็นแบบผลแห้ง ตัวผลกลมหรือหรือรูปไข่ ยาว 2.5 - 3.5 ซม. มีครีบยาว 5 ครีบ ด้านบนมีปีก 2 ปีก ปลายมน มีเส้นตามยาว 3 เส้น ปีกอีก 3 ปีก มีลักษณะสั้นมากคล้ายหูหนู ผลแก่ ระหว่างเดือน พฤษภาคม - มิถุนายน พบขึ้นในที่ลุ่มต่ำริมห้วย ลำธาร และตามหุบเขาทั่วทุกภาคของประเทศไทยในระดับความสูงของน้ำทะเลเฉลี่ยคือ 350 เมตรในต่างประเทศพบที่บังคลาเทศ พม่า ลาว กัมพูชา เวียดนามใต้ และมาเลเซีย การขยายพันธุ์และการผลิตกล้า ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด เป็นไม้กลางแจ้ง เจริญเติบโตได้ดีในสภาพดินแทบทุกชนิด
ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการปลูก
ดิน ชอบดินที่มีอินทรียวัตถุค่อนข้างอุดมสมบูรณ์
ความชื้น ชอบความชื้นปานกลาง
แสง ลูกไม้ยางนาชอบขึ้นบริเวณใต้ร่มเงาต้นไม้ใหญ่ ที่มีแสงแดดส่องถึง (แดดรำไร) เมื่อพ้นระยะลูกไม้ ( หลังยางนาอายุ 1 ปี) ต้องการ แสงแดดเต็มวัน จึงควรทยอยเปิดร่มเงาออก
การปลูกดูแลบำรุงรักษา
การคัดเลือกพื้นที่และเตรียมพื้นที่ปลูก ก่อนนำเมล็ดไปเพาะควรนำเมล็ดมาตัดปีกออกก่อนวัสดุที่ใช้เพาะเมล็ดไม้
ปกตินิยมใช้ทรายท้องน้ำคั่วหรือราดยาฆ่าเชื้อราก่อนเพื่อป้องกันไม่ให้ราทำลายกล้าไม้ที่จะงอกใหม่ๆได้วางเรียงเมล็ดไม้ที่ตัดปีกออกแล้วให้ส่วนที่เป็นปลายรากหงายขึ้นมา(ส่วนที่เป็นรอยต่อของเมล็ดกับปีก) กดเมล็ดให้จมลงในทรายให้ระดับปลายรากอยู่ในระดับผิวทรายแล้วโรยทับด้วย
ขลุยมะพร้าวบางๆรดน้ำทุกวันเช้า-เย็นให้ความชุ่มชื่นนี้พอเพียงเมล็ดใหม่จะงอกหลังจากเพาะแล้ว4-5วันจากนั้นจึงทำการย้ายเมล็ดที่งอกลงใน
ถุงเพาะชำต่อไป
วิธีการปลูกและระยะปลูกที่เหมาะสม ควรทำในช่วงฤดูฝนประมาณเดือนมิถุนายนระยะปลูกที่เหมาะสมควรใช้ ระยะห่าง4x4เมตรอัตราการรอดตายสูงมากและเจริญเติบโตได้ดีหลุมปลูกควรมีขนาด30x30x30ซม.ก้นหลุมควรมีผิดดินที่ร่วนซุยหรืออาจใช้ปุ๋ยอินทรีย์ รองก้นหลุมเมื่อปลูกแล้วควรกลบหลุมให้ระดับผิวดินอย่าให้น้ำขัง
โรคและแมลง
โรคพืชที่พบในไม้วงศ์ยางได้แก่เชื้อจุรินทรีย์ที่ให้โทษได้แก่-ระยะที่เป็นเมล็ดได้แก่เชื้อราที่ทำให้เมล็ดเสื่อมคุณภาพเร็วขึ้น (มีประมาณ50ชนิด) ระยะที่เป็นกล้าไม้ได้แก่โรคเน่าคอดิน แมลงศัตรูพืชได้แก่แมลงเจาะเมล็ดไม้ได้แก่ด้วงงวงเจาะเมล็ด
แมลงกินใบได้แก่พวกหนอนไหมป่า,หนอนบุ้ง,ด้วงค่อมทองแมลงเจาะเปลือกได้แก่ด้วงงวงเจาะเปลือกแมลงเจาะลำต้นได้แก่ด้วยหนวดยาวเจาะลำต้น อัตราการเจริญเติบโต ยางนาเป็นไม้ที่มีอัตราการเจริญเติบโตช้าโดยไม้ที่มีอายุประมาณ 14 ปี มีความโตทางเส้นรอบวงเฉลี่ยถึง 82.84 ซม. มีปริมาตร 3.83 ลบ.ม./ไร่ (7 ตัน / ไร่)
การเก็บรักษา
ไม้ยางนาถ้านำไปอาบน้ำยาสามารถทนทานต่อการทำลายของปลวกและเชื้อราได้ดี จึงทำให้มีอายุการใช้งานนาน (มากกว่า 10 ปีขึ้นไป)
การแปรรูป
เนื่องจากเนื้อไม้มีสีน้ำตาลแดงหรือน้ำตาลเทา เสี้ยนตรงเนื้อไม้หยาบ แข็งปานกลาง เลื่อยไสกบตกแต่งให้เรียบได้ง่าย จึงนิยามนำมาเลื่อยทำ ฝาบ้าน ทำไม้คร่าว ไม้ระแนง โครงหลังคา ทำพื้น เพดาน รอด ตง และ เครื่องเรือนต่าง ๆ การใช้ประโยชน์ทางด้านเนื้อไม้ ใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือน ใช้ทำเรือขุด เรือขนาดย่อม เครื่องเรือน ใช้ทำพื้น ฝาเพดาน รอด ตง เป็นไม้หมอนรองรางรถไฟ ฯลฯ การใช้ประโยชน์ทางด้านนิเวศน์ ควบคุมอุณหภูมิในอากาศ ให้ร่มเงา กำบังลม ให้ความชุ่มชื้น ป้องกันการพังทลายของหน้าดิน ฯลฯ การใช้ประโยชน์ทางด้านภูมิสถาปัตย์ ปลูกสองฝั่งถนน เพื่อความสวยงาม การใช้ประโยชน์ทางด้านโภชนาการ ไม่พบประโยชน์ทางตรง แต่พบว่าเป็นตัวเอื้อประโยชน์ในการเจริญเติบโตของเชื้อเห็ดราไมคอร์ไรซ่าทั้งในป่าดิบแล้ง ป่าดิบชื้น ซึ่งเรียกว่า เห็ดยาง ซึ่งนำไปเป็นอาหารได้ การใช้ประโยชน์ทางด้านสมุนไพร ต้น สรรพคุณ มีน้ำมันยาง
ยางนา
ชื่อวิทยาศาสตร์ dipterocapus นา Roxb . Ex . ก็
ชื่อวงศ์ Dipterocarpaceae
ชื่อทางการค้าชื่อสามัญหยางหยาง gurjan garjan
, ชื่อพื้นเมืองยางนายางขาวยางหยวกยางแม่น้ำ , , , , ( ทั่วไป ) ; กาตีล ( เขมรปราจันบุรี , ) ; ยางนา ( เลย )
ลักษณะทั่วไปไม้ต้นขนาดใหญ่สูงถึง 40 - 50 เมตรลำต้นเปลาตรงเปลือกหนาเรียบสีเทาหรือเทาปนขาวโคนต้นมักเป็นพูสูงขึ้นมาเล็กน้อยขนาดเส้นรอบวงเพียงอกของต้นที่มีอายุมากระหว่าง 4 - 7 เมตรหรือมากกว่ายอดและกิ่งอ่อนมีขนทั่วไปรูปทรง ( เรือนยอด ) เรือนยอดเป็นพุ่มกลมแน่นทึบใบใบเดี่ยวเรียงเวียนสลับรูปรีรูปรีหรือรูปไข่ใบอ่อนมีขนสีเทาประปรายใบแก่เกลี้ยงหรือเกือบเกลี้ยงมีขนประปรายดอกออกเป็นช่อสั้นๆ3 - 8 ดอกสีขาวอมชมพูกลิ่น - ออกดอกระหว่างเดือนมีนาคม - พฤษภาคม way back เป็นแบบผลแห้งตัวผลกลมหรือหรือรูปไข่ยาว 25 - 3.5 ซม .มีครีบยาว 5 ครีบด้านบนมีปีก 2 ปีกปลายมนมีเส้นตามยาว 3 เส้นปีกอีก 3 ปีกมีลักษณะสั้นมากคล้ายหูหนูผลแก่ระหว่างเดือนพฤษภาคม - มิถุนายนพบขึ้นในที่ลุ่มต่ำริมห้วยลำธาร350 เมตรในต่างประเทศพบที่บังคลาเทศพม่าลาวกัมพูชาเวียดนามใต้และมาเลเซียการขยายพันธุ์และการผลิตกล้าขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดเป็นไม้กลางแจ้งเจริญเติบโตได้ดีในสภาพดินแทบทุกชนิด
ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการปลูก
ดินชอบดินที่มีอินทรียวัตถุค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ความชื้นชอบความชื้นปานกลางแสงลูกไม้ยางนาชอบขึ้นบริเวณใต้ร่มเงาต้นไม้ใหญ่ที่มีแสงแดดส่องถึง ( แดดรำไร ) เมื่อพ้นระยะลูกไม้ ( หลังยางนาอายุ 1 . ) ต้องการแสงแดดเต็มวันจึงควรทยอยเปิดร่มเงาออก
การปลูกดูแลบำรุงรักษาการคัดเลือกพื้นที่และเตรียมพื้นที่ปลูกก่อนนำเมล็ดไปเพาะควรนำเมล็ดมาตัดปีกออกก่อนวัสดุที่ใช้เพาะเมล็ดไม้
ปกตินิยมใช้ทรายท้องน้ำคั่วหรือราดยาฆ่าเชื้อราก่อนเพื่อป้องกันไม่ให้ราทำลายกล้าไม้ที่จะงอกใหม่ๆได้วางเรียงเมล็ดไม้ที่ตัดปีกออกแล้วให้ส่วนที่เป็นปลายรากหงายขึ้นมา ( ส่วนที่เป็นรอยต่อของเมล็ดกับปีก )ขลุยมะพร้าวบางๆรดน้ำทุกวันเช้า - เย็นให้ความชุ่มชื่นนี้พอเพียงเมล็ดใหม่จะงอกหลังจากเพาะแล้ว 4-5 วันจากนั้นจึงทำการย้ายเมล็ดที่งอกลงใน
ถุงเพาะชำต่อไปวิธีการปลูกและระยะปลูกที่เหมาะสมควรทำในช่วงฤดูฝนประมาณเดือนมิถุนายนระยะปลูกที่เหมาะสมควรใช้ระยะห่าง 4x4 เมตรอัตราการรอดตายสูงมากและเจริญเติบโตได้ดีหลุมปลูกควรมีขนาด 30x30x30 ซม .ก้นหลุมควรมีผิดดินที่ร่วนซุยหรืออาจใช้ปุ๋ยอินทรีย์รองก้นหลุมเมื่อปลูกแล้วควรกลบหลุมให้ระดับผิวดินอย่าให้น้ำขัง
โรคและแมลงโรคพืชที่พบในไม้วงศ์ยางได้แก่เชื้อจุรินทรีย์ที่ให้โทษได้แก่ - ระยะที่เป็นเมล็ดได้แก่เชื้อราที่ทำให้เมล็ดเสื่อมคุณภาพเร็วขึ้น ( มีประมาณ 50 ชนิด ) ระยะที่เป็นกล้าไม้ได้แก่โรคเน่าคอดินแมลงกินใบได้แก่พวกหนอนไหมป่าหนอนบุ้ง , ,ด้วงค่อมทองแมลงเจาะเปลือกได้แก่ด้วงงวงเจาะเปลือกแมลงเจาะลำต้นได้แก่ด้วยหนวดยาวเจาะลำต้นอัตราการเจริญเติบโตยางนาเป็นไม้ที่มีอัตราการเจริญเติบโตช้าโดยไม้ที่มีอายุประมาณ 14 .82 .84 ซม . มีปริมาตร 3.83 ลบ . แอง . / ไร่ ( 7 ตัน / ไร่ )
การเก็บรักษา
ไม้ยางนาถ้านำไปอาบน้ำยาสามารถทนทานต่อการทำลายของปลวกและเชื้อราได้ดีจึงทำให้มีอายุการใช้งานนาน ( มากกว่า 10 ปีขึ้นไป )
การแปรรูปเนื่องจากเนื้อไม้มีสีน้ำตาลแดงหรือน้ำตาลเทาเสี้ยนตรงเนื้อไม้หยาบแข็งปานกลางเลื่อยไสกบตกแต่งให้เรียบได้ง่ายจึงนิยามนำมาเลื่อยทำฝาบ้านทำไม้คร่าวไม้ระแนงโครงหลังคาทำพื้นเพดานรอดตงและจะการใช้ประโยชน์ทางด้านเนื้อไม้ใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนใช้ทำเรือขุดเรือขนาดย่อมเครื่องเรือนใช้ทำพื้นฝาเพดานรอดตงเป็นไม้หมอนรองรางรถไฟฯลฯการใช้ประโยชน์ทางด้านนิเวศน์ควบคุมอุณหภูมิในอากาศกำบังลมให้ความชุ่มชื้นป้องกันการพังทลายของหน้าดินฯลฯการใช้ประโยชน์ทางด้านภูมิสถาปัตย์ปลูกสองฝั่งถนนเพื่อความสวยงามการใช้ประโยชน์ทางด้านโภชนาการไม่พบประโยชน์ทางตรงป่าดิบชื้นซึ่งเรียกว่าเห็ดยางซึ่งนำไปเป็นอาหารได้การใช้ประโยชน์ทางด้านสมุนไพรต้นสรรพคุณมีน้ำมันยาง
การแปล กรุณารอสักครู่..