โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มแม่น้ำปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเชียงใหม่
พระราชดำริ :
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ความเป็นมา :
โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอจอมทอง อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน ได้เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2526 โดยศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งอยู่ในความดูแลของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้เข้ามาดำเนินการทดลองเพาะปลูกดอกแกลดิโอรัส และพืชพันธุ์ไม้อื่น ๆ ในเขตพื้นที่บ้านโรงวัว หมู่ที่ 5 ตำบลแม่สอย อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ได้พบว่า ราษฎรในพื้นที่โครงการมีความเป็นอยู่ที่ยากจน เนื่องจากสภาพดินฟ้าอากาศแห้งแล้ง ปริมาณน้ำฝนมีไม่เพียงพอต่อความต้องการเพาะปลูก และสภาพดินในพื้นที่มีคุณภาพต่ำ จนกระทั่ง ม.จ.จักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธ์ ได้เสด็จมาตรวจเยี่ยมการดำเนินงานของศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ได้มีราษฎรเข้ามาร้องเรียนเกี่ยวกับปัญหาที่ทำกิน ม.จ.จักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธ์ จึงได้นำปัญหาความเดือดร้อนของราษฎรดังกล่าวกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ที่ตั้งของโครงการ :
ท้องที่ ตำบลแม่สอย อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
วัตถุประสงค์โครงการ :
1. เพื่อเสริมสร้างสภาพแวดล้อมในพื้นที่โครงการให้มีความอุดมสมบูรณ์
2. เพื่อแก้ไขปัญหาของราษฎร ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับปัจจัยพื้นฐานในด้านแหล่งน้ำ และที่ดินทำกิน
3. เพื่อยกระดับฐานะความเป็นอยู่ของราษฎรในพื้นที่โครงการให้สูงขึ้น สามารถดำรงชีพอยู่ได้ ตามความเหมาะสมของท้องถิ่น
4. เพื่อใช้เป็นที่ขยายผลการพัฒนาโดยนำผลจากการศึกษาของศูนย์การพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ :
1. กำหนดขอบเขตพื้นที่อยู่อาศัย เกษตรกรรม และพื้นที่ป่าไม้ ได้อย่างถูกต้อง
2. แผนที่ และแผนผัง มีความถูกต้อง เป็นสากลสามารถตรวจสอบได้เป็นที่เข้าใจของหน่วยงานที่จะเข้ารับผิดชอบในโอกาสต่อไป
3. เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานสามารถปฏิบัติงาน ได้อย่างเต็มที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะมีความชัดเจน ในเรื่องขอบเขตพื้นทีโครงการฯ
4. ทำให้ทราบถึงกรรมสิทธิ์ในการถือครองที่ดิน เพื่อดำเนินการต่อไป
5. มีการวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างถูกต้อง
6. สามารถแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างเจ้าหน้าที่ของรัฐกับราษฎร / ชุมชน ได้ในระดับหนึ่ง
7. ผลของการประชาสัมพันธ์ ทำให้ราษฎร / ชุมชน เข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่าในพื้นที่โครงการฯ เพิ่มมากขึ้น
8. สามารถป้องกันรักษาป่าที่เหลืออยู่ในโครงการฯ มิให้ถูกบุกรุกทำลายเพิ่ม มากขึ้น
ความสำเร็จของโครงการ :
ดำเนิน การศึกษา ทดลอง วิจัย ทางด้านการพัฒนาแหล่งน้ำเกี่ยวกับการวิจัยและ พัฒนาลุ่มน้ำขนาดเล็ก การศึกษารูปแบบที่เหมาะสมของแบบฝายต้นน้ำลำธาร การศึกษาและ พัฒนาแบบจำลองการ ฟื้นฟูพัฒนาพื้นที่ต้นน้ำลำธาร จัดทำแผนงานและงบประมาณ การพิจารณาโครงสร้างเบื้องต้นการสำรวจสภาพพื้นที่ทางปฐพีวิทยาและธรณีวิทยา สภาพลุ่มน้ำ สภาพการเพาะปลูก สภาพทางอุทกวิทยา การออกแบบเพื่อการก่อสร้างและบำรุงรักษา การก่อสร้างปรับปรุงและบำรุงรักษาแหล่งน้ำ การส่งน้ำให้พื้นที่เพาะปลูกเพื่อสนับสนุน กิจกรรมการศึกษา ทดลอง วิจัยต่าง ๆ และเพื่อการอุปโภค-บริโภค ภายในศูนย์ฯ หมู่บ้านรอบบริเวณศูนย์และศูนย์ฯ สาขางานแผนงานและงบประมาณรวมทั้งการจัดทำ เอกสารทางวิชาการ เพื่อประกอบการ ฝึกอบรมประชาสัมพันธ์และเพื่อให้ประชาชนทั่วไปได้นำไป ประยุกต์ใช้หรือสามารถ นำไปปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ได้อย่างเหมาะสม