บทคัดย่อ
ผลการศึกษาค้นคว้าพบว่า กระบวนการคัดเลือกครูผู้ดูแลเด็กกรณีมีเหตุพิเศษที่ไม่ต้องสอบแข่งขัน เป็นไปตามระบบคุณธรรมในบางขั้นตอน ได้แก่ (1) หลักความสามารถได้คัดเลือกจากบุคคลที่มีประสบการณ์ในการทำงาน โดยให้ความสำคัญว่า “คนที่มีประสบการณ์หรืออายุงานมากกว่าน่าจะมีความรู้ความสามารถมากกว่าคนที่มีประสบการณ์หรืออายุงานน้อยกว่า” แต่ก็ไม่อาจสามารถวัดความรู้ความสามารถได้เท่าที่ควร (2) หลักความเสมอภาคเป็นการเปิดโอกาสให้กับคนที่มีประสบการณ์ในการทำงาน เป็นบุคคลในพื้นที่มีความเข้าใจในความต้องการของท้องถิ่นเข้ามารับการคัดเลือก (3) หลักความมั่นคงเป็นการเสริมสร้างขวัญและกำลังใจและส่งเสริมความมั่นคงในอาชีพให้กับครูผู้ดูแลเด็ก แต่ในบางขั้นตอนการดำเนินการคัดเลือกไม่เป็นไปตามระบบคุณธรรม มีการแทรกแซงของฝ่ายการเมืองหรือมีระบบอุปถัมภ์เข้ามาเกี่ยวข้องทำให้ผลการคัดเลือกถูกมองว่าไม่โปร่งใส ไม่บริสุทธิ์ยุติธรรม ซึ่งไม่เป็นไปตามหลักความเป็นกลางทางการเมือง
โดยสรุป การคัดเลือกครูผู้ดูแลเด็กที่มีเหตุพิเศษไม่ต้องสอบแข่งขันเป็นนโยบายของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นที่ต้องการจะเสริมสร้างขวัญและกำลังใจ ส่งเสริมความก้าวหน้าและสร้างความมั่นคงในวิชาชีพให้กับบุคลากรที่ทำงานให้กับองค์กรและมีประสบการณ์มานาน ให้เจริญก้าวหน้าซึ่งอาจมีทั้งข้อดีและข้อเสีย คือ การคัดเลือกครูผู้ดูแลเด็กกรณีมีเหตุพิเศษที่ไม่ต้องสอบแข่งขันใช้วิธีการประเมินผลการปฏิบัติงาน และการสัมภาษณ์ในการคัดเลือกอาจทำให้ไม่สามารถวัดความรู้ความสามารถของผู้ผ่านการประเมินได้เท่าที่ควร ไม่เหมือนกับการสอบแข่งขันหรือการคัดเลือกโดยวิธีอื่นที่มีการทดสอบโดยการสอบข้อเขียน ภาคความรู้ความสามารถทั่วไป ภาคความรู้ความสามารถเฉพาะตำแหน่ง และการสัมภาษณ์ และการเปิดรับเฉพาะบุคคลที่ทำงานอยู่ในองค์การบริหารส่วนตำบลทำให้ผู้สมัครเข้ารับการคัดเลือกมีความสัมพันธ์สนิทสนมกับผู้บริหารในฐานะผู้ใต้บังคับบัญชาเอื้อต่อการทุจริต
คำสำคัญ : กระบวนการคัดเลือก / ครูผู้ดูแลเด็ก / กรณีพิเศษ