บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง “ภาวะผู้นำกับการรับมือกับปัญหาในเรื่องการจัดการน้ำในประเทศไทย: กรณีศึกษากรมชลประทาน” เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากเอกสาร ตำรา บทความทางวิชาการ การสืบค้นจากเว็บไซต์ต่าง ๆ และการเก็บข้อมูลภาคสนามด้วยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In - Depth Interview) ประกอบกับการสังเกตขณะสัมภาษณ์ผู้บริหารองค์กรคืออธิบดีกรมชลประทาน สัมภาษณ์กลุ่มเจ้าหน้าที่ผู้บริหารองค์กร กรมชลประทาน 5 คน โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1.) เพื่อศึกษาภาวะผู้นำของกรมชลประทานในการบริหารจัดการน้ำ 2.) เพื่อศึกษาเกี่ยวกับแนวทางในการแก้ไขปัญหาการจัดการน้ำในประเทศไทย 3.) เพื่อศึกษาแนวทางการรับมือปัญหาเรื่องน้ำท่วมจะเกิดขึ้นในอนาคต 4.) เพื่อศึกษาปัญหาและสาเหตุและอุปสรรคต่างๆที่ผ่านมาที่ทำให้เกิดปัญหาเรื่องน้ำว่าได้นำมาศึกษาและมาเตรียมการรับมือในอนาคตไว้อย่างไรในมุมมองของอธิบดีกรมชลประทาน
ผลการศึกษาพบว่ากลไกของการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการน้ำด้านต่าง ๆ ควรพัฒนาให้มีการดำเนินการในทุกด้านให้สอดคล้องสัมพันธ์กัน เช่น การร่วมทำการศึกษาค้นคว้าสาเหตุของปัญหาทรัพยากรน้ำที่เกิดขึ้นในชุมชน ร่วมคิดหาสร้างรูปแบบและวิธีการพัฒนา เพื่อแก้ไขและลดปัญหาเรื่องน้ำของชุมชน หรือเพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่ที่เป็นประโยชน์ต่อชุมชน ฯลฯ ที่ผ่านมาการแก้ไขปัญหามักดำเนินการด้วยความเร่งรีบเพราะมุ่งสร้างผลงานเพื่อสนองตอบนโยบายของรัฐเป็นหลัก กลยุทธ์จากส่วนกลางอาจทำให้การวิเคราะห์ปัญหาต่าง ๆ ขาดความสมบูรณ์ เนื่องจากไม่ได้วิเคราะห์ปัญหาของพื้นที่และความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง จึงมีผลทำให้การวางแผนและการแก้ไขปัญหาไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร น้ำ ยังคงเป็นวาระแห่งชาติที่รัฐบาลควรต้องพิจารณาปรับปรุงระบบและยุทธศาสตร์การจัดการน้ำ ให้เหมาะสม ให้ประชาชนพ้นจากความเดือดร้อน ด้วยแนวคิดของนโยบายและแผนหลักที่ตั้งอยู่บนฐานแห่งความเป็นจริง โดยอาศัยข้อมูล ความรอบรู้และสติปัญญา ของผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายที่เข้าใจในรากเหง้าแห่งปัญหา แล้วมีการบริหารด้วยแนวคิดและเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพ เร่งรัดดำเนินงานตามนโยบายและแผนให้บรรลุเป้าหมายที่ต้องการให้ทั่วทุกลุ่มน้ำ