ขั้นตอนการทำต้นเทียนประเภทติดพิมพ์
ออกแบบ
หล่อต้๋นเทียน
กลึงต้๋นเทียน
ทำผึ้งแผ่น
ทำดอกผึ๋งติดพิมพ์
ติดดอกผึ้ง
การออกแบบต้นเทียนประเภทติดพิมพ์
โดยการร่างแบบที่จะจัดทำลงบนกระดาษแล้วนำดอกผึ้งไปติดตามโครงสร้างของต้นเทียนที่ได้จัดทำขึ้นตามแบบ โดยช่างเทียนจะเป็นผู้กำหนดว่าดอกผึ้งลายใดจะใช้กับส่วนใดของต้นเทียน
ช่างพิมพ์และช่างตัดดอกผึ้ง
ช่างพิมพ์ดอกผึ้ง ส่วนมากมักจะเป็นช่างผู้มีประสบการณ์และมีความชำนาญ เพราะงานพิมพ์ดอกผึ้งเป็นงานที่ละเอียดอ่อน เป็นการผลิตงานจำนวนหลายร้อยหลายพันชิ้น โดยใช้ฝีมือของคน ไม่ได้ใช้เครื่องจักร การพิมพ์ดอกผึ้งให้สวยงาม บางครั้งดูจะเป็นงานที่น่าเบื่่อ ดังนั้นช่างจึงต้องเป็นผู้มีใจรักในงาน
ส่วนช่างตัดดอกผึ้ง อาจแบ่งตามฝีมือได้เป็น ๓ ระดับ คือ
๑) ระดับงานง่าย เป็นช่างที่ตัดดอกง่าย ๆ เช่นดอกสี่เหลี่ยมหลี่ยม ได้แก่ ลายกระจังตาอ้อย ลายประจำยาม ลายรักร้อยที่ไม่ต้องฉลุลวดลายและไม่ต้องควักเนื้อขี้ผึ้งที่อยู่ในดอกผึ้งออก
๒) ระดับงานปานกลาง เป็นช่างที่ตัดลายยากขึ้น เช่น ลายใบเทศ ลายเทพพนม ฯลฯ
๓) ระดับงานยาก เป็นช่างฝีมือ เคยตัดดอกผึ้งจนมีความชำนาญถนัดตัดดอกที่มีลายซับซ้อน สามารถฉลุลายตรงกลาง และควักเนื้อขี้ผึ้งออกได้ หรือดัดแปลงลวดลายของดอกผึ้งได้ ช่างระดับนี้สามารถตัดดอกผึ้งที่เป็นลายกนกก้านขด กนกเปลว หรือลายใบเทศที่ซับซ้อนได้ ช่างส่วนมากที่ทำงานตัดดอกผึ้ง มักทำด้วยความสมัครใจ คือเป็นช่างอาสาและอยากแสดงฝีมือ โดยที่ในใจเชื่อว่า การช่วยทำเทียนพรรษาจะทำให้ได้บุญ ช่างตัดดอกผึ้งสำหรับต้นเทียนต้นหนึ่ง ๆ จำเป็นจะต้องใช้ประมาณ ๑๐ คน และช่วยกันทำงานประมาณ ๓๐ - ๔๐ วัน ช่างเหล่านั้นต้องทำงานตลอดเวลา มีการประสานงานกัน และประสานงานกับช่างติดดอกด้วย เพราะช่างติดดอกจะกำหนดว่าให้ช่างพิมพ์ พิมพ์ดอกอะไร จำนวนมากน้อยเท่าใด ช่างตัดต้องตัดดอกอะไร จำนวนเท่าใด โดยปกติช่างพิมพ์จะใช้อย่างน้อย ๒ คนส่วนช่างตัดดอกมีจำนวนมากเท่าใดก็ยิ่งดี ช่างตัดดอกเหล่านี้ไม่ค่อยคิดค่าแรงเพียงแต่ช่างใหญ่ผู้ทำต้นเทียนเลี้ยงอาหารก็พอ ส่วนจะมีการให้รางวัลหรือไม่อยู่ในดุลพินิจของช่างทำต้นเทียน แต่โดยปกติแล้ว ถ้าต้นเทียนชนะการประกวดและได้รับรางวัล ช่างผู้ทำต้นเทียนมักจะตกรางวัลให้ช่างอาสาเหล่านี้ เพื่อเป็นสินน้ำใจ
ในการตัดดอกผึ้ง ขี้ผึ้งที่เหลือเศษจากการตัดจะทิ้งไม่ได้เพราะเป็นขี้ผึ้งคุณภาพดี มีราคาแพง ดังนั้นจึงมักนำขี้ผึ้งที่เหลือเศษไปต้มใหม่เพื่อพิมพ์และตัดดอกต่อไปอีก จนได้ดอกผึ้งที่มีลวดลายต่าง ๆและจำนวนตามต้องการ วัฏจักรของการใช้ขี้ผึ้ง คือ ต้ม พิมพ์ ตัด และติด
ในส่วนของขั้นตอนนี้ เคยมีการคิดเหมือนกันว่า ควรหาวิธีการผลิตดอกผึ้งที่รวดเร็วและใช้แรงงานคนให้น้อยลงกว่านี้ โดยการใช้เครื่องจักรในการผลิตดอกผึ้ง หรือ ใช้วิธีการปั้ม แต่ด้วยความที่ช่างทำเทียนแต่ละคนจะมีการคิดลวดลายในการติดพิมพ์ในแต่ละปีไม่ซ้ำรูปแบบ และลวดลายที่ใช้ก็เป็นลวดลายที่เหมาะกับงานเทียนแต่ละต้น แต่ละปีไป จึงไม่เหมาะหากจะใช้เครื่องจักรในการทำดอกผึ้ง หรืออีกประการหนึ่ง การใช้กำลังคนร่วมกันทำถือเป็นเรื่องของความสมัครสมานสามัคคีของคนในชุมชน เป็นการร่วมแรงร่วมใจ และแสดงความศรัทธาในพระพุทธศาสนาของชาวพุทธ ซึ่งเชื่อว่าการถวายเทียน หรือการมีส่วนร่วมในการจัดทำเทียนในโอกาสวันเข้าพรรษานั้นจะทำให้ได้บุญได้กุศลทั้งแก่ตนเองและครอบครัว จึงได้มาร่วมกันทำในเวลาว่าง หรือหลังจากเสร็จสิ้นภารกิจประจำวันของแต่ละคน ที่จะได้มาร่วมแรงร่วมใจกันปีละครั้งก่อนงานวันเข้าพรรษา