พระราชวังโบราณ (วังหลวง) พระนครศรีอยุธยา ตั้งอยู่บริเวณริมแม่น้ำลพบุรี (คลองเมือง) ด้านเหนือ ใกล้กับวิหารพระมงคลบพิตร อำเภอเมือง จังหวัดพระนครศรีอยุธยาตั้งอยู่ด้านเหนือของเมืองติดกับแม่น้ำลพบุรี โดยติดกับวัดพระศรีสรรเพชญ์ และใกล้กับวิหารพระมงคลบพิตร เป็นศูนย์กลางอำนาจของอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา สร้างขึ้นครั้งแรกในรัชสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) ครั้งสถาปนากรุงศรีอยุธยา เมื่อ พ.ศ. 1893 ในบริเวณเดิมที่ปัจจุบันคือวัดพระศรีสรรเพชญ์ โดยโปรดฯ ให้สร้างพระที่นั่ง 3 องค์ คือ พระที่นั่งไพฑูรย์มหาปราสาท พระที่นั่งไพชยนต์มหาปราสาท และพระที่นั่งไอศวรรย์มหาปราสาท ภายหลังปรากฏชื่อพระที่นั่งมังคลาภิเษกในรัชสมัยสมเด็จพระราเมศวร และพระที่นั่งตรีมุขในรัชสมัยพระบรมราชาธิราชที่ 2
ต่อมารัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถได้มีการขยายวังให้ใหญ่กว่าเดิม โดยโปรดฯให้สร้างพระราชวังขึ้นใหม่ทางด้านเหนือของพระราชวังเดิม ใกล้แม่น้ำลพบุรี เมื่อปี พ.ศ. 1991 และได้อุทิศที่ดินส่วนที่เป็นพระราชวังเดิมเป็นเขตพุทธาวาส สร้างเป็นวัดพระศรีสรรเพชญ์ เพื่อใช้ประกอบพระราชพิธีต่างๆ