โครงการพระราชดำริการปลูกข้าว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสนพระราชหฤทัยในเรื่องข้าวเป็นอย่างมาก ทั้งนี้เนื่องจากข้าวเป็นอาหารหลักของชาวไทยและเป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญของประเทศ อีกทั้งประชาชนชาวไทย ได้สืบทอดการทำนาเพื่อปลูกข้าวมาแต่ครั้งโบราณจวบจนปัจจุบันยังมีการทำนาปลูกข้าวเป็นอาชีพหลักของชาวไทยอีกเป็นจำนวนมาก พระองค์ จึงได้ทรงหาวิธีที่จะนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ในการทำนา เพื่อเป็นการเพิ่มผลผลิตและคุณภาพของข้าวให้สูงขึ้น โดยทรงพระโปรดเกล้าฯ ให้จัดทำแปลงข้าวทดลองขึ้นภายในสวนจิตรลดา มาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๐๔ เมื่อได้ทดลองเพาะปลูกจนได้พันธุ์ข้าวที่ดีมีผลผลิตสูง เหมาะแก่การเพาะปลูก จะพระราชทานให้เกษตรกรนำไปปลูกเพื่อขยายพันธุ์ต่อไป รวมทั้งใช้เป็นพันธ์ข้าวในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญด้วย94257r24
นอกจากจะทำการทดลองทำนาข้าวสำหรับเพาะปลูกในพื้นที่ราบแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ยังมีพระราชดำริให้ศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพันธุ์ข้าวที่ปลูกบนภูเขาและหุบเขาตลอดจนที่ดอน เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าวมีความแห้งแล้ง ต้องอาศัยน้ำฝนในการปลูกข้าว ดังนั้นพื้นที่เพาะปลูกจึงต้องมีสภาพที่แตกต่างจากนาข้าวในพื้นที่ราบ ซึ่งผลจากการทดลองปลูกข้าวในพื้นที่ราบและพื้นที่บนภูเขาหรือที่ดอน ส่งผลต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
พันธุ์ข้าวที่ใช้ปลูกเป็นพันธุ์ข้าวตามแนวพระราชดำริล้วนแล้วแต่ให้ผลผลิตสูงคุณภาพดีและเหมาะกับสภาพดินฟ้าอากาศของประเทศ ส่วนผืนดินที่รกร้างอันเนื่องมาจากประสบปัญหาฝนแล้ง น้ำท่วม ศัตรูพืชรบกวน ทำให้มำการเกษตรไม่ได้ผลผลิตที่คุ้มค่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำเนินการตามพัฒนาเกษตรกรรมเบ็ดเสร็จตามพระราชดำริ เพื่อเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาให้แก่ราษฎรในพื้นที่นั้นๆ
สำหรับเครื่องมือ เครื่องใช้ ที่นำมาใช้ในการทำนา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงคิดค้นหาวิธีในการพัฒนาให้ทันสมัยอยู่เสมออย่างเช่น เครื่องสูบน้ำ แต่เดิมเกษตรกรใช้ระหัดไม้วิดน้ำเข้าพื้นที่นาซึ่งช้าและล้าสมัย d0818aa-1_1พระองค์ได้พระราชทานพระราชดำริให้ใช้เครื่องเรือติดท้ายแทนรวมทั้งการนำเครื่องทุ่นแรงชนิดต่างๆ มาใช้ ในการปลูกข้าว ได้แก่ควายเหล็ก หรือรถไถนา ที่ใช้ในการไถเพื่อเตรียม ไถพรวนดินและปลูกข้าว รวมทั้งเครื่องนวดข้าว เครื่องสีข้าว และอื่นๆ ที่จำเป็นสำหรับการเกษตรและการทำนา
จากการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงทุ่มเทพระราชหฤทัยและพระราชดำริในการปรับปรุงพันธุ์ข้าวให้มีคุณภาพและผลผลิตที่สูงขึ้น ตลอดจนให้มีความเหมาะสมกับสภาพภูมิประเทศรวมทั้งพัฒนาวิธีการปลูกในพื้นที่ที่มีความแตกต่างกัน รวมทั้งในด้านอุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ต่างๆ ให้ทันสมัย ทำให้ข้าวไทยได้รับการยอมรับจากนานาประเทศ อันส่งผลให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวมีรายได้สูงขึ้นด้วย