กระต่ายขาเดียว
กีฬาพื้นบ้านภาคเหนือ ป้ายกำกับ:กระต่ายขาเดียว
กระต่ายขาเดียว
ความเป็นมา
กระต่ายขาเดียวเป็นกีฬาพื้นเมืองที่นิยมเล่นกันมากในภาคเหนือ เช่นที่จังหวัดเชียงใหม่เชียงราย (คณะอนุกรรมการเผยแพร่เอกลักษณ์ของไทย, ๒๕๒๖) สันนิษฐานว่าเป็นการเล่นเลียนแบบพฤติกรรมของสัตว์ คือ กระต่ายที่ได้รับบาดเจ็บที่ขา และต้องกระโดดด้วยอาการทุลักทุเล ปกติกระต่ายจะมีอยู่ชุกชุมในแถบชนบทของภาคเหนือในสมัยก่อน ชาวบ้านมักออกป่าล่ากระต่ายมาเป็นอาหาร โดยการใช้หน้าไม้บ้าง ปืนบ้าง หนังสติ๊กบ้าง ยิงกระต่าย หากยิงถูกลำตัวก็อาจถึงตายทันที แต่หากยิงถูกบริเวณขาบาดเจ็บ กระต่ายก็จะกระโจนหนีด้วยเท้าที่เหลือ ซึ่งเป็นลักษณะที่ทุลักทุเลเต็มที ชาวบ้านก็จะชวนกันวิ่งไล่จับกระต่าย ไม่ปรากฏหลักฐานว่าเริ่มมีการเล่นกระต่ายขาเดียวมาตั้งแต่เมื่อสมัยใด แต่พบว่ามีการเล่นที่มีชื่อคล้ายกัน แต่มีวิธีเล่นแตกต่างกันอยู่บ้าง เช่น การเล่นกระต่ายติดแร้วนะ พบว่ามีการเล่นกันแล้วในสมัยรัชกาลที่ ๗ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ก่อน พ.ศ. ๒๔๘๐ (กรมพลศึกษาม, ๒๕๒๕ : ๒๑) นอกจากนี้ยังพบว่ามีการเล่นในลักษณะกระโดดขาเดียวไล่จับกันอีกหลายชนิดตั้งแต่ก่อนสมัยรัชกาลที่ ๗ แล้ว จึงน่าจะเชื่อได้ว่ากีฬากระต่ายขาเดียวน่าจะมีการเล่นกันแล้วในสมัยรัชกาลที่ ๗ นอกจากนี้ยังพบว่ากีฬากระต่ายขาเดียวไม่เพียงนิยมเล่นกันในภาคเหนือ แต่ยังนิยมเล่นกันในภาคอื่นๆของประเทศด้วย เช่น ภาคกลาง (Wanni, W.A., ๑๙๗๓ : ๑๗๗-๑๗๘) เป็นต้น