พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ
พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ พระที่นั่งองค์นี้อยู่ต่อกับท้องพระโรงกลางของหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาททางทิศตะวันตก ที่เฉลียงด้านหน้าพระที่นั่งองค์นี้มีอ่างน้ำพุซึ่งเรียกกันมาแต่เดิมว่า “ อ่างแก้ว “ นามของพระที่นั่งองค์นี้มีความหมายว่า “ เป็นที่ซึ่งพระองค์ เสด็จพระราชสมภพ “ ต่อมาใน พ.ศ. 2430 โปรดเกล้า ฯ ให้เปลี่ยนเป็นห้องเสวย นอกจากนั้นในบางครั้ง เจ้านายฝ่ายในบางพระองค์ยังเสด็จมาประทับชั่วคราว และพระที่นั่งองค์นี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงประกาศกระแสพระราชดำริ ในอันที่จะให้มีการเลิกทาส ณ ท่ามกลางที่ประชุมคณะที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2417 ต่อมาพระที่นั่งองค์นี้ชำรุดทรุดโทรดมาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน จึงได้พระราชทานพระบรมราชานุญาติให้รื้อลง และสร้างพระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ องค์ใหม่ขึ้นมาแทน
สถาปัตยกรรม แก้ไข
แบบยุโรปร่วมสมัย ตัวพระที่นั่งเป็นอาคารแบบยุโรป มุงหลังคาพระที่นั่งด้วยกระเบื้องเป็นแบบไทยเพื่อให้รับทัศนียภาพกับพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ภายในมีอ่างแก้ว อ่างน้ำพุสวยงดงาม ผนังองค์พระที่นั่งประดับประดาด้วยลดลายปูนปั้นปิดทองงดงาม รวมถึงตุ๊กตาสำริด กระถางกระเบื้องลายคราม รวมทั้งเครื่องเรือนยุโรป แบบฝรั่งเศส งดงามเข้าชุดกันทั้งพระที่นั่ง
ห้องภายในพระที่นั่ง แก้ไข
ห้องพระราชทานเลี้ยง
ท้องพระโรง
ห้องพระราชทานเลี้ยงกาแฟ