การประมวลกฎหมาย 12 โต๊ะ
พวกโรมันมีการประมวลกฎหมายเป็นครั้งแรกในยุคสาธารณรัฐเมื่อปี 451
ก่อนคริสตกาล สาเหตุหลักของการประมวลกฎหมายก็เนื่ องจากมีการขัดแย้งกันระหว่าง
ชนชั้น โดยในอาณาจักรโรมันขณะนั้นมีการแบ่งประชาชนออกเป็นสองชนชั้น คือกลุ่ม
หนึ่งเรียกกันว่าพวกพาทรีเซียน (Patrician) ซึ่งเป็นชั้นปกครองกับอีกกลุ่มหนึ่งซึ่งเป็น
พวกสามัญชน เรียกกันว่า พวกเพลบเบียน (Plebeian) ซึ่งได้แก่ พวกพ่อค้าวานิช ช่างฝีมือ