จังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีประวัติศาสต

จังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาไม่ค่อยแน่ชัด เนื่องจากเป็นพื้นที่แคบ ยามมีศึกสงครามยากแก่การป้องกันจึงต้องปล่อยให้เป็นเมืองร้างหรือยุบเมืองเป็นส่วนหนึ่งของเมืองเพชรบุรี ในอดีตเป็นเพียงเมืองชั้นจัตวาเล็ก ๆ ที่รวมกันอยู่ภายใต้การปกครองของเมืองเพชรบุรี พอถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยจึงได้โปรดเกล้าฯ ตั้งเมือง เมืองบางนางรม ที่ปากคลองบางนางรม แต่ที่ดินไม่เหมาะสมแก่การเพาะปลูกจึงย้ายที่ว่าการเมืองไปตั้งที่เมืองกุย ที่มีความอุดมสมบูรณ์และการตั้งบ้านเรือนหนาแน่นกว่า

ครั้นสมัยรัชกาลที่ 4 พ.ศ. 2398 โปรดเกล้าฯให้เปลี่ยนชื่อจาก “เมืองกุย” เป็น “เมืองประจวบคีรีขันธ์” โดยรวมเมืองกุย เมืองคลองวาฬ เมืองบางนางรม เข้าด้วยกัน โดยที่ตั้งเมืองยังคงตั้งอยู่ที่เมืองกุย คืออำเภอกุยบุรี ในปัจจุบัน เพื่อให้ชื่อคล้องจองกันกับระหว่างเมืองประจวบคีรีขันธ์ กับ"เมืองประจันตคีรีเขต" ซึ่งเดิมคือเกาะกงที่แยกออกจากจังหวัดตราด

ครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ 5 พ.ศ. 2441 จึงย้ายมาอยู่ที่บ้านเกาะหลัก ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงจัดการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาล เมืองประจวบคีรีขันธ์ เมืองชั้นจัตวาซึ่งขึ้นตรงกับเมืองเพชรบุรี จึงมีสถานะเป็นอำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ สังกัดเมืองเพชรบุรี ในช่วงนี้เมืองปราณบุรี ซึ่งมีอาณาเขตติดอำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ด้านทิศเหนือ ซึ่งเคยมีฐานะเป็นเมืองชั้นจัตวา ขึ้นกับเมืองเพชรบุรี ก็ได้จัดตั้งเป็นอำเภอเมืองปราณบุรี สังกัดเมืองเพชรบุรีด้วย ส่วนเมืองกำเนิดนพคุณขึ้นตรงกับเมืองชุมพร ด้วยมีพระราชดำริสงวนชื่อเมืองปราณไว้ (เมืองเก่าที่ตั้งอยู่ที่ปากน้ำปราณบุรี) ต่อมา วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2449 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีพระบรมราชองการเหนือเกล้าให้รวมเอาอำเภอเมืองปราณบุรี อำเภอเมืองประจวบคีรีขันธุ์ จังหวัดเพชรบุรี และอำเภอกำเนิดนพคุณ จังหวัดชุมพร ซึ่งเป็นเมืองชั้นจัตวามาก่อนเข้ารวมเป็นจังหวัดปราณบุรี ตั้งที่ตำบลเกาะหลัก ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงได้มีการเปลี่ยนชื่อเมืองปราณบุรีเป็นเมืองประจวบคีรีขันธ์ เพื่อป้องกันการสับสนกับเมืองปราณ ที่ปากน้ำปราณบุรี หลังจากมีการยกเลิกระบบการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาล เมืองประจวบคีรีขันธ์จึงไม่ได้ขึ้นตรงกับเมืองเพชรบุรีและมณฑลราชบุรีอีก

ผลลัพธ์ (ไทย) 1:

จังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาไม่ค่อยแน่ชัดเนื่องจากเป็นพื้นที่แคบยามมีศึกสงครามยากแก่การป้องกันจึงต้องปล่อยให้เป็นเมืองร้างหรือยุบเมืองเป็นส่วนหนึ่งของเมืองเพชรบุรีในอดีตเป็นเพียงเมืองชั้นจัตวาเล็กๆ ที่รวมกันอยู่ภายใต้การปกครองของเมืองเพชรบุรีพอถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยจึงได้โปรดเกล้าฯ ตั้งเมืองเมืองบางนางรมที่ปากคลองบางนางรมแต่ที่ดินไม่เหมาะสมแก่การเพาะปลูกจึงย้ายที่ว่าการเมืองไปตั้งที่เมืองกุยที่มีความอุดมสมบูรณ์และการตั้งบ้านเรือนหนาแน่นกว่าครั้นสมัยรัชกาลที่ 4 พ.ศ. 2398 โปรดเกล้าฯให้เปลี่ยนชื่อจาก "เมืองกุย" ความ "เมืองประจวบคีรีขันธ์" โดยรวมเมืองกุยเมืองคลองวาฬเมืองบางนางรมเข้าด้วยกันโดยที่ตั้งเมืองยังคงตั้งอยู่ที่เมืองกุยคืออำเภอกุยบุรีในปัจจุบันเพื่อให้ชื่อคล้องจองกันกับระหว่างเมืองประจวบคีรีขันธ์ดื่มด่ำ "เมืองประจันตคีรีเขต" ซึ่งเดิมคือเกาะกงที่แยกออกจากจังหวัดตราดครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ 5 พ.ศ. 2441 จึงย้ายมาอยู่ที่บ้านเกาะหลักต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงจัดการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาลเมืองประจวบคีรีขันธ์เมืองชั้นจัตวาซึ่งขึ้นตรงกับเมืองเพชรบุรีจึงมีสถานะเป็นอำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์สังกัดเมืองเพชรบุรีในช่วงนี้เมืองปราณบุรีซึ่งมีอาณาเขตติดอำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ด้านทิศเหนือซึ่งเคยมีฐานะเป็นเมืองชั้นจัตวาขึ้นกับเมืองเพชรบุรีก็ได้จัดตั้งเป็นอำเภอเมืองปราณบุรีสังกัดเมืองเพชรบุรีด้วยส่วนเมืองกำเนิดนพคุณขึ้นตรงกับเมืองชุมพรด้วยมีพระราชดำริสงวนชื่อเมืองปราณไว้ (เมืองเก่าที่ตั้งอยู่ที่ปากน้ำปราณบุรี) ต่อมาวันที่ 2 มกราคมพ.ศ. 2449 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีพระบรมราชองการเหนือเกล้าให้รวมเอาอำเภอเมืองปราณบุรีอำเภอเมืองประจวบคีรีขันธุ์จังหวัดเพชรบุรีและอำเภอกำเนิดนพคุณจังหวัดชุมพรซึ่งเป็นเมืองชั้นจัตวามาก่อนเข้ารวมเป็นจังหวัดปราณบุรีตั้งที่ตำบลเกาะหลักในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงได้มีการเปลี่ยนชื่อเมืองปราณบุรีเป็นเมืองประจวบคีรีขันธ์เพื่อป้องกันการสับสนกับเมืองปราณที่ปากน้ำปราณบุรีหลังจากมีการยกเลิกระบบการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาลเมืองประจวบคีรีขันธ์จึงไม่ได้ขึ้นตรงกับเมืองเพชรบุรีและมณฑลราชบุรีอีก

ผลลัพธ์ (ไทย) 2:

เนื่องจากเป็นพื้นที่แคบ ในอดีตเป็นเพียงเมืองชั้นจัตวาเล็ก ๆ ตั้งเมืองเมืองบางนางรมที่ปากคลอง บางนางรม 4 พ.ศ. 2398 โปรดเกล้าฯให้เปลี่ยนชื่อจาก "เมืองกุย" เป็น "เมืองประจวบคีรีขันธ์" โดยรวมเมืองกุยเมืองคลองวาฬเมือง บางนางรมเข้าด้วยกัน คืออำเภอกุยบุรีในปัจจุบัน กับ "เมืองประจันตคีรีเขต" 5 พ.ศ. 2441 จึงย้ายมาอยู่ที่บ้านเกาะหลัก ทรงจัดการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาลเมืองประจวบคีรีขันธ์ สังกัดเมืองเพชรบุรีในช่วงนี้เมืองปราณบุรี ซึ่งเคยมีฐานะเป็นเมืองชั้นจัตวา ขึ้นกับเมืองเพชรบุรี สังกัดเมืองเพชรบุรีด้วย ต่อมาวันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2449 อำเภอเมืองประจวบคีรีขันธุ์จังหวัดเพชรบุรี และอำเภอกำเนิดนพคุณจังหวัดชุมพร ตั้งที่ตำบลเกาะหลัก เพื่อป้องกันการสับสนกับเมืองปราณที่ ปากน้ำปราณบุรี